Dagblaðið Vísir - DV - 18.07.2014, Blaðsíða 45

Helgarblað 18.–21. júlí 2014 Menning 45
„Ekki þess virði að missa þau“
Ólafur segist ekki einangrast og
upplifa tilfinningar einmanaleika
við það að vinna einn enda vinnur
hann reglulega með ýmsu fólki í
ólíkum verkefnum. Hann segir slík-
ar tilfiningar frekar tengjast fjar-
veru. „Maður er rosa mikið í burtu
og ég vinn rosa mikið. Ég er alltaf
uppi í stúdíói og ef ég er ekki þar er
ég á tónleikaferðalagi. Maður fjar-
lægist það fólk sem er ekki næst
manni.“
Ólafur segist hafa lært að leyfa
sér ekki að fjarlægjast of mikið.
„Það er ekki þess virði að ganga of
langt með það. Ég hef örugglega
stundum gleymt mér og verið bara
að spá í músíkina og ekkert í vini og
fjölskyldu. Nú er maður orðinn að-
eins eldri og aðeins vitrari, þótt ég
sé ekkert mjög gamall. En ég er bú-
inn að vera að þessu í sjö ár og ég
átta mig á því núna að maður verð-
ur stundum að segja nei og vera
bara heima með fjölskyldunni. Það
er ekki þess virði að missa þau,“ seg-
ir Ólafur sem viðurkennir að hann
hafi misst nokkrar kærustur vegna
of mikillar fjarveru. Hann slær þó á
létta strengi. „Það er enginn í ævi-
langri fýlu út í mig, svo ég viti.“
Lærir að segja nei
Ólafur segist aldrei hafa viljað gefast
upp enda hafi ferill hans alltaf farið
hægt og bítandi upp á við. „Það hef-
ur aldrei hvarflað að mér að gera eitt-
hvað annað. Frá fyrstu tónleikunum
mínum fékk ég eitthvert búst,“ segir
Ólafur sem upplifði á þeim tíma að
hvert einasta verkefni væri nýtt og
stærra. „Maður getur ekki sagt nei.
Það er kannski ástæðan fyrir því að ég
fór að vinna yfir mig og taka að mér
of mörg verkefni og vera stanslaust
að,“ segir Ólafur sem var hræddur
um að missa tækifæri. Fljótt áttaði
hann sig þó á því að hann þyrfti ekki
að samþykkja allt. „Ég fattaði að það
skiptir ekki öllu máli, það mun koma
annað. Maður þarf að læra að segja
nei við tækifærum. Ferill er bara einn
hlutur af lífi manns, það er ekki allt
lífið manns,“ segir Ólafur sem seg-
ir að markmið sitt hafi aldrei verið
heimsfrægð. Hann langi þó að ná til
breiðs hóps.
„Mainstream“ er markmið
Ólafur segist ekki hræðast það að
höfða of mikið til fjöldans, það sé
markmið í sjálfu sér. „Nei ég hræðist
það í rauninni ekki. Markmiðið er
náttúrlega alltaf að búa til fallega
Hafnað af tónlistarskólum
tónlist, en hliðaráhugamál hjá mér
er að kynna klassíska tónlist fyrir
fólki sem myndi aldrei hlusta á hana.
Hluti af því hlýtur að vera að gera
hana aðeins meira „mainstream“ og
aðeins meira kúl,“ segir Ólafur.
Þegar ég byrjaði að gera klass-
íska tónlist langaði mig að gera eitt-
hvað sem hefur orðið fyrir áhrifum
frá hljómsveitum eða tónblæ sem
eru í gangi í dag, sem fólk heyrir í út-
varpinu, þar á meðal „mainstream“
tónlist. Elektróníkin og allt þetta,
blanda því við klassísku hljóðfærin
og vinna með þetta þannig. Brjóta
svolítið niður þessa veggi sem skilja
að,“ segir Ólafur.
„Það er popp, rokk, djass og
alls konar öðrum megin, og svo er
klassík hinum megin. Það er bara
einn veggur og klassík er það eina
sem er hinum megin við hann. Að
vera „mainstream“ hræðir mig ekki
því það er einhvern veginn mark-
miðið, að gera þessa tónlist meira
kúl. Og það hefur alveg tekist.“
Senan var föst í „no man's land“
Ólafur er í raun einn af brautryðj-
endum nýrrar senu sem tókst eftir
mikið hark við að brjóta niður hina
áður fastmótuðu múra. „Þegar ég
var að byrja gátum við aldrei feng-
ið að spila í klassískum sölum. Sin-
fóníurnar veittu okkur enga athygli.
