Dagblaðið Vísir - DV - 20.06.2011, Blaðsíða 22

E
ygló Harðardóttir hefur set-
ið fyrir Framsóknarflokkinn
á Alþingi frá því í nóvember
2008, skömmu eftir banka-
hrun. Eftir miðstjórnarfund
flokksins ákvað Guðni Ágústsson að
stíga til hliðar sem varð til þess að
Eygló tók sæti, nokkuð óvænt. Þá lét
hún af störfum hjá Atvinnuþróunar-
félagi Suðurlands, þar sem hún hafði
unnið í rúma þrjá mánuði. „Þegar ég
var ráðin hjá atvinnuþróunarfélag-
inu var ég spurð hvort ég gerði ráð
fyrir því að fara inn á þing. Ég hélt nú
ekki.“
Reiðin var mikil í Reykjavík
Óhætt er að segja að mikið hafi geng-
ið á þegar Eygló tók sæti á þingi. Van-
trauststillaga á þáverandi ríkisstjórn
var fljótlega borin upp og dagleg
mótmæli voru fyrir utan Alþingis-
húsið. Búsáhaldabyltingin var hafin.
Eygló segir að þeir sem fyrir voru
á þingi hafi ef til vill upplifað meira
áfall en hún sjálf, sem kom ný inn.
Hún þekkti ekkert annað. „Ég man
eftir „Guð blessi Ísland“-ræðu Geirs
Haarde. Ég man að ég og maðurinn
minn litum hvort á annað, þar sem
við sátum í sófanum, og spurðum
hvað maðurinn ætti eiginlega við.
Þetta var rosalega skrýtinn tími. Það
vissi enginn neitt hvað var að gerast.
Ég var að vinna á Selfossi, en kenndi
í Reykjavík vikurnar eftir hrun og ég
man alltaf eftir því að hafa fundið fyr-
ir létti þegar ég ók yfir Hellisheiðina
og austur. Það var eins og það létti
yfir manni að koma í Árnessýsluna.
Reiðin var svo mikil í Reykjavík og
þar var allt annað andrúmsloft.“
Í búsáhaldabyltingunni var Eygló
nýorðin þingmaður og fæstir þekktu
hana. Hún segir að sér hafi reynst
auðvelt að ganga um Austurvöll og
tala við fólkið. Reiðin hafi beinst að
ríkisstjórninni. Þetta hafi þó ver-
ið einkennilegur tími. „Bíllinn var
fastur í bílastæðahúsinu í viku. Það
var allt í rúst fyrir utan þegar maður
mætti í vinnuna á morgnana og mikil
spenna var inni í þinghúsinu.“
Sögulegt flokksþing
Þrátt fyrir að Eygló hafi setið á þingi
frá hruni segist hún aldrei hafa efast
um að það væri rétt að taka sætið. Við
brotthvarf Guðna Ágústssonar hafi
spilunum verið kastað í loft upp. Ný
forysta hafi tekið við á flokksþinginu
í janúar og að það hafi verið sögu-
legt að upplifa. Sigmundur Davíð
varð formaður, nánast upp úr þurru,
Birkir Jón Jónsson varaformaður og
Eygló var kosin ritari. „Ég upplifði
þessa tilfinningu á flokksþinginu
að menn væru komnir til að breyta
hlutunum. Þeir ætluðu að gera eitt-
hvað sem skipti máli.“ Hún segir að
í ritarastarfinu felist ýmis störf. „Rit-
ari ber ábyrgð á innra starfi flokks-
ins, félagsstörfum og fleiru. Hann
er formaður landsstjórnar, sem er
flokkseining sem tengir saman kjör-
dæmasamböndin, sveitarstjórnar-
ráð, launþegaráð, þingflokkinn og
framkvæmdastjórnina.“
Eygló segir að hlutirnir hafi gerst
hratt eftir flokksþingið. Sigmundur
Davíð hafi komið með þá hugmynd
að verja minnihlutastjórn Samfylk-
ingar og Vinstri grænna falli og þing-
flokkurinn hafi sett fram 18 tillögur
um lausnir á efnahagsvandanum.
Ein þeirra, tuttugu prósenta leiðin
svokallaða, hafi vakið mikla athygli
og umræðu. „Fólk sá að þetta voru
tillögur um jafnræði og sanngirni.
