Dagblaðið Vísir - DV - 06.12.2013, Blaðsíða 18

Helgarblað 6.–9. desember 201318 Fréttir
Kært vegna leka
n DV hefur óformlegt minnisblað um hælisleitendur undir höndum
D
V hefur óformlegt minnis­
blað um hælisleitendurna
Tony Omos og Evelyn Glory
Joseph undir höndum.
Minnisblaðið sem ber tit­
ilinn Minnisblað varðandi Tony
Omos er í punktaformi og byggir á
skjölum innanríkisráðuneytisins
um málsmeðferð hælisleitendanna.
Skjalið var sent á valda fjölmiðla en
innanríkis ráðuneytið hefur ekki af­
hent lögmönnunum það þrátt fyrir
formlega beiðni þess efnis. DV fékk
það frá ónafngreindum heimildar­
manni og hafði þannig aðgang að því
án þess að réttargæslumenn fólks­
ins hefðu fengið tækifæri til þess að
sjá það. Minnisblaðið virðist komið
í almenna dreifingu því nú þegar
hafa bloggararnir Eva Hauksdóttir og
Einar Steingrímsson fjallað um efni
þess á vefsvæðum sínum.
Upplýsingar úr skjalinu birtust í
fréttum Fréttablaðsins, Vísis og Mbl.
is eftir að fjöldamótmæli höfðu verið
skipulögð fyrir utan innanríkisráðu­
neytið í kjölfar fréttaflutnings um
brottvísun Tonys úr landi. Í umrædd­
um fréttum var því meðal annars
haldið fram að Tony væri grunaður
um aðild að mansalsmáli, en í skjal­
inu kemur fram að vísa eigi honum
úr landi á grundvelli Dyflinnarreglu­
gerðarinnar meðal annars vegna þess
að hann sé ekki lengur til rannsókn­
ar vegna málsins. Í frétt Mbl.is var
minnisblaðið sagt óformlegt og með
uppruna úr innanríkisráðuneytinu.
Viðmælendur DV, sem hafa gegnt
ábyrgðarstöðum innan stjórnsýsl­
unnar, segja ekkert hafa komið fram
sem bendi til annars en að skjalið sé
beint frá ráðuneytinu komið.
Stefán Karl Kristjánsson, lögmaður
Tonys, staðfestir í samtali við DV að
hann muni á næstu dögum leggja
fram kæru vegna leka persónuupp­
lýsinga um skjólstæðing hans til fjöl­
miðla. Lögmaður Evelyn hefur sagt
að slíkt sé til skoðunar. Þá hefur DV
heimildir fyrir því að óbreyttir borg­
arar hafi kært lekann til lögreglu. Jón
Þór Ólafsson, fulltrúi Pírata í stjórn­
skipunar­ og eftirlitsnefnd, hefur lagt
fram beiðni um að Hanna Birna Krist­
jánsdóttir innanríkisráðherra verði
kölluð fyrir nefndina til að svara fyrir
málið. Fleiri fulltrúar nefndarinnar
hafa tekið undir þessa kröfu.
Punktar úr skjölum
Aðstoðarmaður innanríkisráðherra,
Gísli Freyr Valdórsson, sagði í sam­
tali við DV þann 21. nóvember síð­
astliðinn að minnisblað um hælisleit­
endurna væri ekki til á málaskrá hjá
ráðuneytinu. Þá vildi hann gera sér­
stakan greinarmun á minnisblaði
annars vegar og vinnuskjali hins
vegar, og leiddi um leið líkur að því
að um „óformlegt vinnuskjal“ væri að
ræða. Gísli Freyr sagði enn fremur að
ekki væri útilokað að óbreyttir starfs­
menn hefðu lekið umræddum upp­
lýsingum á fjölmiðla í einhvers konar
punktaformi: „Einhverjir gætu verið
að búa til einhverja punkta hjá sér.“
Eins og fyrr segir byggir minnis­
blaðið á punktum um málsmeðferð
Tonys og Evelyn sem fengnir eru úr
skjölum innanríkisráðuneytisins.