Þau trúðu ekki á þetta og töldu þetta
ekki sanna klassík. Við gátum aldrei
fengið spilun á klassískum útvarps-
stöðvum og ekki heldur á popp-út-
varpsstöðvum því við vorum of mikil
klassík fyrir poppið. Þetta var hálf-
gert „no man's land“.“
Ólafur segir að það hafi verið sin-
fóníustjórnandinn Andre de Ridder
sem hafi loks opnað dyrnar fyrir
honum inn í senu klassískrar tón-
listar. „Einn sinfóníuleikstjóri upp-
götvaði þetta og bauð okkur að vinna
með sinfóníu þar og þá opnaðist
klassíska senan allt í einu. Núna síð-
ustu tvö eða þrjú árin er ég búinn að
vera að spila með fullt af sinfóníum
og spila eiginlega alltaf í klassísk-
um höllum, en áhorfendurnir eru úr
poppinu og indíinu. Við erum algjör-
lega búin að blanda þessu saman,“
segir Ólafur. „Sinfóníurnar eru loks-
ins að fá að spila fyrir einhverja aðra
en nákvæmlega sömu áhorfendurna
og eru með áskrift í Hörpunni. Það er
ótrúlega spennandi,“ bætir hann við.
Komst ekki inn í tónlistarskóla
Það tók Ólaf og aðra í sömu senu dá-
góðan tíma að sanna virði tónlistar-
innar, en í dag hafa ýmsir þurft að éta
hattinn sinn. Í því samhengi er hon-
um minnisstætt þegar hann sótti um
í tveimur tónlistarskólum í Bretlandi.
„Þegar ég var 18 ára langaði mig í
klassískt tónsmíðanám og sótti um
nokkra skóla. Sérstaklega tvo skóla í
Bretlandi, Guildhall College of Music
og Royal Northern College of Music.
Í báðum skólunum var mér hafnað,
meðal annars vegna þess að áherslur
mínar voru ekkert sérstaklega klass-
ískar. Skólunum fannst þetta ekki
vera viðeigandi,“ segir Ólafur. „Í dag
hafa báðir þessir skólar fengið mig
til að vera gestaprófessor. Þetta hef-
ur algjörlega snúist við,“ segir Ólafur
og hlær. Sömu sögu er að segja af
Berklee College of Music í Boston.
„Fyrst var ég svolítið svona „in
your face“ og fannst það kúl,“ segir
Ólafur hreykinn. Hann tekur höfn-
uninni ekki með sárindum í dag,
heldur lítur á þetta sem sönnun þess
hve margt hefur breyst á stuttum
tíma. „Ef maður hefur átt einhvern
part í þessu, að brjóta niður þennan
vegg, get ég verið rosalega stoltur af
því. Fólk áttar sig kannski ekki enn
á því hvað er búið að gerast í klass-
íska heiminum síðustu fimm árin,
hvað hann er búinn að breytast mik-
ið. Þetta er allt í einu orðið miklu
opnara og fullt af fólki byrjað að hafa
áhuga á klassískri tónlist.“
Aðspurður hvort að hann hafi
þar með náð markmiði sínu er svar-
ið marghliða. „Einu markmiði er
náð. Maður má aldrei segja að öll-
um markmiðunum sé náð, því hvað
á maður að gera þá? Þá er maður
bara búinn. Einu skrefi er náð,“ segir
Ólafur skarpsýnn.
Í sjokki yfir BAFTA
Í vor vann Ólafur til BAFTA-sjón-
varpsverðlaunanna fyrir frumsamda
tónlist í bresku þáttunum Broad-
church. Verðlaunin njóta mikillar
virðingar og því er þetta stórkost-
leg viðurkenning fyrir Ólaf. Eftir
það skaust hann enn lengra upp á
stjörnuhimininn og Íslendingar gáfu
honum meiri gaum en áður, enda
hafði Ólafur áður verið að mestu
frægur erlendis.
„Ég veit það ekki einu sinni. Ég
var bara í einhverju sjokki. Ég trúði
þessu ekkert og hélt ég væri ekki
að fara að vinna,“ segir Ólafur um
augnablikið þegar það var ljóst að
hann hafi unnið verðlaunin. Hann
hafi ekki búist við því þar sem hann
sat yfirvegaður í sæti sínu í salnum.
