Dagblaðið Vísir - DV - 28.03.2012, Blaðsíða 13

Fréttir 13Miðvikudagur 28. mars 2012
n Hafa ekki efni á bíl, kjöt- eða fiskmáltíðum eða síma
Sex þúsund skortir
efnahagsleg gæði
T
ekjudreifing hér á landi
hefur jafnast mikið frá því
sem áður var. Tekjur hafa
aldrei dreifst með jafnari
hætti á meðal launþega
síðan mælingar á þessu hófust árið
2004. Á sama tíma hefur kaup-
mátturinn ekki verið lægri síðan á
sama tíma. Þetta sýna tölur Hag-
stofunnar sem birtar voru á mánu-
dag. Jöfnuðurinn hefur að mestu
náðst með lækkun launa þeirra
sem hæst hafa laun en þau hafa
lækkað ár frá ári síðan bankahrun-
ið varð haustið 2008.
Flestir hafa efnahagsleg gæði
Samkvæmt skýrslunni skortir að-
eins tvö prósent þjóðarinnar sem
verulega efnisleg gæði. Þetta felst
meðal annars í því að fólk hefur
ekki efni á sjónvarpi, hefur hvorki
efni á heimasíma né farsíma, hefur
ekki efni á þvottavél eða ekki efni
á bíl. Til að fólk teljist skorta veru-
lega efnisleg gæði þarf það að upp-
fylla fjögur af níu skilyrðum sem
skilgreind eru sérstaklega í skýrsl-
unni (og má sjá í aukaboxi hér til
á síðunni). Þetta þýðir, miðað við
fólksfjölda árið 2011, að 5.900 ein-
staklingar hafi skort verulega efna-
hagsleg gæði.
Á sama tíma voru 9,3 prósent
landsmanna undir lágtekjumörk-
um samkvæmt sömu könnun. Lág-
tekjuhlutfallið hefur ekki verið jafn
lágt frá því að mælingar hófust en
það hefur verið í kringum tíu pró-
sent frá árinu 2004. Lágtekjuhlut-
fall er skilgreint í skýrslunni sem
hlutfall þeirra sem eru með lægri
ráðstöfunartekjur á neyslueiningu
en 60 prósent af miðgildi.
Mikill jöfnuður á Íslandi
Gini-stuðullinn, sem er stuðull
sem mælir jöfnuð, sýnir svo ekki
verður um villst að meiri jöfnuður
er á Íslandi í ár en í kringum góð-
ærið fyrir hrun. Ekki eru komnar
upplýsingar um stöðu Evrópuríkja
á Gini-stuðlinum en samanborið
við stöðu þeirra árið 2010 var Ís-
land í áttunda sæti yfir ríki með
mestan jöfnuð samkvæmt Gini-
stuðlinum. Finnland, Svíþjóð og
Noregur voru þær Norðurlanda-
þjóðir sem voru fyrir ofan okkur á
listanum.
Gini-stuðullinn mælir hvernig
samanlagðar ráðstöfunartekjur á
neyslueiningu allra einstaklinga í
landinu dreifast. Jöfnuður er meiri
þar sem Gini-stuðullinn er lægri,
hann væri sem sagt núll ef all-
ir hefðu jafnar tekjur en hundrað
ef einn og sami einstaklingurinn
hefði allar tekjurnar.
Kaupmáttur hefur
lækkað talsvert
Kaupmáttur hefur minnkað um-
talsvert og er sambærilegur við það
sem hann var árið 2004 hjá öllum
tekjuhópum. Mikil kaupmáttar-
aukning var hjá tekjuhópunum á
tímabilinu 2004 til 2009 en hann
var einna mestur á meðal þeirra
sem voru með hæstu tekjurnar. Sá
hópur er líka sá sem hefur orðið
fyrir mestu kaupmáttarskerðing-
unni eftir hrun.