Það urðu allir fyrir forsendubrestin-
um. Allir hefðu átt að fá leiðréttingu
og á þessum tímapunkti var mögu-
leiki til að láta það verða að veru-
leika. Ný skýrsla fjármálaráðherra
um endurreisn bankanna staðfestir
það.“
Erfið fjarbúð
Eygló er hálfur Eyjamaður. Hún á
heimili í Vestmannaeyjum og þar
búa eiginmaður hennar og tvær dæt-
ur. Hún er með annan fótinn þar en
hinn í Reykjavík, þar sem þau leigja
litla íbúð. „Ég ólst upp í Reykjavík,
á Eyrarbakka, í Borgarfirði og Land-
eyjunum en móðir mín flutti þang-
að þegar ég var 16 ára. En ég flutti til
Vestmannaeyja fyrir um tíu árum.“
Hún viðurkennir að það sé ekki auð-
velt að vera „helgarmamma“ en segir
að í Vestmannaeyjum þekki fólk fjar-
búð mjög vel. Hún fái því ekki mikla
vorkunn, en skilning þó.
Starfið bitni óhjákvæmilega á
makanum. „Þegar þú ert í krefjandi
starfi þá bitnar það fyrst og fremst á
makanum. Það gæti enginn verið í
svona krefjandi starfi án þess að fá
stuðning frá makanum. Ég væri ekki
í þessu ef ég hefði hann ekki,“ segir
hún.
Hún segist aldrei hafa séð eftir því
að taka sæti á Alþingi. „Mér finnst
skemmtilegt við starfið hvað það er
fjölbreytt. Maður fæst við ný verkefni
nánast á hverjum degi. Ég er þann-
ig að mér leiðist fljótt að gera sömu
hlutina aftur og aftur. Ég hef mjög
mikla þörf fyrir fjölbreytni. Ég er líka
manneskja sem hef gaman af því að
koma hlutunum af stað en ég er ekk-
ert endilega sú sem er best í að keyra
hlutina áfram þegar uppbygging-
unni er lokið.“
Fjölskyldusjúkdómur
að stofna fyrirtæki
Eygló hefur mikið unnið við stofn-
un og rekstur fyrirtækja. „Fjöl-
skylda mín er samansafn frum-
kvöðla. Við tölum stundum um
þetta sem fjölskyldusjúkdóm, að
stofna fyrirtæki. Geðsjúkdóm þeg-
ar illa gengur. Sumt hefur geng-
ið vel og annað illa, eins og geng-
ur og gerist,“ segir Eygló. Hún vann
um árabil með móður sinni í fyrir-
tækinu Nínukoti sem býður ungu
fólki upp á störf og nám víðs veg-
ar um heim. Hún stofnaði einnig
fyrirtækið Þorsk á þurru landi ehf.
ásamt fjölskyldunni. Hún segir að
upphaflega hafi verið lagt af stað
með því að setja á stofn þorsk eldi á
landi, í Vestmannaeyjum. „Við ætl-
uðum okkur að verða stór, fara af
stað með seiðaeldi í Eyjum en því
miður þá gekk það ekki. Stundum
heldur maður að allt sé að ganga
upp en svo fer allt á annan veg en
ætlað var,“ segir Eygló. Hún segir að
það kosti mikla þolinmæði og fjár-
muni að byggja upp fyrirtæki, ekki
hvað síst í nýrri atvinnugrein. Í því
felist áhætta. „Það hefur verið erf-
ið reynsla að fara í gegnum þetta.
En það er reynsla sem ég hef ver-
ið þakklát fyrir. Þess vegna hef ég
skilning á því sem margir eru að
ganga í gegnum núna,“ segir Eygló.
Ráðgjafarstofa fyrir
skuldug fyrirtæki
Hún hefur einmitt beitt sér fyrir
skuldamálum heimila og fyrirtækja,
eins og Framsóknarflokkurinn raun-
ar allur. Hún lagði meðal annars til
að stofnuð yrði ráðgjafarstofa um
greiðsluörðugleika fyrirtækja. „Þetta
er hugmynd sem ég fékk fyrir hrun
sem byggir á reynslu minni og fjöl-
skyldunnar. Ég er búin að flytja þessa
þingsályktunartillögu frá því að ég
byrjaði og ég er bjartsýn á að hún nái
núna í gegn.“ Sú ráðgjafarstofa hefði
það hlutverk að veita fyrirtækjum
ráðgjöf og fræðslu um rekstrar- og
skuldavanda. „Það að fyrirtæki fari
í þrot er jafn eðlilegt og að við fæð-
umst og deyjum. Fyrirtæki fæðast og
deyja, oft vegna breyttra aðstæðna.
Viðskiptahugmynd getur virkað í
ákveðinn tíma en svo getur eitthvað
gerst, annaðhvort á markaði eða hjá
fólkinu sem stendur að baki fyrirtæk-
inu. Það er allt of mikið um að fólk sé
dæmt harkalega fyrir að reyna að láta
hugmyndir sínar verða að veruleika.“
Hún leggur áherslu á að þó að fyrir-
tæki fari í þrot geti mikil þekking hafa
orðið til. Hún sé verðmæt. „Það er
lítið talað um þennan hluta af fyrir-
tækjarekstri.“
Vill ekki brynja
sig fyrir gagnrýni
Eygló segir þingmannsstarfið gera
sér kleift að öðlast innsýn í alls kyns
hluti. „En auðvitað verða allir þreytt-
ir. Þetta reynir á, sérstaklega að vera
frá fjölskyldunni. Það er stundum
erfitt að vera settur í umhverfi þar
sem maður á alltaf að vera að keppa.
