Dagblaðið Vísir - DV - 15.07.2014, Blaðsíða 14

Vikublað 15.–17. júlí 201414 Fréttir
É
g missti íbúðina sem ég leigði
fyrir mánuði og er búin að
vera á götunni með þrjú börn
síðan,“ segir einstæð móðir
sem hefur haldið til í hjólhýsi
í sumar. „Ég hef ekkert net í kringum
mig og ég er inni á vinkonu minni
í hjólhýsi því það er enga íbúð að
hafa,“ en konan segir öll þrjú börn-
in vera með erfiðar greiningar á borð
við einhverfu. „Félagslega kerfið er
sprungið. Ég er á biðlista en fæ engin
svör. Nú fer skólinn að hefjast og
óvissan og þessar aðstæður hafa af-
gerandi áhrif á börnin.“ Konan segir
enga lausn vera í sjónmáli.
Ómögulegt að eiga gæludýr
„Það sem er erfiðast við leigumark-
aðinn er að finna íbúð sem leyf-
ir gæludýrahald,“ segir 24 ára gam-
all nemi. „Ég var meira en hálft ár
að finna mína íbúð en hana er ég
að leigja svart á 90.000 krónur á
mánuði með skóla. Sem þýðir engar
húsaleigubætur fyrir mig. Íbúðin
sem ég fann er um 30 fermetrar og
það er hægt að finna margt að henni.
Ég hef verið hér í tvö ár þrátt fyrir að
vera alltaf að leita.“
Flytur einu sinni á ári
„Ég er 44 ára kennari með dóttur á
16. ári á framfæri. Ég missti hús-
næði mitt í kjölfar hrunsins og hef
verið á leigumarkaðnum í nokkur ár.
Ég hef þurft að flytja um það bil einu
sinni á ári síðan,“ segir einstæð móð-
ir sem segist ekki fá neina hjálp frá
yfirvöldum. Hún hefur lent í því að
fá ekki tryggingu vegna leigu endur-
greidda frá leigusala og segir mark-
aðinn vera eins og fumskóg. Konan
á fjögur systkini og þrjú þeirra eru
flutt til Norðurlandanna vegna þess
ástands sem er á húsnæðismarkaði.
Hún segir úrræði umboðsmanns
skuldara engu hafa breytt og að hún
sé með of háar tekjur til að fá aðstoð
frá félagsmálayfirvöldum. „Jafnvel
þótt ég sé langt undir tekjumörkum
sem velferðarráðuneytið gefur upp
um mína fjölskyldustærð. Ég veit
um mörg svipuð dæmi í kringum
mig þar sem miðaldra fólk býr inni á
foreldrum sínum.“
Konan er að missa núverandi
íbúð sem hún leigir og þarf því enn á
ný að flytja. Hún segir umrótið mjög
slæmt en þakkar fyrir að eiga góða
að sem geta hjálpað henni að leggja
út fyrir tryggingu vegna næstu íbúð-
ar.
Býr í „ógeðslegri holu“
„Ég er ein með tvö börn og var í
stökustu vandræðum með að finna
íbúð með tveimur svefnherbergj-
um á undir 180.000 þúsund krón-
um á mánuði ,“ segir einstæð móð-
ir sem segist á endanum hafa neyðst
til að taka íbúð í slæmu ástandi. „Ég
er að leigja ógeðslega holu á 160.000
á mánuði. Það eru pöddur þarna og
allt í niðurníðslu.“ Hún er í fæðingar-
orlofi og allar hennar ráðstöfunar-
tekjur fara í leigu. Til baka fær hún
húsaleigubætur og framfleytir fjöl-
skyldan sér á þeim. „Oftast er ekk-
ert eftir um mánaðamót. Það er
engin hjálp í félagsþjónustunni því
þar er allt yfirfullt. Mér líður eins og
ég sé föst í þessari ógeðslegu holu,“
en konan segist viss um að raka-
skemmdir séu í íbúðinni þar sem
heilsa sex mánaða sonar hennar hafi
versnað mikið eftir að þau fluttu inn.
Ómögulegt að vera einn
„Leigumarkaðurinn býður varla
upp á að einhleypur einstaklingur
geti leigt. Leiguverð og trygginga-
gjald er bara svo hátt,“ segir Sunna
sem er ung kona. „Ég flutti úr náms-
mannaíbúð í október 2013 og fann
enga íbúð. Ég þurfti því að flytja aftur
heim til foreldra minna.“ Sunna fann
að lokum 20 fermetra stúdíóbúð í
Fossvogi sem hún leigði á 90.000
krónur á mánuði. Sökum óreglu ná-
granna þar sem lögregla var tíður
gestur neyddist Sunna til að flytja.
