Dagblaðið Vísir - DV - 26.07.2014, Blaðsíða 24

Helgarblað 26.–28. júlí 201424 Fólk Viðtal
Reyndar hefur flökkulífið fylgt
honum lengi enda snýst líf kvik­
myndagerðarmannsins líka að
miklu leyti um að koma myndun­
um á framfæri víða um heim. Frið­
rik sækir margar slíkar samkomur
víðs vegar um heiminn. „Flökkulífið
er ekki mjög fjölskylduvænt. Þetta er
bara eins og að vera sjóari eiginlega.
Nema það er kannski meira áfengi
því maður er alltaf á kvikmynda­
hátíðum með tilheyrandi partíum
og að fljúga einhver langflug. Það er
ekkert annað að gera en að fá sér í
glas,“ segir hann.
Hefur hann átt í erfiðleikum með
áfengi? „Mér finnst ekki en mörg­
um finnst það. Ég drekk ekki þegar
ég er að undirbúa og skjóta myndir,“
segir hann og viðurkennir fúslega
að honum finnist gaman að fá sér í
glas. Það sé samt öðruvísi en áður
„Það kemur kannski með aldrinum.
Mér finnst þetta ekkert hefta mig og
skilgreini mig ekki sem alka. Á þess­
um stærri kvikmyndahátíðum þá er
maður alltaf í einhverjum kokteil­
boðum og alltaf í kringum vín, alltaf
að sulla. En ég hef minnkað þetta,
ég fer ekki lengur á barina til dæm­
is.“ Hann segist alveg finna fyrir því
þegar hann kemur af slíkum hátíð­
um en þynnkan sé ekki lengi til stað­
ar. „Það er ein fótboltaæfing sem fer
í vaskinn, maður svitnar þessu út og
það er búið,“ segir hann hlæjandi.
Stundum hagsmunaárekstrar
Friðrik hefur verið í sambandi með
framleiðandanum Önnu Maríu
Karlsdóttur í um tuttugu ár. „Við
höfum þetta eftir okkar hentisemi,
stundum búum við saman og
stundum ekki,“ segir hann. Þau
deila augljóslega sama áhugamál­
inu, kvikmyndagerð. „Það er bæði
gott og vont. Við unnum saman hjá
Kvikmyndasamsteypunni, eigum
sömu vini í útlöndum en það eru
stundum hagsmunaárekstrar. Ég er
að framleiða myndir í samkeppni
við hana,“ segir hann. „Við erum
að keppast um sama fjármagnið og
svona,“ segir hann en tekur fram að
allt sé þetta á góðum nótum.
Erfitt ástand
Þrátt fyrir að hafa starfað við kvik­
myndagerð í hátt í fjörtíu ár segist
hann ekki hafa efnast vel á því. Verð­
ur maður ríkur á því að vera kvik­
myndagerðarmaður á Íslandi? „Nei,
maður verður sí­blankari,“ segir
hann. Friðrik var lengi í forsvari fyr­
ir Íslensku kvikmyndasamsteypuna
sem varð gjaldþrota árið 2003.
„Það var eitt stórt gjaldþrot þegar
Íslenska kvikmyndasamsteypan fór
en ég hef aldrei orðið persónulega
gjaldþrota. Það var kannski óþarfi
að fyrirtækið fór, þetta voru skuldir
við einn banka, Landsbankann.
Byrjaði að vera erfitt í kringum alda­
mótin. Englarnir voru til að mynda
gerðir fyrir mjög lítið fé því maður
var að nota peningana í annað.
Ég væri til dæmis ríkur ef ég hefði
bara gert mínar myndir og ekki ver­
ið að framleiða og vasast í að koma
nýjum „talentum“ á framfæri. Þær
myndir sem ég hef leikstýrt eru einu
myndirnar sem skilað hafa hagn­
aði í samsteypunni. Það er erfitt að
græða á þessu enda ekki markmið­
ið í sjálfu sér. Ef ég hefði eingöngu
tekið ákvarðanir út frá einhverjum
hugsanlegum gróða og aldrei tek­
ið áhættu með nýjum listamönnum
ætti ég kannski meiri peninga eða
eignir, en það var aldrei markmiðið í
sjálfu sér,“ segir hann.
„Síðan er bara ástandið eins og
það er núna algjörlega vonlaust.
Eins og Hross í oss, eftir Benedikt
Erlingsson, sem ég framleiddi.