Bæði innan allra flokka og síðan á
milli flokka. Það getur verið mjög lýj-
andi.“ Hún viðurkennir líka að það
geti verið pirrandi að vera í stjórnar-
andstöðu og ekki sé hlustað, jafnvel
þó hún sé sannfærð um að það sem
hún segi sé rétt. Hún lætur þó eng-
an bilbug á sér að finna. „Sú staða
er ekki komin enn í dag en sjáum til.
Ég á erfitt með að plana næstu helgi,
hvað þá lengra fram í tímann. Mér
finnst óþægilegt að skipuleggja langt
fram í tímann. Þegar þetta hættir að
vera gaman og mér finnst ég ekki
gera gagn, þá er best að hætta. Og ef
ég fatta það ekki sjálf þá vona ég að
einhver segi mér það.“
Störf í landi skipta mestu
Talið berst að kvótakerfinu. Eygló
segir mikilvægt að búa til kerfi sem
styður við landsbyggðina. Hún styð-
ur því breytingar á kerfinu í sam-
ræmi við stefnu Framsóknarmanna
í sjávarútvegi. „Ég get ekki séð að
hagnaður í peningum eigi að vera
meginmarkmið í sjálfu sér. Ég efast
líka stórlega um að einhver vildi fara
um landið okkar ef enginn byggi þar.
Það má ekki bara horfa í krónur og
aura,“ segir hún.
Spurð hvort núverandi kvótakerfi
hafi ekki einmitt unnið gegn smærri
byggðum úti á landi, í ljósi viðvar-
andi fólksfækkunar á landsbyggð-
inni, segist hún ekki telja að flutning-
ur aflaheimilda á milli plássa skipti
mestu máli heldur séu línuleg tengsl
á milli fækkunar starfa í fiskvinnslu
og byggðarþróunar. „Störf skipta
mestu máli, ekki hversu miklar afla-
heimildir eru á hverjum stað,“ segir
hún.
Útgerðarmenn hafa skaðað
hagsmuni sína
Framsóknarflokkurinn er hlynnt-
ur svokallaðri potta- og samninga-
leið í sjávarútvegi, þar sem í potti
eitt eru þeir sem stunda fiskveiðar
í kvótakerfinu í dag. Undir pott tvö
falli strandveiðar, byggðarsjónar-
mið, nýliðun í greininni og nýsköp-
un í sjávarútvegi. Í upphafi er lagt
til að stærð potts tvö af heildarafla
verði þrjú til fimm prósent en að
hann geti vaxið í allt að 15 prósent
í einstökum tegundum, samhliða
stofnstærðar aukningum og að því
gefnu að reynslan af úthlutun veiði-
heimilda í þeim potti sé jákvæð. „Við
teljum að sumt í okkar stefnu sé líkt
tillögum ríkisstjórnarinnar í sjávar-
útvegi en þar eru ákveðnar áherslur
sem við setjum stórt spurningar-
merki við.“ Hún vill til dæmis að ef
fiskistofnarnir minnka finni báðir
pottar fyrir því, hlutfallslega, en ekki
bara núverandi kvótahafar. Eygló
segir líka að ekki komi til greina af
hálfu Framsóknarflokksins að inn-
heimta veiðigjald af sjávarútveg-
inum sem hann standi ekki undir.
22 | Viðtal 15.–19. júní 2011 Helgarblað
Eygló Harðardóttir hefur verið á þingi í hálft þriðja
ár. Eftir tvo mánuði í starfi var hún orðin ritari Fram-
sóknarflokksins. Hún hefur beitt sér gegn skulda-
vanda heimilanna og segist sjálf hafa upplifað erfið-
leika í rekstri. Því skilji hún fólk sem berst í bökkum
nú. Fólk sé oft dæmt of harkalega þegar það reyni
að láta hugmyndir sína verða að veruleika. Eðlilegt
sé að fyrirtæki fari í þrot. Eygló er hálfur Eyjamaður
og fjölskylda hennar býr þar. Hún segir mjög erfitt að
vera í fjarbúð en ber sig þó vel.
„Auðvitað er þrýst-
ingur. Það sem gerir
Eyjamenn að Eyjamönn-
um er að þeir liggja ekki á
skoðunum sínum.
Fjölskyldu-
sjúkdómur
að stoFna
Fyrirtæki
„Við tölum stund-
um um þetta sem
fjölskyldusjúkdóm, að
stofna fyrirtæki. Geðsjúk-
dóm þegar illa gengur.