Lögmannablaðið - 01.07.1998, Blaðsíða 11

meðferðar hjá nefndinni og hafa
ekki hlotið afgreiðslu. Þetta þýðir
til dæmis að þeir, sem skotið hafa
máli til yfirskattanefndar en ekki
fengið úrskurð nefndarinnar, eiga
þess kost að krefjast málskostnað-
ar og ber nefndinni að taka afstöðu
til þeirrar kröfu.
Ég tel að réttarbót felist í ofan-
greindum breytingum um kæru-
fresti og málskostnað. Um aðrar
breytingar ætla ég ekki að dæma.
Sumar þeirra virðast við fyrstu sýn
smávægilegar og skipta litlu máli
en eru það e.t.v. ekki í raun. Breyt-
ingar um sjálfstæða gagnaöflun yf-
irskattanefndar, um sérstakar efnis-
og formkröfur til kæra, um sátta-
boð ríkisskattstjóra og heimild
nefndarinnar til að úrskurða í
kærumáli, einungis að fengnum
þeim gögnum sem kærandi leggur
fram, draga úr einkennum yfir-
skattanefndar sem stjórnvalds. Lítið
skref er tekið í átt frá rannsóknar-
reglu en annað stórt í átt að máls-
forræði aðila. Hér er um áhuga-
verð grundvallaratriði að ræða sem
ekki verða rakin hér. Hugsanlegt er
að löggjafinn fylgi hér stefnu sem
dómstólar hafa í mótun en slíkt
verður ekki ráðið af lögskýringar-
gögnum. Þar kemur reyndar ekki
fram að þessi atriði hafi sætt neinni
sérstakri rannsókn.
11Lögmannablaðið
Lítið skref er tekið í átt
frá rannsóknarreglu en
annað stórt í átt að
málsforræði aðila.
Þann 2. júní s.l. samþykkti Alþingi lög umlögmenn, nr. 77/1998. Frumvarpið að lög-unum var fyrst kynnt á fyrri hluta ársins
1996 og sætti þá strax miklum andmælum af
hálfu Lögmannafélags Íslands vegna hugmynda í
því um fyrirkomulag eftirlits og agavalds og fleiri
atriða er varða lögmannastéttina miklu. Mikið
hefur verið fjallað um frumvarpið á vettvangi fé-
lagsins, í Lögmannablaðinu, á félagsfundum o.fl.
Ekki er þörf að rekja það allt saman hér, en þó
skal nefnt að umfangsmiklar breytingar voru
gerðar á frumvarpinu síðasta vetur og endur-
spegluðu þær að mörgu leyti afstöðu lögmanna,
eins og hún birtist í viðhorfskönnun meðal þeirra
í janúar og febrúar 1997.
Lögin fela þetta meðal annars í sér:
a) Lögmönnum er skylt að eiga aðild að Lög-
mannafélagi Íslands, sem hefur með höndum
ýmsa lögboðna starfsemi. Félaginu er heimilt að
starfrækja sérstakar félagsdeildir, sem lögmönn-
um er frjálst að ákveða hvort þeir eigi þar aðild
að eða ekki.
b) Sérstök úrskurðarnefnd, skipuð 3 lögmönn-
um og 2 utanfélagsmönnum, fer með kæru- og
ágreiningsmál.
c) Stjórn L.M.F.Í. hefur með höndum eftirlits-
vald.
d) Felld verða niður prófmál í núverandi mynd
og þriggja ára starfsreynsla við öflun málflutn-
ingsréttinda fyrir héraðsdómi. Í staðinn er mönn-
um gert að sækja námskeið og þreyta prófraun.
e) Til að verða hæstaréttarlögmaður þarf 5 ára
starfsreynslu sem héraðsdómslögmaður, munn-
legan málflutning í 30 málum og 2 prófmál fyrir
Hæstarétti Íslands. Sérstök nefnd fjallar um um-
sóknir um prófmál eftir almennum reglum þar
um.
f) Meginregla er að öðrum en lögmönnum er
óheimilt að reka félag um skrifstofu lögmanns
eða eiga hlut í því.
g) Dómsmálaráðherra er heimilt, að fenginni
umsögn L.M.F.Í., að gefa út leiðbeiningar handa
lögmönnum um endurgjald, sem þeir krefja úr
hendi skuldara vegna kostnaðar af innheimtu
peningakröfu.
h) Nokkur umþóttunartími er veittur þeim,
sem eru að afla sér héraðsdóms- eða hæstarétt-
arlögmannsréttinda, til að fá réttindin eftir eldri
reglum þar um.
Mörg fleiri nýmæli í lögunum mætti telja upp
hér, en það verður látið bíða betri tíma.
Lögin nýju taka gildi 1. janúar 1999. Ljóst er að
mikil vinna er framundan við undirbúning að
nýju starfsumhverfi og skipulagi félagsins og
stéttarinnar. Sú vinna er reyndar þegar hafin með
starfi 7 manna nefndar, sem kosin var á síðasta
aðalfundi, sem hefur það hlutverk að endur-
skoða samþykktir L.M.F.Í. og skipulag. Tillögur
nefndarinnar verða kynntar félagsmönnum í
haust.
MM
Lög um lögmenn, nr. 77/1998