Úr þjóðarbúskapnum - 01.02.1964, Blaðsíða 33

FJÁRMUNAMYNDUNIN 1962
fjármunamyndunin að fara niður fyrir það
mark, sem eðlilegt mátti teljast til lengdar.
Þær breytingar, sem urðu á fjármunamyndun-
inni á árunum 1961 og 1962 voru mjög í sam-
ræmi við þetta. Á árinu 1961 minnkaði fjár-
munamyndunin úr 31% í 23% af þjóðartekjum,
jafnframt því sem afgangur myndaðist á
greiðslujöfnuði við útlönd og gjaldeyrisforði
tók að myndast. Á árinu 1962 jókst fjármuna-
myndunin á nýjan leik og náði nú því hlut-
falli samanborið við þjóðartekjur, sem hér að
framan var talið eðlilegast, þ. e. 25%. Jafn-
framt hélzt afgangurinn á greiðslujöfnuðin-
um og gjaldeyrisforðinn hélt áfram að auk-
ast.
Flokkun fjármunamyndunarinnar
í töflum 1—3 er fjármunamyndunin flokk-
uð með þrennum hætti: eftir atvinnugreinum,
eftir geirum, þ. e. eftir eðli þeirra stofnana,
sem að fjármunamynduninni standa, og loks
eftir fjármunategundum. Ekki er flokkunin
komin í það horf, sem æskilegt væri og stefnt
er að. Þó er atvinnugreinaskiptingin komin
lengst áleiðis, en hinar skiptingarnar eru enn
nánast á byrjunarstigi.
Atvinnugreinaskiptingin fylgir, eftir því sem
við verður komið, reglum hagstofunnar, sem
eru samræmdar alþjóðareglum. Þessi skipting
er í beinu framhaldi af sams konar skiptingu
í 12. hefti þessa rits, að öðru leyti en því,
að skrifstofuvélar hafa verið færðar úr flokkn-
um verzlun, veitingar og skrifstofuhús í flokk-
inn ýmsar vélar og tæki, en sá háttur var
einnig á hafður í þjóðhags- og framkvæmda-
áætluninni.
Geiraskiptingunni hefur áður verið lýst í
þessu riti, einkum í grein um búskap ríkisins
í 12. hefti ritsins. Aðalmarkalínur eru dregn-
ar á milli fyrirtækjanna eða atvinnuveganna,
heimilanna og hins opinbera. Þar sem upp-
lýsingar um framkvæmdaaðila við íbúðabygg-
ingar eru mjög ófullkomnar, eru heimilin ein
talin standa að þeim byggingum. Öll sam-
göngumannvirki, virkjanir og veitur eru talin
til geira hins opinbera. Þessi skipting er í sam-
ræmi við aðalflokkun þjóðhags- og fram-
kvæmdaáætlunarinnar.
Tegundaskipting sú, sem hér er sýnd, er
í beinu framhaldi af samsvarandi flokkun í
þjóðhags- og framkvæmdaáætluninni. Því mið-
ur eru markalínur þær, sem við er stuðzt,
fremur óglöggar. Þess er helzt að geta, að all-
ar raforkuframkvæmdir teljast til flokksins vél-
ar og tæki.
Auk verðmætis fjármunamyndunarinnar á
verðlagi hvers árs og verðlagi ársins 1960, sem
birt er í töflu 1, eru birtar hlutfallstölur í
töflu 2, og loks magnvísitölur og hundraðstöl-
ur magnaukningar frá ári til árs í töflu 3.
Magnvísitölurnar eru settar sem 100 árið 1960,
þannig að þær tengjast beint tilsvarandi vísi-
tölum í 12. hefti þessa rits, en þær hafa einnig
árið 1960 = 100. En á það skal bent, að það
viðmiðunarár á sérstaklega illa við um fisk-
veiðarnar með tilliti til hinna óvenjulega miklu
fiskiskipakaupa það ár.
Þýðingarmiklar breytingar hafa átt sér stað
á samsetningu fjármunamyndunarinnar á
tímabilinu 1957—1962. Þessar breytingar eru
ekki mjög áberandi í atvinnugreinaskipting-
unni, þegar litið er yfir tímabilið sem heild.
Á hinn bóginn hafa orðið miklar sveiflur í
hlutfalli einstakra atvinnugreina í fjármuna-
mynduninni frá ári til árs. Um hina einstöku
flokka þessarar skiptingar verður fjallað hér
á eftir.
Greinilegar breytingar hafa orðið á skipt-
ingu fjármunamyndunarinnar eftir geirum.
Hlutfall íbúðarhúsanna hefur minnkað úr
31.7% af heildarfjármunamyndun árið 1957 í
22.1% árið 1962 og þar með rýmt fyrir bæði
atvinnuvegunum og framkvæmdum hins opin-
bera. Hlutfall atvinnuveganna fór vaxandi úr
44.5% árið 1957 í 50.1% árið 1962, en hlutfall
hinna opinberu framkvæmda úr 23.8% í 27.8%
sömu ár. Þessi þróun kemur ekki aðeins fram
31