Gerðir kirkjuþings - 2003, Qupperneq 12

þjóðkirkjimnar." Undir þessi orð biskups er auðvelt að taka," segja flutningsmenn
þingsályktunartillögunnar.
Góðir þingfulltrúar!
Þess er minnst um þessar mundir á hátíðlegan hátt um heim allan, að hinn 16. október
voru 25 ár liðin síðan Jóhannes Páll II settist á páfastól. Við vitum vel, að hin katólska
kirkja hefur vaxið og dafnað meðal íslendinga alla síðustu öld og hiklaust tökum við
þátt í að samfagna með henni og óskum páfa allra heilla. Við njótum þess eins og
margar aðrar þjóðir, að meðal okkar starfa af fómfysi og trú systur úr katólskum
reglum meðal annars móðir Teresa, sem í dag er tekin í tölu blessaðra.
Er enn ljóslifandi í hugum okkar, þegar Jóhannes Páll páfi II kom hingað til lands árið
1989 og verður jafhan talið til stóratburða í sögu þjóðarinnar. Þá var haft á orði, að við
íslendingar hefðum í ýmsu tilliti sýnt páfa meira umburðarlyndi en nágrannar okkar
annars staðar á Norðurlöndum.
Engin rök em fyrir því, að ekki ríki trúfrelsi á íslandi. Skráð trúfélög í landinu em nú
að nálgast 30 en tæp 90% landsmanna em í þjóðkirkjunni og heftir hún því
yfirburðastöðu.
Allt frá því kristni var lögtekin á íslandi hefur það verið þráður í trúariðkun okkar, að
sýna þeim, sem aðhyllast annan sið skilning. íslendingasögur og gamlar frásagnir
geyma lýsingar á því, hvemig tekið var á viðfangsefnum þeirra tíma, sem nú yrðu
kennd við fjölmenningu.
Tengsl ríkis og þjóðkirkju grundvallast á sögulegri hefð, þar sem margir þræðir hafa
verið samofnir. Tengslin sækja styrk sinn til gagnkvæmrar virðingar milli hins
veraldlega og andlega valds og einkennast af góðri sátt, þótt upp úr sjóði á stundum
vegna einstakra úrlausnarefna.
Akvæði stjómarskrárinnar um stöðu hinnar evangelísku lútersku kirkju endurspegla
sögulega þróun og kristna lífæð íslensku þjóðarinnar í þúsimd ár. Inntak og efhi
ákvæðisins em að sjálfsögðu mun djúpstæðari en unnt sé að skýra þau með
táknrænum afskiptum forseta íslands af skipun biskupa. Þau staðfesta, að
þjóðskipulag okkar byggist á kristnum gildum.
Með kristnitökuhátíðinni árið 2000 var áréttað gildi samheldni í íslandssögunni undir
merkjum kristinnar trúar, frá því að sáttargjörðin mikla var kynnt á Lögbergi. Þá vom
einnig ítrekuð meginviðhorfm, sem em þjóðinni helst til heilla um ókomin ár.
Kristnitakan lagði hinn trausta grunn, sem ekki hefur haggast í aldanna rás og stendur
af sér allar stefnur og strauma.
Ef þetta meginviðhorf er ekki lagt til gmndvallar í umræðum um samband ríkis og
kirkju heldur aðeins litið á hið ytra form, má túlka orð herra Karls Sigurbjömssonar
biskups á þann hátt, sem gert er í 'greinargerð þingsályktunartillögu
Samfylkingarinnar. Ég leyfi mér hins vegar að skilja orðin þannig, að biskup hafi
verið að lýsa þróun undanfarinna ára til aukins sjálfstæðis kirkjunnar og var sú skoðun
mín staðfest í setningarræðunni, sem hann flutti nú í upphafi þessa kirkjuþings.
Guðni Agústsson, landbúnaðarráðherra og varaformaður Framsóknarflokksins, sagði í
umræðum um stefnuræðu forsætisráðherra á alþingi 2. október síðastliðinn:
10