„Ég fór bara í algjört sjokk og var
rosalega meyr og snortinn eftir á.
Einhvers konar spennufall. En ég
var fyrst og fremst þakklátur fólkinu
sem hefur gefið mér þessi tækifæri,“
segir Ólafur en þetta var í fyrsta sinn
sem hann hafði gert tónlist fyrir sjón-
varpsþætti og því kom honum þetta
mjög á óvart. „Ég hafði aldrei gert
svona áður, ég vissi ekki einu sinni
hvernig þetta myndi fara fram.“
Ólafur segist hafa verið leiddur
í gegnum hvert fjölmiðlaviðtalið á
fætur öðru eftir að hann tók við verð-
laununum. Þegar hann loks sett-
ist aftur náði hann að senda móð-
ur sinni og föður smáskilaboð með
fréttunum.
Þættirnir Broadchurch unnu fjöl-
mörg önnur verðlaun. „Það var rosa-
lega góð stemning á borðinu okk-
ar. Við fengum ekki flest verðlaun
en fengum flestar tilnefningar. Þetta
var mikill sigur fyrir þessa þætti. Við
unnum líka besta þáttinn, sem eru
aðalverðlaunin.“
Allir ljúga í Hollywood
„Það er margt mjög bransalegt
í þessum bransa. Sérstaklega í
Hollywood,“ segir Ólafur spurður um
hvernig hann upplifi alþjóðlega tón-
listarheiminn. Hann kann betur við
að vinna í Bretlandi en Bandaríkj-
unum. „Það eru miklu minni pen-
ingar þar og meiri sál í hlutunum, en
í Hollywood snýst allt miklu minna
um listina og meira um bransann
sjálfan. Þú ferð til Los Angeles og þú
finnur ekki að fólk sé að gera list, þú
finnur bara fyrir fólki að bransast,“
útskýrir hann.
Ólafur segist búa yfir ótal dæm-
um þess efnis. Það er sérstak-
lega eitt atvik sem hann segir mjög
lýsandi fyrir Hollywood. „Fyrir
þremur árum gerði ég samning við
stærsta kvikmyndaumboðsfyrir-
tækið í Hollywood, sem heitir CAA.
Það fyrsta sem þau gerðu var að fá
mig til að flytja þangað í tvo mánuði,
svo þau gætu farið með mig út um
allt og látið mig kynnast öllum. Láta
mig komast inn í senuna og láta fólk
vita hver ég væri,“ segir Ólafur sem
kunni best við að eyða tíma með að-
stoðarmönnum umboðsmanna á
því flakki. Í einu teitinu hafi hann þó
komist að þolmörkum. „Ég kynntist
einhverju fólki og við vorum úti. Þau
spurðu hvað ég gerði og ég sagðist
vera að gera kvikmyndamúsík og
væri með samning hjá CAA. Ég fann
að enginn trúði mér. Öllum sem ég
sagði hvað ég væri að gera, það trúði
því enginn,“ segir Ólafur.
„Svo tók vinur minn mig einu
sinni á tal og sagði: „Óli, þú mátt
ekki segja svona satt. Þú átt alltaf að
bæta við 20 prósent, af því fólk mun
sjálfkrafa taka af 20 prósent“,“ hefur
Ólafur eftir vini sínum. „Allir ljúga,
og þá er það orðinn standardinn að
þegar þú segir eitthvað, þá mínus-
ar fólk svona 20 prósent af og það er
sannleikurinn. Til þess að vinna upp
á móti því verður þú að ljúga og bæta
20 prósent ofan á það sem þú ert að
gera, ef þú vilt segja því hvað þú ert
raunverulega að gera,“ segir Ólafur
og lætur blaðamann reka upp stór
augu.
„Allir ljúga, og allir vita að allir
eru að ljúga. Þess vegna þurfa allir að
ljúga,“ segir Ólafur hlæjandi. „Þegar
ég sagði fólki að ég væri með samn-
ing hjá CAA, túlkaði fólk það eins og
ég þekkti einhvern hjá CAA,“ bætir
hann við til útskýringar.