Aðalsteinn Kjartansson
blaðamaður skrifar adalsteinn@dv.is
Skortur á efnis-
legum gæðum?
Samkvæmt skýrslu Hagstofunnar er skortur
á efnislegum gæðum skilgreindur í níu
mismunandi liðum. Til að fólk teljist skorta
efnisleg gæði þarf það að uppfylla fjögur af
þessum níu atriðum. Atriðin eru eftirfarandi:
1 Hefur lent í vanskilum húsnæðislána eða annarra lána vegna fjárskorts á
síðastliðnum 12 mánuðum
2 Hefur ekki efni á að fara árlega í vikulangt frí með fjölskyldunni
3 Hefur ekki efni á kjöti, fiski eða sambærilegri grænmetismáltíð að
minnsta kosti annan hvern dag
4 Getur ekki mætt óvæntum útgjöldum (sem voru 160 þúsund árið 2011)
5 Hefur hvorki efni á heimasíma né farsíma
6 Hefur ekki efni á sjónvarpstæki
7 Hefur ekki efni á þvottavél
8 Hefur ekki efni á bíl
9 Hefur ekki efni á að halda húsnæðinu nægjanlega heitu
Skortur hjá litlum hóp
Tiltölulega lítill hópur fólks
á Íslandi býr við verulegan
efnahagslegan skort.
Vopnabúr
Hells Angels
Lögreglan á höfuðborgarsvæð-
inu og lögreglan á Suðurnesjum
handtóku um helgina fjóra með-
limi í Hells Angels. Framkvæmd
var húsleit á sex stöðum í um-
dæmunum þar sem lögreglan
afhjúpaði sannkallað vopnabúr
Vítisengla. Meðal vopna sem
haldlögð voru eru afsöguð hagla-
byssa, rafstuðbyssa, lásbogi, loft-
byssur og hnífar. Lagði lögreglan
hald á fíkniefni, eftirlýsta bifreið
og talsvert af munum sem grunur
leikur á að séu þýfi, meðal annars
bílvélar og loftpressa. Sérsveit
ríkislögreglustjóra og tollgæslan
liðsinntu lögreglunni í málinu.
Vopnað rán
á Akureyri
Karlmaður vopnaður hnífi
framdi rán í verslun 10-11 á
Akureyri aðfaranótt þriðju-
dags. Ræninginn ógnaði
starfsmanni verslunarinnar.
Hann komst undan með lítil-
ræði af peningum. Lögreglan
hefur leitað mannsins allt frá
því að ránið var framið. Lög-
reglan á Akureyri fer með
rannsókn málsins. Aðeins
starfsmaður verslunarinnar
var inni í versluninni þegar
ránið var framið. Maðurinn
sem framdi ránið huldi andlit
sitt og hvarf út í myrkur næt-
urinnar eftir að hafa fengið
afhent eitthvert fé. Lögreglan
fann hnífinn sem maðurinn
notaði skammt frá verslun-
inni.
Drukknir
og dópaðir
Tíu ökumenn voru teknir fyrir
ölvunar- og fíkniefnaakstur á
höfuðborgarsvæðinu um helgina.
Þrír þeirra voru stöðvaðir í
Reykjavík, tveir í Kópavogi,
Hafnarfirði og Garðabæ og einn
í Mosfellsbæ. Fimm voru teknir
á laugardag, fjórir á sunnudag
og einn aðfaranótt mánudags.
Þetta voru allt karlar en þeir eru
á aldrinum 18 til 57 ára. Tveir
þeirra höfðu þegar verið sviptir
ökuleyfi.
