Dagblaðið Vísir - DV - 17.10.2012, Blaðsíða 12

A
ð sjá einhvern skotinn, eða
að skjóta einhvern sjálf­
ur, varð eins og að drekka
vatn,“ segir Ishmael Beah,
sem starfar sem talsmaður
stríðshrjáðra barna hjá Barnahjálp
Sameinuðu þjóðanna, UNICEF. Ish­
mael var sem barn hermaður hjá sí­
erraleónskum skæruliðum í borg­
arastyrjöldinni sem geisaði í Síerra
Leóne á árunum 1992–2001. Í samtali
við CNN greinir hann frá æsku sinni
og hvernig hann missti fjölskyldu
sína sem barn. Í dag starfar hann í
þágu afrískra barna sem neydd hafa
verið í hernað og er í broddi fylkingar
hjá UNICEF í því starfi. Sameinuðu
þjóðirnar áætla að um 300 þúsund
barnahermenn séu enn víðsvegar
um heim.
Missti alla fjölskylduna á
augabragði
„Ég hafði farið á hæfileikasýningu í
öðrum bæ með eldri bróður mínum
– ég var mikill áhugamaður um
bandaríska hip hop­tónlist – og þá
var ráðist á bæinn minn. Ég fór frá
því að eiga stóra fjölskyldu í það að
eiga engan að. Það var mjög sárs­
aukafullt.“ Ishmael var þá tólf ára. Í
kjölfarið ráfaði hann um nærsveitir
með öðrum munaðarlausum börn­
um.
Börnin reyndu að forðast skæru­
liðana eftir bestu getu en sáu hvar þeir
höfðu farið um, drepið, nauðgað og
brennt bæi. Alræmdasti skæruliða­
hópurinn var RUF, eða Revolutionary
United Front. „Ég sá mann sem að
var að bera látinn son sinn. Sonurinn
hafði verið skotinn til bana en hann
var að reyna að hlaupa með hann á
næsta spítala. Ég sá líka konu sem var
á hlaupum, hún var með barn bundið
við bak sitt. Hún var að flýja bardaga
í grenndinni en það hafði kúla hæft
barnið – það var látið og hún hafði
enga hugmynd um það.“
Gengu inn í skæruliðabúðir
Ishmael og börnin sem voru með
honum gengu að endingu inn í her­
búðir, og héldu þau að þar væru
búðir stjórnarhersins. En í raun­
inni var þetta hópur liðhlaupa sem
hafði klofnað frá stjórnarhernum.
Þeir voru óvinir RUF, en engu skárri
hvað grimmd varðaði. Börnin fengu
mat og skjól en voru fljótlega þjálfuð
til drápa. „Börn sem neituðu að berj­
ast, drepa eða sýndu einhver veik­
leikamerki hlutu grimmileg örlög,“
segir Ishmael. „Tilfinningar voru ekki
leyfðar. Það var til dæmis einn níu
ára strákur sem grét af því að hann
saknaði mömmu sinnar og hann var
skotinn.“ Ishmael segist hafa fundið
fyrir bræðralagi á meðal skærulið­
anna, þar varð hann virtur meðlimur
hópsins, og hann barðist með hópn­
um í tvö ár áður en að UNICEF bjarg­
aði honum.
Bob Marley lykill í batanum
Ishmael var þá færður á með­
ferðarheimili fyrir barnahermenn
í Freetown, höfuðborg Síerra
Leóne. Þar eyddi hann alls átta
mánuðum. „Við vorum mjög reið.
Við eyðilögðum margt. Við rúst­
uðum heimilinu sem við vorum á
og við brenndum einhverja hluti,“
segir hann um fyrstu mánuði
dvalarinnar. „Við börðum starfs­
mennina. Þeir komu aftur og þá
börðum við þá meira.“ En starfs­
menn meðferðarheimilisins náðu
að endingu til hans með seiglu og
þolinmæði, reiðin rann af honum
og hann mundi hver hann hafði
verið, áður en hann lenti í klóm
skæruliðanna. Ekki síst hjálpaði
tónlist Bob Marley í bataferlinu,
segir hann. Ríkisstjórn Síerra
Leóne féll svo, árið 1997, þá flúði
Ishmael landið. Hann komst yfir til
Gíneu og þaðan til Bandaríkjanna,
þar sem hann var síðan ættleiddur
af bandarískri konu þá sautján ára
að aldri.
„Það er auðvelt að stjórna
þeim“
Í dag starfar hann sem áður segir hjá
UNICEF. „Ég get náð til þessara barna.
Einungis með því að gera börnunum
kleyft að aðlagast samfélaginu aftur
kemur þú þeim út úr þessum skæru­
liðahópum,“ segir Ishmael „Það er
oft spurt af hverju þeir sækja í börn­
in. Svarið er einfalt, það er auðvelt að
móta þau og stjórna þeim. Þau vilja
líka verða hluti af einhverju, sérstak­
lega ef þau búa í samfélagi sem er
gjörsamlega hrunið. Þau vilja tilheyra
einhverju skipulögðu og þessir hópar
verða nákvæmlega það.“ n
Kyssast ekki fyrir svefninn
n Sambýlisfólk snýr baki í hvort annað og forðast snertingu
Þ
ó svo að neistinn milli
hjóna minnki með árunum
er væntanlega ekki til of
mikils mælst að búast við
einum litlum kossi frá maka sín­
um áður en gengið er til náða. Því
fer víst fjarri að sú sé raunin sam­
kvæmt niðurstöðum könnunar
sem breska Travelodge­hótelkeðj­
an stóð fyrir á dögunum. Hún leið­
ir í ljós að afar fá pör kyssa hvort
annað góða nótt.
