Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.2011, Blaðsíða 12

12 | Fréttir 20. júní 2011 Mánudagur
Salt Investments ehf., eignarhalds-
félag Róberts Wessman, var notað
í tengslum við markaðsmisnotkun
Sparisjóðabankans á árunum 2007–
2008. Sparisjóðabankinn þurfti að
losa sig við bréf sem höfðu ver-
ið í eigu þriggja stjórnenda bank-
ans sem hættu störfum hjá bank-
anum. Til þess fékk bankinn Salt
Investments til að taka yfir þrjú
eignarhaldsfélög stjórnenda Spari-
sjóðabankans. Þar sem eignarhlutur
stjórnendanna var um 5,6 prósent í
bankanum var bankinn í vandræð-
um með að taka sjálfur yfir hluta-
bréfin. Bankinn hafði samt sem áður
gert samning við stjórnendur bank-
ans um að taka yfir bréfin við starfs-
lok þeirra og þurfti því að koma bréf-
unum í hendur annarra aðila.
Tók félögin yfir
Flétta Sparisjóðabankans gekk
þannig fyrir sig að bankinn fékk
eignarhaldsfélagið Salt Investments
til að taka yfir félögin Breiðutanga
ehf., Lagos ehf. og G-tveir ehf. Þetta
gerði Salt Investments í gegnum fé-
lagið Græna grósku ehf. Breiðu-
tangi var upprunalega í eigu Finns
Sveinbjörnssonar, fyrrverandi for-
stjóra Sparisjóðabankans, Lagos í
eigu Gunnars Svavarssonar, fyrrver-
andi framkvæmdastjóra fyrirtækja-
sviðs Sparisjóðabankans, og G-tveir
í eigu Hafdísar Karlsdóttur, fyrrver-
andi framkvæmdastjóra rekstrar-
sviðs bankans.
Árni Harðarson, forstjóri Salt In-
vestments, segir að Icebank hafi leit-
að til Salt Investments og boðið fé-
laginu að taka eignarhaldsfélögin
þrjú yfir. „Í árslok 2007 verður hall-
arbylting í Sparisjóðabankanum og
Finnur og tveir framkvæmdastjórar
fara frá. Bankinn gerir samning við
þá um að hluti af þeirra starfslokum
yrði að bankinn leysti félögin til sín.
Á þeim tíma var svo sem ekki vitað
hvert raunverulegt virði væri, bank-
inn var ekki á markaði eða neitt slíkt.
Bankinn kom til okkar og spurði
hvort við hefðum áhuga á því að taka
þessi félög yfir. Við skoðuðum þetta
og sáum að lánin voru í félögunum
sjálfum og við settum þessi þrjú fé-
lög inn í Græna grósku,“ segir Árni
um aðkomu félagsins að yfirtökunni.
Engin raunveruleg áhætta var fyrir
hendi af hálfu Salt Investments fyr-
ir utan leiðindin ef illa færi, eins og
Árni orðaði það.
Geta ekki tapað
Sparisjóðabankinn gerði samning
við Salt Investments um forkaups-
rétt á félögunum sem Salt Invest-
ments tók yfir samkvæmt Árna: „Ef
þeir vildu kaupa þetta til baka og
það hefði orðið hækkun á bréfunum
þá hefðum við alltaf fengið 20 pró-
sent af hækkuninni. Það var einhver
baktrygging sem þeir vildu hafa svo
við myndum ekki græða of mikið á
þessu. Það var ástæðan fyrir því að
við samþykktum að gera þetta. Þetta
var áhættulaust fyrir okkur og við
myndum alltaf fá 20 prósent.“ Að-
spurður hvort ekki mætti kalla um-
rædd viðskipti áhættulaust veðmál
af hálfu Salt Investments játar Árni
því. Hann segir að eina neikvæða
hlið viðskiptanna sé sú að Salt eigi
þá félög sem fara í þrot og lendi með
neikvætt eigið fé sem kemur inn í
samstæðureikning Salt Investments.
Ljóst var á þeim tíma er viðskipt-
in fóru fram að ekki var auðvelt fyr-
ir Sparisjóðabankann að losa sig við
bréfin í bankanum sem voru í eigu
stjórnenda hans. Bankinn þurfti að
losna við bréfin og fékk því Salt til
að taka yfir félögin sem voru skuld-
sett fyrir svipaða fjárhæð og and-
virði bréfanna. Sparisjóðabankinn
var ekki skráður á markað á þess-
um tíma en viðskipti með bréf bank-
ans fóru fram á svokölluðum gráum
markaði. Ljóst er að ef bankinn hefði
reynt að losa sig við slíkt magn af eig-
in bréfum á skömmum tíma hefðu
bréf bankans lækkað allverulega í
verði.
Í rannsóknarskýrslu Alþingis er
sagt frá því að umrædd viðskipti
hafi verið ákveðin hálfu ári áður en
þau áttu sér stað. Nefndinni virðist
hafa þótt þetta óeðlileg ráðstöfun en
bankaráð Sparisjóðabankans sam-
þykkti að lána Grænni grósku 26,3
milljónir til að kaupa eignarhalds-
félögin. Að baki þeirri lánveitingu
var engin önnur trygging en fyrr-
greindur forkaupsréttur.
