Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.2008, Blaðsíða 57

4,

*
KORT
KORT
FYRIRALLA ALLTARIÐ
Básar við Grafarholtsvöll
110 Reykjavík • Sími 555 7202
www.basar.is
minutur
Öll vitum við að það getur tekið tíma að ná sér á strik eftir
langa vetrarpásu. Hvernig líst þér á að halda þér í formi
allt árið um kring. Básar er glæsilegt æfingasvæði fyrir
alla kylfinga, þar sem hægt er að æfa sveifluna með
fyrsta flokks æfingaboltum. Svæðið er upplýst og þar er
fjöldi skotmarka til þess að æfa allar kylfurnar í pokanum.
Komdu þegar þér hentar, það er alltaf laust pláss.
SILFUR
Þú finnur opnunartímann í Básum á
www.progolf.is
■ ■ • - t fm
ff jjr -

L i PB |
sf ■ JSK— 1 V r ] 0SwÖsÍÍr * • ■ ^ -■ 10
1 * * 1 51
DV Helgarblaö
FIMMTUDAGUR 24. APRlL 2008 57
H +
Bjargey Aðalsteinsdóttir B.Ed, MA hefur ver-
ið virk í líkamsrækt síðan hún var 12 ára. Hún
er vinsæll námskeiðahajdari og fyrirlesari
um heilsueflingu. En í viðtali við Sirrý segir
hún frá því að stundum langar hana að hætta
og snúa sér að öðru, þvf það er eins og fólk
hlusti ekki, fitufaraldur herjar á þjóðina.
Hún gefst þó ekki upp og kennir fólki að
framleiða hamingjuhormón og að halda í
kvenleikann og karlmennskuna. Þrátt fyr-
ir ljúfa og hvetjandi framkomu er Bjargey
óhrædd við að segja sannleikann.
„Ég get bara grátið yfir ástandinu. Jafn-
vel aðeins um fertugt eru sumar konur í svo
slæmu formi að þær geta ekki farið í fjail-
göngu eða göngutúr. Og þær nota allar af-
sakanir í heimi til að þurfa ekki að hreyfa sig
. Þeim er illt í bakinu, alltaf uppteknar, það
er svo mikið að gera, þeim er illt hér og þar.
Þetta eða eitthvað annað er notað sem afsök-
un fyrir því að hreyfa sig ekkert. í stað þess
að hugsa um leiðirnar sem hægt er að fara
og hvemig má laga heilsuna. Það má finna
margar lausnir ef orkan fer ekki öll í að finna
afsakanir fyrir ástandinu. Mín skoðun er að
þjóðin verður að taka sér tak. Við höfum
betri líkamsræktaraðstöðu en nokkru sinni
áður, við höfum göngustíga og hjólastíga en
erum samt að fitna. Það er eins og of fáir nýti
sér þetta eða hreyfi sig of sjaldan. Við erum
kannski alltaf að flækja hlutina. Við verðum
að fara upp úr sófanum og taka af skarið.
Sumir kaupa bara réttu græjurnar en hafa svo
allar afsakanir til að hreyfa sig ekki."
Vorið er tíminn til að byrja
„Nú er tíminn til að byrja. Það er nóg að
hreyfa sig í 30 mínútur á dag. Ef maður ger-
ir það í viku finnur maður alveg ótrúlegan
mun. Það er Iíka gott ráð að halda dagbók
þegar maður er að byrja. Þá sér maður að
30 armbeygjur, göngutúr, vatnsdrykkja telur
allt. Þetta safnast saman og fólki fer fljótt að
líða betur. Litlu hlutirnir skipta máli eins og
að leggja langt frá búðinni og bera pokana,
það er gott fyrir vöðvana. Hvers vegna ekki að
prófa í viku?
Ég fann fyrir ólgu yfir íslandi strax árið
2000 og talaði um að ójafnvægi væri að
koma yfir landann. Og hvað hefur svo gerst?
Lyfjakostnaður hefur hækkað um milljarð á
milli ára. Það er mikil streita í gangi, hraði
og græðgi. Þetta eykur hjónabandserfiðleika
og fólk er í ójafnvægi. Þetta hefur svo áhrif
á heilsuna. „Offitufaraldur á íslandi" var
fýrirsögnin á forsíðu Morgunblaðsins nýlega.
Það höfum við aldrei séð áður. Margir taka
ekki offitunni sem aðvörun. Ef fólk gerir
ekkert í sínum málum fylgja þessu svo margir
kvillar. Offitu fylgir álag á hnén og fólk fer þá
enn síður í gönguferð. Það verðurbjúgsöfnun,
blóðþrýstingur hækkar og sykursýki tvö eykst.
