Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1903, Page 76

,4
Eptir því þá hafa útgjöldin til fátækra ferfaldast á sama tima sem tekjur sveita-
sjóöanna sjöfölduöust. Þegar tekið er tillit til verðlœkkunarinnar á gulli og silfri, — pen-
ingum — hafa útgjöldin til fátækra tvöfaldast, eða því næst á tímabilinu.
þeim sem
Fólksfjöldinn og fátæktin hefur samsvirað sjer þannig eptir fólkstölum ]
hafa verið:
1850 er fólkstalan 59,000 Á sveit 1850 •2-1% eða 48 liver maður
1880 — — 67,000 1861 O o iq — 22 — —
1870 — — 70,000 — — 1871 7.3% — 14 — —
1880 — — 72,500 — — 1881 4.4% — 22 — —
1890 — — 71,000 — — 1891 4.8% — 21 — —
1880 eru ef til vill færri menn taldir á sveit, en áttu að vera að rjettu lagi, því
talan er tekin úr fólkstalinu sjálfu, en ekki úr sveitarreikningunum, sem ávalt telja fleira en
fólkstölin. Ástæðurnar til hinnar miklu fátæktar 1870 eru sjálfsagt, fleiri en eiu, en aðal
orsökin syuist vera drykkjuskapurinn fyrir og um 1870. Eptir verzlunarskyrslunum var
drukkið hjer á iandi af brennivíui:
1849 ............... 4.35 pott. á hvert mannsbarn
1871—75 meðaltal ...... 7.55 — - — —
1891—95 — ........ 4.33 — - — —
Eptir 1872 fer tollurinn, og síðari tollhækkauir á brennivíni og vínföngum að' draga
úr drykkjuskapnum, og síðustu ár hugsunarháttar landsmanua.
3. T a 1 a þ e i r r a, s e m 1 e g g j a t i 1 s v e i t a r hefur verið:
1861
1871—80 meðaltal ... 10.360 —
1881—90 — ... 12.515 -
1891—95 — .. 14.599 —
1896 15.492 —
1897 ... 16.245 —
1898 . . 16.911 —
1899 ... 17.606 —
1900 ... 17.775 —
Meðaltal 1896—1900 ... 16.806 —
Tölu þeirra sem leggja til sveitar hefur fjölgað um 76°/0 frá 1861—1900. Milli 4
og 5 hvert mannsbarn borgar nú til sveitar-
4. Afgjald af j ö r ð u m, þar í talin afgjöld af hinum gömlu kristfjárjörðum,
voru:
1872—80 meðaltal fyrir 9 ár......... 3.644 kr.
1881—90 — .................. 5.456 —
1891—95 — .................. 13.232 —
1896 15.617 —
1897 16.821 —
1898 17.924 —
1899 18.392 —
1900 11.853 —
Meðaltal 1896—1900........ 16.121 —
Hjer eru taldar með ymsar tekjui af jarð- og fasteignum í kaupstöðunum. Þessar
tekjur eru allmikið fje í Reykjavík, það eru eigur af húseiguum, lóðargjald af bygðri og
óbygðri lóð, mótollur og hagatollur. Væru þessar tekjur ekki taldar með, yrðu jarðarafgjöld-