Það er mynd sem hefur verið verð­
launuð og seld um allan heim. Það
er mjög vel heppnuð mynd en enn
sem komið er hafa bara 15 þúsund
manns á Íslandi keypt sér miða á
hana,“ segir hann. „Á heimamarkaði
liggja mestu tekjurnar en það er
annar ávinningur af dreifingunni
erlendis sem skilar sér á svo margan
annan hátt en í beinhörðum pen­
ingum í vasa framleiðandans eða
annarra aðstandenda verksins,“seg­
ir Friðrik.
„En ég trúi ekki öðru en að stjórn­
völd leysi úr þessu og hætti þessum
hringlandahætti með Kvikmynda­
sjóð. Þessi túrismi er kvikmynda­
bransanum og annarri menningar­
starfsemi að þakka, allavega á pari
við náttúruna. Ef Ísland var óþekkt
áður þá er fólk ekki að koma hingað
út af eldgosi. Þegar Tom Cruise, Clint
Eastwood og Tarantio komu hing­
að … þeir setja ljósmynd á Twitt­
er og sex milljónir sem sjá þetta og
margir sem deila. Það er alvöru land­
kynning, hún kemur í gegnum kvik­
myndabransann og þetta útlenda lið
kemur ekki hingað nema vegna þess
að hér er hægt að ganga að hæfu
fólki,“ segir hann og heldur áfram:
„Svo virðumst við vera að klúðra því
með einhverju bulli. Erum núna að
rukka 1.000 dollara fyrir nóttina á
einhverju hosteli, það er ekki í lagi.“
Á mikið eftir
Á hann sér einhverja draumamynd
sem hann langar að gera? „Yfirleitt
er það bara næsta mynd. Það er
náttúrlega reyndar Óvinafagnaður
eftir sögu Einars Kára sem er byggð
á Sturlungu. Það yrðu þrjár mynd­
ir, þetta er alveg eins og Guðfaðir­
inn. Kostar formúu að gera svona ef
maður vill gera það vel.
Svo ætla ég að gera mynd eftir
Svartfugli Gunnars Gunnarssonar.
Það er dýrt líka og hún yrði tekin á
íslensku, Óvinafagnað yrði maður
að taka á ensku. Svona mynd­
ir eru dýrar og erfitt að fjármagna
þær. Síðan langar mig líka að gera
myndina um Bíbí, ég á réttinn að
þeirri sögu,“ segir hann og vísar til
ævisögu Bíbíar Ólafsdóttur miðils
en Vigdís Grímsdóttir gerði sögu
hennar skil í bók. „Annars veit ég
bara að ég á eftir að gera fullt af
myndum, ég á fullt eftir.“ n
„Ef ég hefði
átt að fara
þá hefði ég farið í
turnunum
M
Y
N
D
S
IG
TR
Y
G
G
U
R
A
R
I
Rokk í Reykjavík, 1982
Heimildamynd um íslensku tónlist-
arsenuna á þessum árum. Margt af
okkar fremsta tónlistarfólki var að
stíga sín fyrstu spor á þessu sviði.
Eftir frumsýningu myndarinnar varð
sprenging í tónlistarlífi ungs fólk.
Ungmenni þustu í hljóðfæraverslanir
og keyptu hljóðfæri. Í myndinni má
sjá meðal annars Björk Guðmunds-
dóttur, Eyþór Arnalds,
Bubba Morthens, Einar Örn
Benediktsson og fleiri.
Skytturnar,
1987
Fjallar um tvo hvalveiði-
menn sem lenda í óreiðu í
Reykjavík eftir að bann var
lagt á hvalveiði. Með aðalhlut-
verk fóru þeir Þórarinn Óskar Þórarinsson og Eggert
Guðmundsson.
Börn náttúrunnar,
1991
Falleg ástarsaga eldra
fólks. Æskuvinir hittast
á elliheimili og ákveða
saman að strjúka á æsku-
slóðir. Í aðalhlutverkum
voru Gísli Halldórsson og
Sigríður Hagalín.
Bíódagar, 1994
Myndin gerist árið 1964
og aðalsöguhetjan
er Tómas, 10 ára
reykvískur strákur
með hugmynda-
flugið í lagi.