Hún hugðist leigja ásamt vini sín-
um en ómögulegt reyndist að finna
þriggja herbergja íbúð þar sem eftir-
spurn er svo mikil. „Nú bý ég hjá vin-
konu minni sem á tvö börn. Óskin er
að komast í eigið húsnæði en það er
nánast ómögulegt.“
Réttindalaus og einstæður
„Ég er einstæður fjögurra barna
faðir og á ekki bíl. Ég þurfti að selja
hann þar sem ég gat ekki rekið
hann. Ég flokkast með meðaltekj-
ur og er að borga 170.000 krónur á
mánuði fyrir 82 fermetra íbúð án
hita og rafmagns. Sá peningur sem
ég á umfram fer í rekstur á heimilinu
og börnin,“ segir einstæður ungur
maður sem vill ekki láta nafns síns
getið. „Ég hef mikinn áhuga á veiði
en ég hef ekki getað stundað það
áhugamál lengi. Það er það besta
og skemmtilegasta sem ég veit um.“
Hann segir að óvænt útgjöld séu
ekki í boði. „Tannlæknir? Ég veit ekki
einu sinni hvað það er.“
Að auki hefur hann staðið í for-
ræðisdeilum en hann vekur einnig
athygli á því hversu höllum fæti ein-
stæðir feður standa. Þrátt fyrir að
umgangast og greiða með börnum
sínum fær hann hvorki húsaleigu-
né barnabætur vegna þeirra. n
asgeir@dv.is
Fólk á öllum aldri
berst í bökkum
Sögur fólks sem hefur misst húsnæði eða er að sligast undan hárri leigu
Fjölbreyttur
hópur fólks Fólk á
öllum aldri berst í bökk-
um. Ástandið er verst
hjá einstæðu fólki en
það gerir það einnig að
verkum að ómögulegt
er fyrir marga að spara
fyrir húsnæðiskaupum.
Myndin er sviðsett.
Mynd HöRðuR SveinSSon
Eftirspurnin meiri en framboðið
34 fermetra stúdíóíbúð hækkað um 40.000 krónur á þremur árum
L
eiguverð hefur hækkað um
8,5 prósent á síðastliðnum
tólf mánuðum samkvæmt
upplýsingum frá Þjóðskrá Ís-
lands. Vísitala leiguverðs íbúðar-
húsnæðis á höfuðborgarsvæðinu
var 100 í janúar 2011 en í maí 2014
var hún komin upp í 133,2.
Sé tekið dæmi um 34 fer-
metra stúdíó íbúð í Reykjavík,
milli Kringlumýrarbrautar og
Reykjanesbrautar, kostar leigan í
dag 103.088 krónur á mánuði sam-
kvæmt upplýsingum frá Þjóðskrá.
Í janúar 2011 var sama stúdíóíbúð
á 57.494 krónur á mánuði. Tveggja
herbergja íbúð, 60 fermetrar, í
Kópavogi er á 135.060 krónur á
mánuði í dag en var í janúar 2011
á 88.560 krónur á mánuði. Þá er
leiga á þriggja herbergja, áttatíu
fermetra, íbúð í Reykjavík, vest-
an Kringlumýrarbrautar og Sel-
tjarnarness, í dag 154.240 krónur
á mánuði en í janúar 2011 hefði
sama íbúð verið á 117.520 krónur
á mánuði.
Í hagsjá hagfræðideildar Lands-
bankans frá 11. júní síðastliðn-
um kemur fram að eftirspurn eftir
leiguhúsnæði sé meiri en fram-
boð, sérstaklega eftir minni íbúð-
um. Hækkandi leiguverð fylgir
hins vegar í hendur við hækkandi
húsnæðisverð, en verð á íbúð í fjöl-
býli á höfuðborgarsvæðinu hefur
hækkað um 12,8 prósent á einu
ári. En á meðan byrði húsnæð-
iskostnaðar allra heimila hefur
verið nokkuð stöðug, jafnvel farið
lækkandi, á síðustu tíu árum hef-
ur húsnæðisbyrði leigjenda aukist
töluvert á þessum tíma, eða um
rúm fimm prósent af ráðstöfunar-
tekjum. n