Lögmannablaðið - 01.07.1998, Blaðsíða 8

8 Lögmannablaðið
Lögmannafélagi Ísland barst nýlegabréf frá Pétri Kr. Hafstein, forsetaHæstaréttar Íslands, þar sem fram
koma ábendingar til lögmanna um nokk-
ur atriði er varða samskipti þeirra við rétt-
inn vegna meðferðar mála þar. Bréf þetta
er birt hér í heild sinni með góðfúslegu
leyfi forseta réttarins.
Með lögum nr. 37/1994 og lögum nr. 38/1994
voru gerðar umtalsverðar breytingar á nýlegum
lögum um meðferð opinberra mála nr. 19/1991
og lögum um meðferð einkamála nr. 91/1991. Í
kjölfar þessa setti Hæstiréttur reglur nr. 461/1994
um dómsgerðir í einkamálum og opinberum
málum, reglur nr. 462/1994 um málsgögn
(ágrip) í opinberum málum og reglur nr.
463/1994 um málsgögn (ágrip) í einkamálum.
Það er ljóst, að réttarfarsbreytingarnar hafa í
ríkum mæli stuðlað að hraðari meðferð mála
fyrir Hæstarétti, bættum málflutningi lögmanna
og árangursríkara samstarfi þeirra og réttarins
en áður. Fyrir þetta færir Hæstiréttur Lögmanna-
félagi Íslands og lögmönnum einlægar þakkir.
Engu að síður er ástæða til þess að nefna nú
nokkur atriði, sem betur mega fara, svo að ekki
dragi úr þeim góða árangri, sem náðst hefur.
Það skiptir miklu máli, að lögmenn kappkosti
að nýta vel þá fresti, sem þeim eru settir til fram-
lagningar greinargerða og annarra málsgagna.
Það á að heyra til undantekninga, að frestir séu
framlengdir, og fyrir beiðni um framlengingu
þurfa að vera ríkar ástæður. Á það ekki síst við,
ef lögmaður hefur áður fengið frest.
Það er brýnt, að lögmenn nýti vel sameiginleg-
an frest til gagnaöflunar fyrir Hæstarétti, ef um
hann er að ræða. Að þeim fresti liðnum telst
gagnaöflun sjálfkrafa lokið, nema áður hafi ver-
ið fallist á skriflega ósk aðila um lengri frest eða
Hæstiréttur hafi beint því til þeirra að afla megi
frekari gagna. Rétturinn getur enn heimilað
framlagningu gagna, ef ekki var unnt að afla
þeirra fyrr eða atvik eru breytt. Slík gögn verða
þó að berast réttinum með nokkrum fyrirvara
fyrir munnlegan málflutning.
Það er mjög til gagns, að tilvísanir í fræðirit og
dóma, sem lögmenn ætla að styðjast við í mál-
flutningi, séu glöggar og afdráttarlausar um það,
hvað teljist einkum skipta máli. Slíkar tilvísanir
þurfa lögmenn að leggja fyrir Hæstarétt með
góðum fyrirvara, svo að dómarar geti kynnt sér
efni þeirra fyrir málflutning.
Nauðsynlegt er, að lögmenn láti fylgja máls-
gögnum eða greinargerð svonefnda tímaskrá,
þar sem fram komi með glöggum hætti helstu at-
vik málsins í tímaröð. Það er til fyrirmyndar,
þegar vísað er í slíkri skrá til viðeigandi blað-
síðna í málsgögnum. Hinu sama gegnir, þegar
lögmenn leggja fyrir Hæstarétt yfirlit yfir helstu
atriði í ræðum sínum. Hvorttveggja er til hægð-
arauka fyrir dómendur og til þess fallið að flýta
starfi þeirra.
Það hefur mikla þýðingu, að lögmenn vandi
vel til áætlunar um málflutningstíma og standi
við hana eða þau tímamörk, sem þeim kunna
að verða sett. Enginn vafi er á því, að góð
frammistaða lögmanna í þessum efnum á und-
anförnum árum hefur skipt miklu máli um skil-
virkni í störfum Hæstaréttar. Dómarar geta
kynnt sér öll málsgögn fyrir málflutning og eru
styttri og hnitmiðaðri ræður að jafnaði betur til
þess fallnar að varpa skýru ljósi á málið en hin-
ar, sem lengri eru.
Vegna frágangs og útsendingar málaskrár
varðar miklu, að lögmenn tilkynni Hæstarétti
með eins góðum fyrirvara og kostur er um fyrir-
hugaðar fjarvistir. Eins og kunnugt er tekur hver
málaskrá að jafnaði til næstu fimm eða sex
vikna og breytingar vegna fjarveru lögmanna
eftir gerð hennar geta verið miklum vandkvæð-
um bundnar.
Hæstiréttur biður Lögmannafélag Íslands að
taka þessi atriði til skoðunar og kynna þau fé-
lagsmönnum sínum. Um leið er þess vænst, að
samstarf lögmanna og réttarins megi áfram vera
traust og árangursríkt.
Pétur Kr. Hafstein
Frá Hæstarétti Íslands