Þá voru nærri áttatíu öku-
menn teknir fyrir hraðakstur
víðsvegar á höfuðborgarsvæðinu
um helgina en í grófustu brotun-
um var ekið á 50 til 65 kílómetra
hraða umfram leyfðan hámarks-
hraða. Tveir þessara ökumanna
eru karl og kona á þrítugsaldri en
þau voru bæði staðin að hrað-
akstri á Kringlumýrarbraut. Hún
ók á 145 kílómetra hraða en hann
á 130. Konan hefur einu sinni
áður verið tekin fyrir hraðakstur
en maðurinn hefur ítrekað gerst
sekur um hraðakstur. Sem fyrr
minnir lögreglan ökumenn á að
fara varlega en með því stuðla
þeir að meira öryggi í umferð-
inni, bæði fyrir sjálfa sig og aðra
vegfarendur.
LÍÚ áttar sig ekki á Steingrími
n LÍÚ vill halda sig við staðreyndir
Í
þeim umræðum sem nú fara
í hönd um nýtt frumvarp
sjávarútvegsráðherra er mikilvægt
að hafa staðreyndir á hreinu,“
segir á vef Landssambands íslenskra
útgerðarmanna. Þeir segja erfitt að
átta sig á ummælum Steingríms
J. Sigfússonar, sjávarútvegs- og
landbúnaðarráðherra, þar sem
ráðherrann andmælir fullyrðingum
LÍÚ um að nýtt frumvarp þýði
sjötíu prósent skattlagningu á
hagnað útgerðar, eignaupptöku og
þjóðnýtingu.
„Nytjastofnar á Íslandsmiðum
eru sameign íslensku þjóðarinnar,“
segir í núverandi lögum um
fiskveiðistjórnun. Ekki er vitnað í þau
lög í tilkynningu LÍÚ, þótt áhersla sé
lögð á staðreyndabundna umræðu.
Í sömu grein segir einnig: „Úthlutun
veiðiheimilda samkvæmt lögum
þessum myndar ekki eignarrétt eða
óafturkallanlegt forræði einstakra aðila
yfir veiðiheimildum.“
Það vekur því athygli að
Morgunblaðið hefur í sömu
umfjöllun eftir Sigurgeiri B.
Kristgeirssyni, framkvæmdastjóra
Vinnslustöðvarinnar í
Vestmannaeyjum, að með
frumvarpinu sé útgerð raunar þjóðnýtt
í gegnum skattkerfið. LÍÚ sér ekki
ástæðu til að hnykkja í Sigurð fyrir að
kalla veiðigjald skattheimtu, þótt í
reynd sé um leigu fyrir nýtingarrétt að
ræða. Ekki er talin ástæða til að hrekja
þjóðnýtingarorð Sigurgeirs, sem ekki
samræmast ákvæðum núverandi
laga. Morgunblaðið er ekki áminnt
þótt hvergi komi fram að Sigurgeir sé
varamaður í stjórn LÍÚ.
Ritstjóri Morgunblaðsins er Davíð
Oddsson, fyrrverandi formaður
Sjálfstæðisflokksins. Davíð leiddi
Viðeyjarstjórnina svokölluðu,
ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og
Alþýðuflokks. Það var í tíð þeirrar
ríkisstjórnar sem kerfi framseljanlegra
aflakvóta var fest í sessi. Á þeim tíma
taldi Davíð að auðlindagjald eða
sala veiðileyfa myndi raska rekstri
útgerðarfyrirtækja um of. Meðal
helstu eigenda Morgunblaðsins
má finna Samherja, FISK-Seafood,
Ramma hf., Vísi hf., Hraðfrystihúsið -
Gunnvör hf., Ísfélag Vestmannaeyja,
Síldarvinnsluna og Stálskip. Þau
fyrirtæki fá samtals úthlutað 27 prósent
kvóta á Íslandsmiðum. Ekki kemur
fram í tilkynningu LÍÚ hvort þeir telji
slíkar staðreyndir setja umfjöllun
Morgunblaðsins í nýtt samhengi.
„Útgerðin þjóðnýtt“ Morgunblaðið
hefur eftir varamanni í stjórn LÍÚ að
ríkisstjórnin hyggist þjóðnýta útgerðina.