Hanna Birna Kristjánsdóttir inn­
anríkisráðherra hefur síðustu daga
haldið því fram, bæði í morgunút­
varpi Rásar 2 og á Alþingi, að ekkert
bendi til þess að umræddu skjali hafi
verið lekið úr ráðuneytinu. Þá hefur
hún vísað til þess að aðrar stofnanir
geti borið ábyrgð á lekanum þar sem
gögn sem tengjast málum hælis­
leitenda fari víða „á milli stofnana, á
milli lögmanna og annarra aðila.“ Sé
minnisblaðið sem fjölmiðlar byggðu
fréttir sínar á og DV hefur nú undir
höndum óformlegt eins og allt bend­
ir til, getur það ekki hafa endað hjá
öðrum stofnunum, enda kveða upp­
lýsingalög skýrt á um að skrá beri öll
skjöl sem send eru á milli stofnana –
en við það verða þau formleg.
Ekki á málaskrá
Miðað við þær upplýsingar sem
fram hafa komið bendir allt til þess
að minnisblaðið sé upprunnið úr
innanríkisráðuneytinu. Þá er það
skilgreint sem óformlegt enda ekki
skráð í málaskrá ráðuneytisins.
Viðmælendur DV, sem hafa gegnt
ábyrgðarstöðum innan stjórnsýsl­
unnar, segja útilokað að skjal sem
sent hafi verið á aðrar stofnanir inn­
an stjórnsýslunnar teljist óformlegt,
enda eigi að skrá allar slíkar gagna­
sendingar. Slík skráning sé eðli
málsins formleg og við hana verði
gögnin sjálf formleg. Hafi minnis­
blaðið verið sent eftir óformlegum
leiðum á Útlendingastofnun og það­
an á fjölmiðla sé ljóst að farið hafi
verið á svig við lög.
Viðmælendur benda í þessu
samhengi á að upplýsingalög kveði
skýrt á um að skrá beri öll gögn sem
send séu á milli stofnana í mála­
skrá. Í 6. grein upplýsingalaga eru
vinnugögn undanþegin upplýsinga­
lögum en í 8. grein sömu laga kem­
ur jafnframt fram að séu slík gögn
afhent öðrum stofnunum teljist þau
ekki lengur til vinnugagna sem þýðir
að skrá beri þau í málaskrá. Þar sem
hið óformlega minnisblað sé ekki
til inni í málaskrá, samkvæmt að­
stoðarmanni ráðherra, bendi ekkert
til annars en að það hafi verið sent
eftir óformlegum leiðum frá ein­
hverjum úr innanríkisráðuneytinu.
Ályktun minnisblaðsritara
Allt bendir til þess að minnisblaðið
hafi verið útbúið sérstaklega í kjöl­
Jón Bjarki Magnússon
jonbjarki@dv.is
Hvöss orðaskipti á þingi
Spurði ráðherra um muninn á leka ráðuneytis og leka Vodafone
Birgitta Jónsdóttir, þingmaður Pírata,
spurði innanríkisráðherra út í lekann
í óundirbúnum fyrirspurnartíma á
þriðjudaginn: „Mig langar að spyrja
hæstvirtan innanríkisráðherra hvort
hann sjái einhvern mun á því að
viðkvæmum persónuupplýsingum
var lekið og komið á framfæri við
fjölmiðla úr hennar eigin ráðuneyti og
að viðkvæmum persónuupplýsingum
var dreift víða um netið úr Vodafone-
lekanum. Talað er um að kalla þá sem
dreifa þessum persónulegu upplýsing-
um til ábyrgðar, jafnvel með ákæru.
Hver er eðlismunurinn á þessum
tveimur aðgerðum í huga hæstvirts
ráðherra?“
Hanna Birna svaraði á þá leið að
ekkert benti til þess að lekinn kæmi
úr ráðuneytinu: „Til að girða fyrir þá umræðu sem ég heyri að hæstvirtur þingmaður
ætlar að fara hér með þegar hún vísar til leka úr innanríkisráðuneytinu vil ég segja
að það er ekkert sem bendir til þess.“ Þá vísaði hún á aðrar stofnanir sem gætu borið
ábyrgð á lekanum: „Ég minni líka þingheim á að þau gögn sem koma við í ráðuneytum,
til dæmis rökstuðningur er varðar svona mál, og það þekkja þingmenn mjög vel, fara
víða á milli stofnana, á milli lögmanna og annarra aðila sem tengjast málunum.“
Þá virtist ráðherra hissa á því að þingmaðurinn skyldi láta sér detta í hug að lekinn
kæmi úr ráðuneytinu: „Það að hæstvirtur þingmaður leyfi sér að fullyrða úr ræðustól
að leki hafi orðið úr ráðuneyti án þess að nokkuð bendi til þess finnst mér ansi bratt.“
Ekkert kom fram fram í svari ráðherra sem bendir til þess að ráðuneytið hyggist láta
rannsaka málið frekar.
far fjölmiðlaumfjöllunar um málið
enda er upplýsingum um Evelyn og
Tony skeytt saman að því er virðist
til þess að leiða að fyrirframgefinni
niðurstöðu – þeirri ályktun minnis­
blaðsritara að rannsóknargögn gefi
til kynna að Tony sé að beita Evelyn
þrýstingi um að hún segi hann vera
barnsföður sinn. Ekki er vísað frekar
í hvaða rannsóknargögn það séu.
DV hefur grafist fyrir um þetta at­
riði en miðað við upplýsingar þeirra
sem þekkja til málsins er ekkert sem
bendir til þess að þessa ályktun sé að
finna í formlegum skjölum um mál­
ið.
Þess má geta að í 27. grein upp­
lýsingalaga kemur fram að stjórn­
völdum beri að skrá upplýsingar „um
málsatvik sem veittar eru munnlega
eða viðkomandi fær vitneskju um
með öðrum hætti.“ Í skýringum við
greinina er sérstaklega tekið fram að
veita skuli aðgang að vinnuskjölum ef
í þeim eru upplýsingar sem ekki er að
finna í öðrum gögnum málsins. Í 26.
grein sömu laga er fjallað um skrán­
ingu mála, skjalaskrár og aðra vistun
gagna og upplýsinga. Í skýringu við
26. greinina segir eftirfarandi: „Til að
upplýsingarétturinn sé virkur, bæði
samkvæmt upplýsingalögum, stjórn­
sýslulögum og eftir atvikum öðrum
réttarreglum um slík réttindi borgar­
anna, er ákaflega mikilvægt að stjórn­
völd, og aðrir sem skylt er að afhenda
gögn samkvæmt lögum þessum,
haldi vel og skipulega utan um mál og
gagnasöfn.“
Tony og Evelyn eru skjól­
stæðingar innanríkisráðuneytisins
þegar kemur að hælisumsókn þeirra
og ráðuneytið hefur aðgang að upp­
lýsingum um þau í krafti þess. DV
sendi fyrirspurn á ráðuneytið eftir að
það fékk minnis blaðið í hendurnar á
þriðjudag. Blaðamaður spurði hvort
ráðuneytið hefði lagt fram kæru til
lögreglu vegna dreifingar minn­
isblaðs sem inniheldur persónu­
upplýsingar um skjólstæðinga ráðu­
neytisins og er sagt eiga uppruna
sinn úr ráðuneytinu. Þegar ekkert
svar hafði borist við fyrirspurninni á
fimmtudag hafði blaðamaður sam­
band við ráðuneytið og fékk þau við­
brögð frá upplýsingafulltrúa að við­
bragða af hálfu ráðuneytisins væri
að vænta eftir tvo til þrjá klukku­
tíma. Þegar blaðamaður reyndi að
hafa samband að þeim tíma liðn­
um náði hann ekki sambandi við
nokkurn mann innan veggja ráðu­
neytisins. n
Túnaðargögnum lekið Í „óformlega
minnisblaðinu“ sem lekið var á fjölmiðla eru
viðkvæmar persónuupplýsingar um bak-
grunn Evelyn Glory Joseph. Mynd SigTryggur Ari
Punktar aðstoðarmanns Gísli Freyr Val-
dórsson, aðstoðarmaður ráðherra, sagði hugs-
anlegt að einhverjir innan ráðuneytisins væru
að taka niður punkta og senda á fjölmiðla.
Vísar á aðra Hanna
Birna Kristjánsdóttir
innanríkisráðherra hefur
vísað til þess að aðrar
stofnanir geti borið
ábyrgð á lekanum.
Kletthálsi Reykjavík
Reykjanesbæ
Akureyri
Vestmannaeyjum Sími 412 2500 - sala@murbudin.is - www.murbudin.is
Fyrir bílinn
Rúðuvökvi -18°C 4 lítrar
690

Deka Tjöru- og olíu-
hreinsir 4 lítrar
1.890
1/2” slanga 15 metra
með stút og tengjum
1.690
Þrýstiúðabrúsi , 1 líter
495
Bíla & gluggaþvotta-
kústur, gegn um rennandi
116>180cm, hraðtengi
með lokun
2.490