Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1903, Side 26

24
Af skyrslummi sjest niisimmuriim á velmegim liinna einstuku gjaldþeyna mjog
ljóslega. Tekjur fyrir neöan fullar 100 kr. hoföu:
1878 .................... 740 maims 1891 ............................. 677 manns
1886 ............... 701 --------- 1899 ............... 548 ----------
l>aö eru sjálfsagt veösetningarnar, sem eiga mikinn þátt / þessaii lækkun. Verðlagsskráin er
annaö atriðið, sem á þátt í því. l>að er apturför í efnalmg landsmanna, ef hinum smáu
eignum fækkar, eins og þessar tölur benda á. Smáeignirnar eiga i' að vaxa, þott það gangi
seint og erfitt alloptast, en það er hregra að styðja en reisa, og eins er hægra að bæta við
lítil efni, en að skapa þau alveg af engu. Að smáeignamönmmi hefur frekkað um 200 manns
í 22 ár er sorglegur vottur um apturför i þessu atriði.
I öðrum löndurn er að jafnaði sagt, að aleiga livei rar jijóðar dragist meir og meir
á fáar höndur. Fáeinir meim tiltölulega verða afarri'kir, en aliur þorri manna verður fátæk-
ari og fátrekari. I’etta á sjer ekki stað á Islaudi, þegar teknar eru fasteignir i'it af fyrir sig.
-— Fyrstu árin, scm tekjuskattur var heimtur, voru lijer þr.'r menn, sem hver um sig áttu
3000 kr. tekjur af eign. Nú er eiiginn til á landinu, sem á 2000 kr. tekjur af eign skuld-
lausar. Þessir áðurnefndu ríkismenn ern uú allir dánir og eignirnar gengiiar í erfðir, og skipt
í marga parta. l’rátt fyrir það eiga Islendingar mi miklu meira, en þeir áttu þá. —
Auðurimi hefir lagst í aðra farvegi, en jarðakaup. Þau borga sig verr mi en áður, það gera
lögin uin útekt jarða, óhagstæður láusmarkaður, og deyföin yfir landbúnaðimmi frá 1882—88
og frá 1896 til þessa dags.
Þeir menn sem höfðn 800 kr. tekjur eða rneira voru á landinti :
1878 ..................... 27 þar af yfir 1000 kr................... 14 manns
1886 ................ 21 ---------— — — ................ 11 --------
1891...................... 14--------— — —.................... 10 ----
1895 16 — — -- 8 ----
1897 .................. 15 ----------- — —.................... ... 10 -----
1898 15 — — — 8 ----
1899 .................... 19 — — —................... 14 ----
Það cr að eins síðasta árið, sem þessi flokluir af eiguamömmm vex. Frá 1891—1898 stendur
liann í stað. Það er hugðnæmt að sjá nrestu árin hvort þessi flokkur heldur áfram að vaxa.
1 bverju amti kemur einn maður, sem á að graiða eignarskatt á:
Suðuramt Vesturamt Norðuramt, Austuramt
1877—79 ! 55 manns 46 manns 46 manns
1884—85 57 51 42 - —
1886—90 62 53 48
1891—95 61 ' - 56 45 manns 58 manus
1896 64 63 47 62
1897 58 62 46 62
1898 53 66 46 61
1899 68 64 — 46 65
Fólkitiu fjölgar mikið síðustu árin, en gjaldþegmmum frekkar fremur.en hitt, þess vegna
hækka tölurnar 1899.
Vilji einhver sjá bve miklar eignartekjuiuar eru reiknaðar á hvert mannsbarn í
hverju amti, þá verður þaö eins og hjer er syut: