Dagblaðið Vísir - DV - 17.10.2012, Blaðsíða 11

Lögreglustjóri kærður
n Sakaður um brot á upplýsingalögum
E
va Hauksdóttir, bloggari hef-
ur kært Stefán Eiríksson lög-
reglustjóra til úrskurðarnefnd-
ar um upplýsingamál vegna
synjunar hans um að veita henni af-
rit af skýrslu sem Geir Jón Þórisson,
fyrrverandi yfirlögregluþjónn, vann
um búsáhaldabyltinguna. Krefst hún
þess að synjun hans verði felld úr
gildi og hún fái aðgang að skýrslunni.
Stefán hefur neitað Evu um af-
rit af skýrslunni á þeim grundvelli
að skýrslan sé „samantekt sem unn-
in var upp úr skráningum í málaskrá
lögreglu.“ Eva furðar sig á því að Stef-
áni vísi ekki til nokkurra laga og að
synjunin sé ekki rökstudd betur.
Eva er ekki ein um að hafa krafist
þess að fá afrit af skýrslunni. Gunn-
ar Bragi Sveinsson, þingflokksfor-
maður Framsóknarflokksins, hefur
krafist þess að lögreglustjóri afhendi
Alþingi skýrsluna. Hann telur mik-
ilvægt að upplýst verði hvort þing-
menn hafi haft áhrif á mótmælin. „Ef
að það er þannig að Alþingismenn
hafi með einhverjum hætti tekið þátt
í þessu og hugsanlega stofnað Al-
þingi og lífi lögreglumanna í hættu,
þá er nauðsynlegt að það komi fram
þannig að menn geti lært af því,“
sagði Gunnar Bragi í samtali við
fréttastofu Ríkisútvarpsins í septem-
ber.
Ætla má að áhugi þeirra Evu og
Gunnars Braga á skýrslunni eigi sér
gjörólíkar ástæður. Gunnar Bragi
Sveinsson ásamt tveimur öðrum
þingmönnum Framsóknarflokksins,
Vigdísi Hauksdóttur og Sigurði Inga
Jóhannssyni, hefur þrisvar sinnum
lagt fram þingsályktunartillögu þess
efnis að „framferði einstakra þing-
manna í búsáhaldabyltingunni verði
rannsakað og það kannað hvort þeir
kunni að hafa bakað sér refsiábyrgð.“
Þau hafa ekki haft erindi sem erfiði.
Eva Hauksdóttir er hins vegar móð-
ir Hauks Hilmarssonar sem handtek-
inn var þegar mótmælin stóðu hvað
hæst árið 2008.
johannp@dv.is
Fréttir 11Miðvikudagur 17. október 2012
Er á flótta undan
ítölsku mafíunni
E
vrópusambandið er gagnrýnt
í nýrri skýrslu breskra um-
hverfisverndarsamtaka fyr-
ir að fylgjast ekki nægilega
vel með ólöglegum fiskveið-
um úti fyrir ströndum Vestur-Afríku.
Rannsóknin sem fjallað er um byggir
á 18 mánaða rannsóknarvinnu á
ólöglegum fiskveiðum í Vestur-Afr-
íku en á tímabilinu urðu samtökin
vitni að því að 252 skip stunduðu
slíkar veiðar. Fiskiskipin eru merkt
með þjóðfánum tiltekinna Evrópu-
sambandsríkja. Skýrslan er unnin af
samtökunum Environmental Justice
Foundation (EJF) og fór fram úti fyrir
Síerra Leóne.
DV hefur fjallað um fiskveiðar ís-
lenskra skipa úti fyrir ströndum Vest-
ur-Afríku síðastliðna mánuði. DV
hefur ekki heimildir fyrir öðru en
þær veiðar séu löglegar í þeim skiln-
ingi að keypt eru veiðileyfi af þar-
lendum yfirvöldum. Ásókn fiskiskipa
í veiðisvæðin úti fyrir ströndum Vest-
ur-Afríku byggir á því, sama hvort
um er að ræða löglegar eða ólöglegar
veiðar, að fiskmiðin þar eru einhver
þau gjöfulustu í heiminum og við-
komandi Afríkuríki hafa ekki kom-
ið sér upp þeirri kunnáttu og þeim
dýru tækjum og tólum sem til þarf til
að stunda stórvirkar veiðar á fiski á
þessum miðum.
Veiðisvæðin lokuðust
Útgerðarfélagið Samherji er stærst
íslenskra fyrirtækja í þessum
veiðum en árið 2007 keypti akur-
eyska útgerðin starfsemi Sjólaskipa
á svæðinu. Veiðisvæði Samherja við
strendur Afríkuríkisins Máritaníu
lokuðust að stóru leyti um mánaða-
mótin ágúst-september eftir að ríkis-
stjórnin í landinu færði fiskveiði-
lögsögu landsins út í 20 sjómílur.
Samherji hefur stundað arðbærar
veiðar, aðallega á hestamakríl, við
strendur landsins. Verksmiðjutogar-
ar Samherja hafa verið við veiðar
á svæðinu allt árið. Á milli 30 og 40
prósent af tekjum Samherja, á þriðja
tug milljarða króna árlega, eru til-
komin vegna veiða fyrirtækisins við
strendur Máritaníu og annarra ríkja
í Vestur-Afríku, til dæmis Marokkó.
Gríðarlegt tap
Í skýrslunni kemur fram að sjóræn-
ingjaveiðar – ólöglegar fiskveiðar þar
sem sjómenn ræna í reynd fiskinum
í sjónum – skili sér í fjárhagslegu tapi
upp á 10 til 23 milljarða Bandaríkja-
dala á hverju ári. Hlutfallslega mest
af þessum sjóræningjaveiðum eiga
sér stað úti fyrir ströndum Vestur-
Afríku: „Talið er að sjóræningjaveiðar
séu hvergi algengari í heiminum en
á fiskimiðunum við Vestur-Afríku
en um 37 prósent af þeim afla sem
veiddur er má rekja til sjóræningja-
veiða.“
Nota fána Evrópusambandslanda
Samkvæmt hafréttarlögum Sam-
einuðu þjóðanna (UNCLOS) eiga
þjóðríki að fylgjast með og hafa
eftirlit með togurum sem merktir
eru þjóðfánum þeirra. Í skýrslunni
kemur fram að bresku samtökin hafi
séð dæmi þess að erlendir togarar
sem veiða við strendur Vestur-Afr-
íku hafi keypt sér þjóðfána frá lönd-
um Evrópusambandsins með ólög-
mætum hætti og siglt þannig undir
fölsku flaggi við Afríkuveiðarnar. Út-
gerðirnar sem veiða með þessum
hætti í Afríku kaupa fánana af milli-
liðum. Þetta er meðal annars gert
til að fela raunverulegt eignarhald á
skipunum.
Í skýrslunni kemur fram að
bresku samtökunum hafi gengið
erfiðlega að rekja raunverulegt
eignarhald á mörgum skipanna
en að í kringum sautján prósent af
skipunum hafi reynst vera í eigu
fyrirtækja í löndum Evrópusam-
bandsins. Þessi leynd sem hvíli yfir
eignarhaldi skipanna geri það að
verkum að erfiðlega gangi að átta
sig á því hvaða einstaklingar og
fyrirtæki það eru sem græða með
ólögmætum hætti á þessum sjó-
ræningjaveiðum: „Sú staðreynd að
erfiðlega gengur að finna raunveru-
legt eignarhald á skipunum kemur í
veg fyrir að hægt sé að draga þá sem
græða á sjóræningjaveiðunum til
ábyrgðar.“ n
n Svört skýrsla breskra samtaka um fiskveiðar við Vestur-Afríku„Talið er að sjóræn-
ingjaveiðar séu
hvergi algengari í heimin-
um en á fiskimiðunum við
Vestur-Afríku.
Ingi Freyr Vilhjálmsson
fréttastjóri skrifar ingi@dv.is
ESB gagnrýnt
vEgna afríkuvEiða
Eitt af skipum Samherja
M/V Heinaste er einn af tog-
urum Samherja sem veitt hef-
ur við strendur Afríku. Skipið
er skráð í Mið-Ameríkuríkinu
Belís. Þorsteinn Már Baldvins-
son er forstjóri félagsins.
Fær ekki
138 milljónir
Héraðsdómur Reykjavíkur hafn-
aði á þriðjudag 138 milljóna króna
kröfu Sigurðar Einarssonar, fyrr-
verandi stjórnarformanns Kaup-
þings, í þrotabú bankans. Um
var að ræða launatengdar kröf-
ur í þrotabúið en Kaupþing hafði
áður viðurkennt 73 milljóna króna
kröfu Sigurðar en hann vildi upp-
haflega 210 milljónir. Sigurð-
ur vildi hins vegar það sem eftir
stóð líka viðurkennt en því hafn-
aði héraðsdómur. Lögmaður Sig-
urðar, Gestur Jónsson, sagði á vef
Ríkis útvarpsins að ekki hefði verið
tekin nein ákvörðun um hvort úr-
skurðurinn yrði kærður til Hæsta-
réttar.
Eldri kona
varð nærri úti
Starfsmaður Menntaskólans á
Ísafirði kom að aldraðri konu síð-
astliðið sunnudagskvöld sem
hafði villst af heimili sínu. Seg-
ir starfsmaðurinn, sem vill ekki
koma fram undir nafni, í samtali
við ísfirska fréttamiðilinn Bæjar-
ins besta að engu hefði mátt muna
að gamla konan yrði úti og réð til-
viljun því að henni var komið til
bjargar.
Var konan aðeins klædd í ör-
þunna blússu og var hún köld og
illa áttuð. Samkvæmt upplýsing-
um BB.is býr konan í íbúðum eldri
borgara á Hlíf á Ísafirði.
„Hún var aðframkomin af
kulda og þreytu og ekkert annað
en algjör tilviljun réð því að við
urðum hennar vör,“ segir starfs-
maðurinn sem sagði að hún hefði
ekki þolað mikið lengri vist úti í
kuldanum.
Bjarni sendir
tölvupóst
Um helgina sendi Bjarni Bene-
diktsson, formaður Sjálfstæð-
isflokksins, út tölvupóst til
allra þeirra sem skráðir eru í
Sjálfstæðis flokkinn og hvatti þá
til að taka þátt í þjóðaratkvæða-
greiðslunni þann 20. október. „Það
er mikilvægt að segja nei“ skrifar
hann og lýsir þeirri skoðun sinni
að fólk ætti að mæta á kjörstað.
Segir hann að hér sé „ekki um
eiginlega þjóðaratkvæðagreiðslu
að ræða, þar sem mál er til lykta
leitt, heldur ráðgefandi kosn-
ingu.“ Jafnframt skrifar hann: „Það
er ábyrgðarhluti að bregðast ekki
við, nýta ekki hvert tækifæri til að
koma í veg fyrir fúsk þegar verið er
að breyta stjórnarskránni.“
Stefán Eiríksson Neitar að afhenda afrit af skýrslu Geirs Jóns Þórissonar.