Tómas og vinir hans
heillast af hetjum og
ævintýrum hvíta tjaldsins;
kúrekar, hrollvekjur, Jesús Kristur,
Adolf Hitler og meira segja íslensk
Hollywood-stjarna skilja eftir varanleg merki á sálum
ungra manna í mótun. En þegar Tómas er sendur
í sveitina til sumardvalar upplifir hann átök milli
borgarsamfélags í mótun og kyrrstæðs sveitasam-
félags. Í sveitinni kynnist hann tröllum og berserkjum
skagfirskra sveitamanna og hrífst af drifkraftinum
sem í þjóðsögum býr.
Á köldum klaka,
1995
Sagan segir frá Hirata
(Masatoshi Nagase), ungum
starfsmanni fisksölufyrir-
tækis í Tókýó. Hann hefur
náð góðum árangri í starfi
og er á förum til Hawaii til
að slaka á við golfiðkun í sól
og hita þegar afi hans boðar hann á sinn
fund. Afinn segir að Hirata verði að fara til Íslands
til að fremja þar hefðbundna japanska minningar-
athöfn við á eina í óbyggðum þar sem foreldrar hans
drukknuðu í bílslysi sjö árum áður. Sam-
kvæmt gamalli japanskri trú leita sálir
hinna látnu að þeim tíma liðnum, aftur
til þess staðar þar sem þeir fórust og
verði ekki réttir helgisiðir framkvæmdir
finna sálirnar aldrei frið. Hirata segist ekki
trúa á þessi gömlu hindurvitni en fellst að
lokum á að breyta ferðaáætlunum sínum og heldur
til Íslands. Þar mæta honum meiri hremmingar og
furður en hann gat látið sig dreyma um. Hann verður
aldrei samur maður eftir ferðina til Íslands. En kannski
fann sál hans frið.
Djöflaeyjan, 1996
Djöflaeyjan er byggð á metsölubókum
Einars Kárasonar (Þar sem djöfla-
eyjan rís og Gulleyjan) og segir
frá sorgum og sigrum stórfjöl-
skyldu Karólínu spákonu.
Amerísk áhrif tröllríða öllu;
bílar, áfengi og rock 'n' roll
er það eina sem kemst að
hjá Badda, augasteini
Karólínu spákonu og
elsta barnabarni, og
félögum hans, meðan
Danni bróðir hans fylgist
með herlegheitunum úr fjarlægð.
Djöflaeyjan, sem gerist á miklum umbrotatímum í
íslensku samfélagi, á árunum eftir seinna stríð, er saga
um fjölskylduátök, vináttu, lífsbaráttuna, ástina og
sorgina. Myndin er fyndin og jafnframt hádramatísk
saga fjölskyldu sem reynir að halda velli í hörðum
heimi. Í aðalhlutverkum eru Baltasar Kormákur, Gísli
Halldórsson, Sigurveig Jónsdóttir, Ingvar E. Sigurðsson,
Halldóra Geirharðs og Sveinn Geirsson.
Englar alheimsins, 2000
Byggð á samnefndri bók Einars Más Guð-
mundssonar. Saga Páls sem missir ungur
tökin á lífinu þar sem hann berst við geð-
sjúkdóm. Í myndinni er lýst af miklu inn-
sæi heimi hins geðveika, einsemdinni og
útskúfun, átökum hans við sjálfan sig og
samfélagið. Ingvar E. Sigurðsson, Baltasar
Kormákur, Björn Jörundur Friðbjörnsson og
Hilmir Snær Guðnason leika aðalhlutverk.
Sólskinsdrengurinn, 2009
Heimildamynd í leikstjórn Friðriks sem fjallar um Mar-
gréti sem reynt hefur allt til þess að koma einhverfum
syni sínum til hjálpar. Keli er ellefu
ára og með hæsta stig einhverfu.
Margrét heldur til Bandaríkj-
anna með Kela þar sem hún
kynnist vísindamönnum á
sviði einhverfu og meðferðar
við henni. Vegferðin út
verður afdrifaríkari en hún
gerði ráð fyrir.
Mamma
Gógó,
2010
Myndin er
sjálfsævisöguleg
og er að vissu leyti
byggð á sögu Frið-
riks og móður hans
sem hefur verið með
Alzheimer-sjúkdóminn í um
20 ár. Með aðalhlutverk fóru Kristbjörg Kjeld, Hilmir
Snær Guðnason og Gunnar Eyjólfsson.
Eftirminnilegar myndir Friðrik Þórs
Friðrik Þór hefur gert fjöldann allan af myndum á sínum ferli: ýmist sem framleiðandi, handritshöfundur eða leikstjóri. Hér eru nokkrar þeirra: