Landshagsskýrslur fyrir Ísland - 01.01.1903, Side 79

fl
10. Óvissartekjur, eSa ý m i s 1 e g a r t e k j u r eru vanalega mjög há tekju-
grein, og í þeim felast allar þær tekjur sveitasjöðanna, sem ekki eru nefndar hjer a5 framan.
Þessar tekjur eru: eftirlatnir munir þurfamanna, endurgoldin sveitarlán, tillög frá ættingjum
þurfamanna, sem voru mjög lítil, gjafir til fátækra, endurgjald fráöSrum hreppum fyrir sveitar-
styrk manna þaðan, sektir, andvirði óskilafjár, bráSabyrgðarlán sveitanna, kenslukaup barna
eða skólagjöld. Viðþað að endurborguS lán, og endnrborgaður styrkur til þnrfamanna, er
talinn með óvissum tekjum, og við það að bráðabyrgðarlán erú talin á sama hátt, þá verSa
tekjur og útgjöld sveitasjóðanna hærri, en sú byrSi sem á gjaldþegnum hvílir, og það getur
munað töluverðu á öllu landinu.
Þessar tekjur hafa verið:
1861 Óvissar og fleiri tekjur, þó ekki eptirstöðvar frá
1871—80 meðaltal .................................
1881—90 ................. ••• ...... '.. ... ..
1891—95 ..........................................
1896 ........................................
1897 ........................................
1898 ........................................
1899 ........................................
1900 ........................................
f. á. 43861 kr.
... 96348 —
.:. 91977 —
... 106443 —
.. 87393 —
... 107854 —
... 162246 —
... 107675 —
... 107382 —
Óvissu tekjurnar 1861 og 1871 (sem nú felst í meðaltalinu 1871—80) eru fundnar
þannig, að frá tekjuliöunum, óvissar og fleiri tekjur og eptirstöðvar; eru dregnar frá eptir-
stöðvarnar, sem voru við lok fardagaársins. Um þær veit maður, en um eptirstöðvarnar í
byrjun ársins, (og scm eiginlega ætti að draga t'rá) veit maður ekkert.
Ú t g j ö 1 d.
11. Tala þeirra sem þiggja af sveit er ekki ávalt tilgreind svo vel sem
æskileet væri. í bæjarreikningunum frá Akureyri og Seyðisfirði eru J)eir ekki nefndir. Ann-
arsstaðar t. d. í Noregi og í Bandaríkjunum er árlega gefin sk.vrsla um aldur og kynferði
þurfamauna, og jafnvel gjörð skyrsla um orsakiruar til þess að þeir eru konniir á sveit. Það
er ekki sama af hverju þurfamenn eru komnir á sveit, eða hvort þeir eru t. d. fiestir gamal-
menni eða munaðarlaus börn, eða vinnandi fólk. Vrentanlega verða þessar skj'rslur um þurfa-
menn heimtaðar siðar. Nefndin sem sett hefir verið í Jturfamannalöggjöfina þarf þeirra með,
og fær þær líklega hjá fátækranefndunum.
Tala Jturfamauna hefir verið, borið saman viö fólksfjöldann á landinu.
Árið 1840
— 1850
— 1861
Árin 1871—80
— 1881—90
— 1891-95
Árið 1896
— 1897
— 1898
— 1899
— 1900
Fólkstala
... 57.094
... 59.157
... 66.987
... 71.104
.. 71.686
... 71.805
... 74.681
75.663
... 76.237
... 76.383
... 76.308
Sveitarómagar
»
»
2284
»
2905
2167
2067
2145
2059
2187
2076
Þurfaheimili
»
»
777
»
579
583
232
218
312
374
477
Þurfamenn alls
1961
1244
3061
4749
3484
2750
2299
2363
2371
2561
2553