Ólafur segist ekki hafa viljað taka
þátt í þeim skrípaleik. „Nei, ég gerði
það ekki, ég sagði bara nei. Þetta
var það sem fékk mig til að vilja ekki
fara aftur til L.A. Ég missti mjög fljótt
áhuga á að vera þar, en planið var
fyrst að flytja þangað.“
Vill semja heima
Ólafur kýs að búa á Íslandi og semja
tónlistina hér þótt hann sé með
samninga erlendis. „Kannski er gott
að vera ekki þar sem bransinn er. Ég
get flogið til London eða L.A. til að
fara á viðskiptafundi, en ég er ekki
að blanda því saman við listina. Það
er á allt öðrum stað. London og L.A.
er þar sem við tölum um hlutina, en
hérna gerum við hlutina,“ segir Ólaf-
ur sem velur sjálfur að halda þessari
fjarlægð, þótt mörgum í bransanum
þyki það óvenjulegt.
„Þetta fer ekki saman, peningar
og list. Auðvitað er þetta samtvinn-
að, maður þarf peninga til að gera
list, en hugmyndirnar truflast af
svona bransatali. Sérstaklega stress-
ið sem fylgir því. Bisnessinn er ekki
að gera hugmyndunum þínum neitt
sérstaklega gott.“
Ástin og flökkulíf fara ekki saman
Þrátt fyrir að vera formlega búsettur
á Íslandi sleppur hann ekki við sí-
felld ferðalög. Slíkt flökkulíf á það til
að gera persónulega lífinu erfitt fyrir.
„Maður er aldrei á sama stað nema í
venjulega einn dag,“ svarar Ólafur til
að útskýra makaleysi sitt. Hann seg-
ist eiga erfitt með að vera í sambandi
vegna anna og vegna þess hve mikið
hann ferðast. Hann segist þó gjarn-
an langa til að kynnast ýmsum betur
en hann hefur tækifæri til. „Það ger-
ist reglulega að maður kynnist ein-
hverjum einhvers staðar í einhverri
borg í einhverju landi. Og undir öll-
um kringumstæðum í venjulegu lífi
væri það manneskja sem þú myndir
smella strax við og það yrði eitthvað
úr. Það gerist að maður kynnist ein-
hverjum, en svo fer maður. Það gerist
mjög reglulega,“ segir Ólafur.
„Maður verður rosalega leiður í
tvo daga, en svo snýr maður sér að
næsta hlut,“ segir Ólafur sem viður-
kennir þó að hann taki þessu mögu-
lega of léttvægilega. „Þetta er helsti
gallinn við þetta starf, en ekki bara
tengslamyndunin heldur líka að þú
getur ekki búið til neina rútínu.“
Aðspurður hvort honum finnist
starfið þess virði fyrir vikið er hann
fljótur til svars. „Já. Í staðinn fæ ég
að sjá allan heiminn og kynnast fullt
af fólki. Mér finnst jákvæðara að hafa
kynnst þessu fólki og misst það, held-
ur en að hafa ekki kynnst því. Það er
alveg þess virði,“ segir Ólafur sáttur.
Langþráð kyrrseta
Ólafur segir að senn líði að lok-
um vegferðar linnulausra ferða-
laga, í hið minnsta í bili. „Ég er búin
að vera síðasta árið að kynna þessa
plötu sem ég gerði í fyrra, sem var
fyrsta platan hjá Universal og var
svolítil sprenging hjá mér. Þetta
er búið að vera mjög viðburðaríkt
ár. Ég er búinn að ferðast um allan
heiminn og kynna þetta en núna er
að líða undir lok þessarar lotu,“ seg-
ir Ólafur en hann hefur alls spilað
130 tónleika síðan platan kom út.
Hann mun halda tónleika í Hörpu
18. september sem verða eins konar
lokahóf. „Þetta eru síðustu tónleik-
arnir undir þessum formerkjum.“
Eftir það ætlar Ólafur að taka líf-
inu með meiri ró og einbeita sér að
því að vinna tónlist fyrir aðra seríu
Broadchurch. Hann segir að ekki sé
von á annarri plötu frá sér í bráð því
hann langar að einbeita sér að kvik-
myndatónlist og túra minna. Kyrr-
setan er vel til komin að sögn Ólafs,
enda hefur hann hefur farið líkt og
stormsveipur um heiminn síðasta
árið. n
„Jákvæð-
ara að
hafa kynnst
þessu fólki og
misst það, held-
ur en að hafa
ekki kynnst því
Var fastur í „no
man's land“
Ólafur fór óhefð-
bundar leiðir að
klassískri tónlist
sem var ekki vel
tekið í fyrstu.
Mynd Hörður SVEinSSon