Lögmannablaðið - 01.07.1998, Blaðsíða 15

hlotið hafa staðfestingu Hæstarétt-
ar Flórída. Má þar nefna sem dæmi
rekstur á umfangsmikilli endur-
menntunarstofnun, sem bíður
uppá námskeið á sérsviðum lög-
fræðinnar. Er um að ræða hluta af
lögboðinni skyldu lögmanna að
sækja ákveðinn fjölda námskeiða á
hverju þriggja ára tímabili. Núver-
andi krafa eru 30 klst. af endur-
menntunarnámskeiðum, þar af
skulu 2 klst. fjalla um siðareglur
lögmanna. Ef lögmenn vanrækja
þessa skyldu sína getur það varðað
réttindamissi um lengri eða
skemmri tíma.
Innan samtaka lögmanna starfa
fjölmargir faghópar og deildir, sem
tileinka sér upplýsinga- og fræði-
störf á ýmsum sérsviðum lögfræð-
innar. Starf þeirra skilar sér í skipu-
lagningu endurmenntunarnám-
skeiða, útgáfu handbóka og álits-
gerða um lagafrumvörp fyrir lög-
gjafarþingi Flórída.
Auglýsingar lögmanna í fjölmiðl-
um lúta ströngu eftirliti félagsins og
sér ein deild þess um að yfirfara
auglýsingar og veita samþykki sitt
til birtingar, en reglur kveða svo á
að lögmönnum sé skylt að bera
auglýsingar undir lögmannafélagið
áður en birting á sér stað.
Lögmannafélagið starfrækir
ábyrgðartryggingasjóð, sem ætlað
er að bæta umbjóðendum fjárhags-
legt tjón, sem þeir verða fyrir þeg-
ar lögmenn misnota eða draga sér
fé skjólstæðinga sinna. Eru 15 doll-
arar af félagsgjaldi hvers lögmanns
(ársgjaldið er nú 190 dollarar) látn-
ir renna til þessa ábyrgðartrygg-
ingasjóðs. Fá umbjóðendur greitt
að hámarki 50,000 dollara fyrir
hreint fjártjón, en hámark 2,500
dollara ef tiltekinn lögmaður hefur
enga sannanlega þjónustu reitt af
hendi fyrir umbjóðanda sinn. Þessi
sjóður er fullkomlega óháður frjáls-
um ábyrgðartryggingum, sem lög-
menn taka hjá tryggingarfélögum
gagnvart bótaábyrgð, sem fallið
getur á þá vegna vanrækslu í starfi.
Slíkar ábyrgðartryggingar eru ekki
skyldubundnar fyrir lögmenn í
Flórída, þó jafnan hafi lögmenn
ábyrgðartryggingu vegna þeirrar
hættu á skaðabótakröfum sem lög-
mannsstarf í BNA hefur í för með
sér, oftast frá tapsárum fyrrverandi
umbjóðendum. Frjálsar ábyrgðar-
tryggingar eru mjög mismunandi
eftir starfssviði og staðsetningu
lögmanns, en lágmarks bótafjár-
hæð fyrir tjónþola er 300,000 doll-
arar á ári, eða 100,000 dollarar fyr-
ir hverja kröfu.
Flest lögmannafélög starfrækja
lögfræðiþjónustu fyrir fátæka og
efnalitla borgara, svokallað „pro
bono program”. Er mismunandi
eftir fylkjum hvort félagsmönnum
er skylt að taka þátt í slíku, eða
hvort um frjálsa þátttöku er að
ræða. Eru slík „pro bono” verkefni
rekin af héraðsdeildum lögmanna-
félaganna í hverju fylki. Í Flórída er
skylduþátttaka allt að 20 klst. á ári
fyrir hvern lögmann, eða greiða
sem samsvarar 350 dollurum á ári
til lögfræðiaðstoðar fyrir fátæka.
Hins vegar er þátttakan frjáls t.d
hjá samtökum lögmanna í District
of Columbia.
Hér hafa einungis verið nefnd
nokkur atriði sem falla undir þjón-
ustu sem lögmannafélög í BNA
veita félagsmönnum sínum. Lög-
mannafélagið rekur einnig tilvísun-
arþjónustu (referral service) sem
lögmenn geta orðið aðilar að gegn
ákveðnu gjaldi. Þá gefur lög-
mannafélagið út mánaðarlega bæði
fréttablað og fagtímarit.
Lögmannsstörf án réttinda
Lögmannafélagið hefur með
höndum rannsókn og undirbúning
mála er varða aðila sem stunda
lögmannsstörf án tilskilinna rétt-
inda (Unlicensed Practice of Law).
Saksókn er í höndum ákæruvalds í
viðkomandi héraði. Einkaréttur
lögmanna til starfa er varinn með
ákvæðum í almennum refsilögum
hvers fylkis. Þá eru í siðareglum
ákvæði um viðurlög ef lögmaður
veitir ófaglærðum einstaklingi að-
stoð við að stunda lögfræðistörf.
Helstu sjónarmið þessu til grund-
vallar eru þau að lögmenn hafa
verið taldir opinberir sýslunar-
menn dómstólanna, sem veitt hef-
ur verið einkaleyfi til málflutnings
fyrir dómi og eru samkvæmt því
bundnir ströngum siðareglum um
eigin gerðir í starfi og hins vegar
almennum lögum um trúnaðar-
skyldur lögmanna gagnvart um-
bjóðendum sínum. Sérþekking
lögmanna sem felst í menntun
þeirra á að tryggja fagmennsku í
vinnubrögðum og þar með að
hagsmuna umbjóðenda sé gætt fyr-
ir dómi.
Lögmenn njóta því töluverðs
sjálfstæðis gagnvart yfirvöldum, en
sjálfstæði þeirra er talið vera for-
senda fyrir réttaröryggi borgar-
anna. Hlutverk þeirra er m.a. að
tryggja að málefni umbjóðenda
þeirra fái hlutlæga meðferð fyrir
rétti. Samtök lögmanna hafa geng-
ið skelegg fram í því að verja
einkarétt lögmanna til málflutnings
og þeirra starfa sem eðlilega falla
undir störf lögmanna, með tilliti til
sérfræðikunnáttu þeirra. Hafa
dómstólar í dómafordæmum beitt
rýmkandi lögskýringu á því hvað
falli undir lögmannsstörf. Þó hefur
ófaglærðu fólki (t.d. „paralegals”)
verið heimilt að veita þjónustu
með því að aðstoða fólk við útfyll-
ingu á eyðublöðum og skýrslu-
15Lögmannablaðið
Auglýsingar lögmanna í
fjölmiðlum lúta ströngu
eftirliti félagsins ...
... en sjálfstæði þeirra er
talið vera forsenda fyrir
réttaröryggi borgaranna.