Sýndarviðskipti
Á sama tíma og Salt Investments
tók yfir yfir félög þremenninganna
þá keypti Salt Investments einnig
eins prósents hlut í bankanum sem
Sparisjóðabankinn hafði þurft að
taka yfir frá Byr, kaupin voru fjár-
mögnuð með láni frá Sparisjóða-
bankanum samkvæmt rannsóknar-
skýrslu Alþingis. Salt Investments
var því búið að ná sér í 6,6 prósenta
hlut í bankanum með yfirtöku einka-
hlutafélaga og hlutnum frá Byr. Með
þessu náði Sparisjóðabankinn að
koma sér niður fyrir þau mörk sem
hann mátti vera í hvað varðar eign
á eigin hlutum. Sparisjóðabankinn
mátti ekki eiga meira en 10 prósent
af eigin hlutum samkvæmt lögum
um fjármálafyrirtæki.
Samkvæmt heimildum DV vek-
ur málið upp þá spurningu hvort
ekki hafi verið um sýndarviðskipti
að ræða sem gætu varðað við lög
um markaðsmisnotkun. Salt In-
vestments lagði ekki fram neitt eig-
ið fé til að eignast 5,6 prósenta hlut
í Sparisjóðabankanum. Ef hluturinn
myndi hækka í verði þá var ljóst að
Salt fengi 20 prósent af ágóðanum
vegna hækkunar bréfanna. Á sama
tíma var bankinn búinn að tryggja
sig fyrir 80 prósent ágóðans við
mögulega hækkun. Ef bréfin hækk-
uðu væri Salt því í raun að fá þókn-
un fyrir vörslu hlutabréfanna þar
sem bankinn gat ekki átt þau sjálfur.
Ef allt færi á versta veg myndi Salt
aftur á móti ekki tapa neinum fjár-
munum.
Gunnar Þ. Andersen, forstjóri
Fjármálaeftirlitsins, gat ekki gefið
svör við einstökum málum þegar
DV leitaði eftir viðbrögðum hans við
þessari fléttu Sparisjóðabankans.
„Almennt get ég sagt að við erum
að skoða Sparisjóðabankann eins
og öll hin föllnu fyrirtækin,“ sagði
Gunnar sem gat hvorki staðfest né
neitað hvort Fjármálaeftirlitið væri
að skoða þetta tiltekna mál innan
Sparisjóðabankans.
Lán í Sparisjóði Keflavíkur
Félögin þrjú Breiðutangi, Lagos
og G-tveir sem Græn gróska tók
yfir á sínum tíma voru öll úrskurð-
uð gjaldþrota í maí. Breiðutangi og
Lagos voru með lán hjá Sparisjóði
Keflavíkur ásamt Salt Investments
sem Fjármálaeftirlitið gerði athuga-
semdir við í september 2008. Engin
veð voru fyrir láninu til Salt Invest-
ments en veðin að baki lánunum
til Breiðutanga og Lagos voru talin
verðlaus af Fjármálaeftirlitinu enda
var um annan veðrétt að ræða í bréf-
um Sparisjóðabankans.
Breiðutangi var með 103 millj-
óna króna lán hjá sparisjóðnum, La-
gos 72 milljóna og Salt 301 milljónar
króna lán. Samtals skuldaði því Salt
Investments og félög í eigu Salt um
476 milljónir í Sparisjóði Keflavíkur
í september 2008.
Árni Harðarson segir það rétt að
engin veð hafi upphaflega verið fyr-
ir láninu til Salt en að það hafi ver-
ið kallað eftir þeim skömmu síðar.
Félagið hafi þá sett að veði hluta-
bréf í Iceland Healthcare og kröfu
Róberts Wessman á hendur Nova-
tor. Árni áætlar að bréfin í Iceland
Healthcare hafi verið metin á um 60
milljónir en krafa Róberts á hendur
Novator hljóðar upp á tæpa fimm
milljarða króna. Krafa Róberts er
fyrir dómi þessa dagana en málinu
var vísað frá í Héraðsdómi Reykja-
víkur í maí en þeim úrskurði var
áfrýjað til Hæstaréttar. Hæstiréttur
úrskurðaði frávísunina ógilda í síð-
ustu viku og verður málið því tekið
fyrir aftur í Héraðsdómi Reykjavíkur.
Í skýrslu rannsóknarnefndarinnar
er farið yfir skuldastöðu Salt Invest-
ments og tengdra félaga við íslenska
bankakerfið. Þar kemur fram að Salt
Investments auk níu annarra félaga
skuldi Glitni, Straumi og Sparisjóða-
bankanum yfir 29 milljarða króna.
Þar á meðal eru umrædd félög;
Græn gróska, Breiðutangi og Lagos.
n Icebank lét Salt geyma bréf í bankanum n Salt lofað 20 prósentum af
hagnaði við verðhækkun n Bankinn gat ekki sjálfur tekið yfir bréfin
Félag Róberts notað
í markaðsmisnotkun
„Þetta var áhættu-
laust fyrir okkur og
við myndum alltaf fá 20
prósent.
Guðni Rúnar Gíslason
blaðamaður skrifar gudni@dv.is
Notað í markaðsmisnotkun
Salt Investments sem er í eigu
Róberts Wessman tók yfir 5,6
prósenta hlut í Icebank án þess að
leggja fram eina krónu í eigið fé.