Lögmannablaðið - 01.10.2009, Blaðsíða 4

4 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 3 / 2009
Ár er nú liðið frá hruni bankanna. Slíkt
kerfishrun hefði víða leitt til fullkominnar
upplausnar. Víst er að fyrstu vikurnar og
mánuðina eftir hrunið komst íslenskt
samfélag nær slíkri upplausn en nokkurn
tímann áður á lýðveldistímanum.
Skipulagðar óeirðir, árásir á opinberar
byggingar og heimili fólks og sjálftaka í
nafni „réttlætis“ - allt hefur þetta reynt
mjög á grunnstoðir samfélagsins. Að ári
liðnu er ljóst að umgjörð samfélagsins
hefur staðist þessa áraun. Framundan
eru þó erfið verkefni og áfram mun
hrikta í stoðunum. Þegar allt er á
hverfanda hveli verður samfélagið að
treysta á umgjörðina, réttarríkið, og þá
sem þar leika lykilhlutverkið.

Efnahagslegir erfiðleikar á öllum tímum
og hvarvetna valda því að tiltrú fólks á
skipan mála og stofnanir samfélagsins
minnkar. Í hringborðsumræðum, sem
Lögmannablaðið efndi til á dögunum og
fjallað er um í blaðinu nú, var spurt hvort
vantraust almennings á grunnstofnanir
samfélagsins væri ógn við réttarríkið og
hvort slíkt vantraust ætti að einhverju
leyti rétt á sér. Íslenskt réttarkerfi hefur
aldrei staðið frammi fyrir viðlíka verkefni
og nú blasir við. Var það samdóma álit
þeirra sem komu að hringborðinu að efla
þyrfti bæði ákæruvald og dómstóla til að
takast á við það verkefni.

Þau sjónarmið sem fram komu í
hringborðsumræðunum eru auðvitað
ákall til stjórnvalda um að styrkja þær
stoðir sem réttarríkið hvílir á. Að óbreyttu
er veruleg hætta á því að réttarkerfið
muni ekki hafa bolmagn til að komast í
gegnum þann skafl sem framundan er.
Það er allra hagur að öll mál séu sótt,
varin og dæmd eins vel og mögulegt
kann að vera – á þessu byggir réttarríkið.
Ef verkefnin eru dómstólum og ákæru-
valdi ofviða þá er réttarríkið í hættu.

Á þessum vettvangi hefur verið fjallað
um hið mikilvæga hlutverk sem lögmenn
gegna við að sporna gegn upplausn í
samfélaginu og standa vörð um megin-
reglur réttarríkisins. Fullyrða má að aldrei
hafi verið mikilvægara en nú að stétt
lögmanna nyti trausts og virðingar í
samfélaginu. Lögmannablaðið birtir nú
niðurstöður könnunar meðal félags-
manna LMFÍ þar sem fram kemur að
þriðjungur félagsmanna telur ímynd
lögmanna neikvæða. Þótt erfitt sé að
fullyrða um hvaða ímynd lögmannastéttin
hefur meðal fólks í landinu, þá er ástæða
til að taka þessar niðurstöður alvarlega.

Strangar siðareglur lögmanna eru ekki
settar af tilviljun heldur endurspegla þær
hið mikilvæga hlutverk sem þeir hafa
með höndum í réttarríkinu. Það er
verðugt verkefni fyrir þá sem eru í
fyrirsvari fyrir lögmannastéttina að gera
sérstakt átak í því að kynna fyrir
almenningi þær siðareglur sem leggja
grunn að öllum störfum lögmanna. Það
myndi ekki einungis auka skilning
almennings á því hlutverki sem lögmenn
gegna heldur myndi aðhald að störfum
þeirra aukast og vonandi verða á skyn-
samlegri forsendum en oft vill verða í
umræðunni.

Framundan eru verkefni fyrir íslenskt
réttarkerfi sem eru í senn mikilvæg og
vandasöm. Stjórnvöld verða að gera sitt
til að styrkja réttarkerfið þannig að það
sé í stakk búið til að sinna þessum
verkefnum. Lögmenn mega heldur ekki
láta sitt eftir liggja í því að styrkja tiltrú
almennings á störf stéttarinnar og auka
skilning á því mikilvæga hlutverki sem
þeir gegna í þessum verkefnum.

Frá ritstjóra
Borgar Þór Einarsson hdl.
Styrkja þarf
stoðirnar
Laganám við HR miðar að því að útskrifa
framúrskarandi lögfræðinga sem láta til
sín taka í íslensku og alþjóðlegu samfélagi.
· 3ja ára grunnnám til BA-gráðu.
· 2ja ára framhaldsnám til meistaragráðu.
Kynntu þér metnaðarfullt og nútímalegt
laganám á www.hr.is
LÁTTU TIL ÞÍN TAKA!
LAGADEILD
HÁSKÓLANS Í REYKJAVÍK