Tvö þúsund pör tóku þátt í
könnun Travelodge og leiddu
niðurstöðurnar í ljós að 80 pró­
sent þeirra kyssa hvort annað ekki
góða nótt þegar höfuð hefur verið
lagt á koddann. Fleiri áhugaverðar
niðurstöður komu fram í könnun­
inni. Þannig sagði fjórðungur að­
spurðra að þeir vildu helst forðast
snertingu frá maka sínum þegar
gengið hefur verið til hvílu. Og 90
prósent aðspurðra segja ekki: „Ég
elska þig“ við maka sinn áður en
farið er í háttinn. Loks má geta
þess að 46 prósent fólks kjósa
frekar að snúa baki í maka sinn
uppi í rúmi en snúa að honum.
Sálfræðingurinn Corrine Sweet
segir í samtali við The Daily Mail
að sú staðreynd, að fólk snúi baki
í hvort annað, sýni að það treysti
hvort öðru fullkomlega. Fólk nái
almennt betri nætursvefni með því
að snúa baki í maka sinn og það
komist upp í vana með tímanum
að sofa bak í bak. Könnunin leiddi í
ljós að aðeins eitt prósent para sef­
ur þannig að karlinn liggur á bak­
inu og konan með höfuðið ofan á
bringu hans. „Svefnvenjur breytast
eftir því sem líður á sambandið og
fólk fer að gera það sem hentar því
best hverju sinni,“ segir Corrine og
bætir við að þetta sé ekki endilega
af hinu slæma þó óöryggi kunni að
koma upp í sambandinu. n
12 Erlent 17. október 2012 Miðvikudagur
Alvanalegt Hátt í helmingur fólks kýs að snúa baki í maka sinn uppi í rúmi. Mynd PhotoS.coM
Símon Örn Reynisson
blaðamaður skrifar simon@dv.is
n Ishmael var hermaður sem barn í Sierra Leone n Vinnur nú hjá UNICEF
Að drepA
eins og Að
drekkA vAtn
„Það var einn níu ára strákur
sem grét af því að hann saknaði
mömmu sinnar og hann var skotinn
Í broddi fylkingar
gegn barnahernaði
„Ég get náð til þessara
barna,“ segir Ishmael
Beah, sem er nú tals-
maður stríðshrjáðra
barna hjá UNICEF.
Þjálfaður til drápa „Að sjá einhvern skotinn, eða að skjóta einhvern sjálfur, varð eins og
að drekka vatn,“ segir Ishmael Beah um tímann sem hann var barnahermaður í skæruliða-
sveit.
Hakkari
verður ekki
framseldur
Eftir að hafa barist gegn fram­
sali til Bandaríkjanna getur breski
hakkarinn Gary McKinnon loks
andað rólega. Innanríkisráðherra
Bretlands, Theresa May, tilkynnti
á þriðjudag að McKinnon verði
ekki framseldur til Bandaríkjanna
þar sem hann átti yfir höfði sér allt
að 60 ára fangelsi. Ákvörðunin var
tekin af mannúðarástæðum en
McKinnon þjáist af Asperger­heil­
kenni og er talinn vera í sjálfsvígs­
hættu.
Hann var handtekinn árið
2002 eftir að hafa verið ákærður
fyrir að brjótast inn í 97 tölvur í
eigu NASA og bandaríska hersins.
Hann játaði sök en sagði að hann
hefði einungis verið að leita að
upplýsingum um tilvist geimvera.
Breskir saksóknarar munu á næst­
unni taka ákvörðun um það hvort
McKinnon verði sóttur til saka í
Bretlandi.
Heróínhringur
upprættur
Franska lögreglan hefur upprætt
viðamikinn fíkniefnahring
sem teygir anga sína víðsvegar
um Evrópu. Lögreglan hef­
ur þegar handtekið 42 einstak­
linga í austur hluta Frakklands
og í Þýskalandi. Að því er breska
ríkis útvarpið, BBC, greinir frá
eru höfuð paurar hringsins frá Al­
baníu. Rannsókn málsins hefur
staðið yfir frá árinu 2010 en þá
hóf lögregla að rannsaka meintan
mansalshring sem átti rætur sínar
að rekja til Albaníu. Rannsóknin
vatt upp á sig en grunur leikur á að
meðlimir hringsins hafi stundað
umfangsmikið smygl á heróíni til
Mið­Evrópu. Við húsleit lagði lög­
regla hald á um 50 kíló af efninu.
Fangelsi fyrir
gervisprengju
Tuttugu og átta ára karlmaður,
Hasan Aydemir, hefur verið
dæmdur í fjögurra ára fangelsi
í Bretlandi fyrir að senda gervi­
sprengju frá Bretlandi til Tyrk­
lands. Markmið hans var að koma
brúðkaupi systur sinnar í upp­
nám. Atvikið átti sér stað árið 2011
og vakti mikla athygli, ekki síst
vegna þess hversu auðvelt mann­
inum reyndist að senda pakkann
úr landi. Hann sendi pakkann
með UPS­hraðsendingafyrirtæk­
inu og sagði starfsfólki að pakk­
inn innhéldi bangsa og úr. Þegar
pakkinn lenti á Ataturk­flugvellin­
um í Istanbúl varð mikið uppnám
enda leit innihald pakkans út eins
og sprengja.