Lögmannablaðið - 01.03.2004, Blaðsíða 28

Inngangur
Nýlega skipaði dómsmálaráðherra í
tvö embætti héraðsdómara. Við skip-
unina fylgdi ráðherra uppröðun dóm-
nefndar samkvæmt 12. gr. dómstóla-
laga. Athygli hefur vakið að dómnefnd
skyldi telja þá sem skipaðir voru hæf-
ari til starfans en þrjá hæstaréttarlög-
menn og settan dómara í hópi umsækj-
enda. Er þetta tilefni þessarar greinar,
en nýskipuðum dómurum er óskað far-
sældar í starfi.
Kröfur til dómaraefna og mat á umsækj-
endum
Í 7. tölul. 2. mgr. 12. gr. dómstólalaga er fjallað
um hæfisskilyrði lögfræðinga sem skipa má í
embætti héraðsdómara. Þeir skulu hafa verið í
minnst þrjú ár alþingismaður, hafa stundað mál-
flutningsstörf að staðaldri eða gegnt lögfræði-
störfum að aðalstarfi hjá ríki eða sveitarfélagi.
Leggja má saman starfstíma í hverri af þessum
greinum. Í þriggja manna dómnefnd sem fjallar
um hæfni umsækjenda, er einn tilnefndur af
Hæstarétti og er hann formaður, einn af Dómara-
félaginu úr röðum héraðsdómara og sá þriðji af
Lögmannafélagi Íslands úr hópi starfandi lög-
manna.
Reglur nr. 693/1999 fjalla nánar um störf dóm-
nefndar. Þar kemur fram að nefndin skuli við mat
á hæfni umsækjenda hafa til hliðsjónar starfsferil
þeirra, fræðilega þekkingu og almenna og sérstaka
starfshæfni. Dómnefndin hefur og sett sér verk-
lagsreglur sem útskýra nánar hvernig meta skuli
hæfni umsækjenda. Ekki verður annað ráðið af
þeim ákvæðum sem gilda um mat á hæfni en að
starfsferill og starfsreynsla skuli skipa öndvegi
við matið, önnur atriði komi þar á eftir. Hvergi er
tilgreint að birt ritstörf umsækjenda skuli vega
þyngra en starfsreynsla.
Nánar um umsækjendur
Um dómarastöðurnar tvær sóttu
átta lögfræðingar. Einn umsækjandi
dró umsókn sína til baka. Dóm-
nefndin fjallaði því um sjö umsóknir;
þriggja hæstaréttarlögmanna, héraðs-
dómslögmanns, setts héraðsdómara,
skrifstofustjóra og dósents við laga-
deild. Nefndin taldi alla umsækjendur
hæfa, fjóra mjög vel hæfa, tvo vel
hæfa og einn hæfan. Tveir umsækj-
enda voru konur, sex karlar.
Þar sem grein þessi fjallar einkum
um mat dómnefndar á hæstaréttarlögmönnunum
og á setta héraðsdómaranum, í samanburði við
mat hennar á þeim umsækjendum sem embættin
fengu, er sleppt að fjalla um héraðsdómslögmann-
inn.
Hæstaréttarlögmaður A er fimmtugur að aldri
og elstur umsækjenda. A starfaði liðlega áratug
sem dómarafulltrúi, settur sýslumaður og settur
héraðsdómari. Frá árinu 1990 hefur A verið lög-
maður og öðlaðist réttindi til málflutnings fyrir
Hæstarétti 1997. A hefur á síðustu árum „unnið
viðamikil trúnaðarstörf í mikilvægum stjórnsýslu-
nefndum” eins og segir í samantekt dómnefndar.
Þar segir síðan:
„[…] hefur ekki stundað ritstörf sem
fræðimaður, en telja verður að áður-
greind fjölþætt störf hans á sviði
dómsmála og stjórnsýslu vegi svo
þungt, að hann standi sem dómaraefni
ekki að baki þeim umsækjendum, sem
látið hafa frá sér prentaðar fræðilegar
ritsmíðar.“
Ekki virðist nefndin hafa aflað upplýsinga um
umfang málflutningsstarfa A.
Hæstaréttarlögmaður B er 47 ára að aldri. Um
sex ára skeið starfaði B hjá rannsóknarlögreglu
ríkisins, skattyfirvöldum og ríkisendurskoðun. Þá
28 1 / 2 0 0 4
Reynsla af málflutningi
einskis metin?
Dögg Pálsdóttir
hrl.