Fólk fer að hlífa sér, halda sig innandyra og er
óánægt með sig. Þunglyndi vex í kjölfarið."
Ráð til úrbóta
„Það er farsælast að byrja smátt og taka
þetta af skynsemi. Fólk verður að leyfa sér
eitthvað og fara ekki í ýkt átak. Það þarf að
skoða mataræði og breyta til dæmis úr ný-
mjólk í léttmjólk, drekka meira vatn, auka
hreyfingu og setja sér raunhæf markmið. Eft-
ir þrjár vikur verða þessar breytingar orðnar
að vana. Gott er að þaldca fýrir það góða í líf-
inu og temja sér jákvætt hugarfar.
Það er mikilvægt að segja: „Ég er heil-
brigð." „Ég er úti að ganga." „Ég er..." eitthvað
. jákvætt í stað þess að rífa sig niðúr og segja
■ „Ég er of feit". Og við þurfúm að virða
IÍ&-L
-.-yír . Fólk þarf að finna hreyf-
ingu sem því finnst
skemmtileg. En
mataræðið
ergríðar-
lega
FJÖLGUM HAMINGJUHORMÓNUM
Fleiri konur en Sirrý hafa heillast af boðskap Bjargeyjar og hvatningu hennar til fólks um að taka ábyrgð á
eigin heilsu og vinna í því að fjölga hamingjuhormónunum til dæmis með hreyfingu og dansi. Þær voru
nýlega með 20 konur á námskeiðinu„Ný og betri“ áTenerife.
það að við erum einstaklingar og
það sama hentar ekki öllum.
mikilvægt. Ef maður borðar mat með miklum
gerviefnum fer heilsan að gefa sig. Fólk fer
að fá verki í liðina, það sefur illa. Það má til
dæmis nefna að í Iitlum súputeningi er MSG
og skyndibitar og mikið unnar matvörur eru
oft með aukaefnum sem gera okkur ekk-
ert gott. Ég kenni fólki að spyrja sig alltaf: Er
ég að byggja mig upp eða brjóta mig niður?
Deepak Chopra segir: „Við erum fljót en ekki
grjót." Það þýðir að við erum alltaf að end-
urnýjast. Það tekur líkamann 11 mánuði að
endumýja sig alveg! Við getum alveg hugsað
að þessi dagur sé fýrsti dagurinn í nýju lífi.
Það er ekki of seint að taka sig í gegn og byrja
að byggja sig upp."
Lyf til að deyfa
„Það er svo ríkjandi í nútímanum að deyfa
tilfinningar í stað þess að takast á við þær og
kryfja hlutina. Það er fljótlegt að taka bara
inn lyf ef eitthvað bjátar á. En gleymum því
ekki að lífið er hlátur og grátur, dagur og nótt
og við þurfum að sætta okkurvið það að fara í
gegnum alls kyns ferli. Það er ekkert óeðlilegt
við það að líða stundum illa.
En það em góðar fréttir að líkamsræktar-
stöðvar em að vinna í því að auka samstarf
við lækna og í framtíðinni eiga þeir ömgglega
eftir að getað ávísað „heilsuseðlum" í stað
þess að skrifa alltaf upp á lyfseðla. Þá mun
fólk vonandi geta nýtt heilsuseðlana í líkams-
rækt en ekld bara lyfseðla í apótekum.
Það hefur verið svo mikið peningaflæði á
íslandi og nautnaseggir hafa komist í feitt. Nóg
hefur verið af óhófinu. Á vinnustöðum er víða
tíðkað að hafa kaffihlaðborð á föstudögum.
Þetta em oft kræsingar sem myndu sóma sér
vel sem hlaðborð í fermingarveislu. Fólk er
þama að borða kolvetni og sykur klukkan 10
að morgni. Það eykur á slen og kallar á löngun
í meiri sykur og kolvetni yfir daginn. Þetta er
mjög óhollt. Nær væri að bjóða oftar upp á
djúsdrykki og ávaxtaborð. Og gleymum ekki
vatninu. f einu kókglasi em 120-150 kaloríur
og sumir fá sér alltaf aftur í glasið. Maður fær
ekkert út úr þessu nema kaloríur. Við eigum
vissulega að vera þakklát fyrir hlaðborð lífsins
en við emm bara komin á kaf í græðgi."
Streitan fitandi
„Margar konur hafa ótrúlega mörg
hlutverk og finna fyrir mikilli streitu, svo
skilja þær ekkert í því af hverju þær tútna
út og fitna til dæmis um magann. Þar koma
streituhormón við sögu. Líkaminn framleiðir
bæði góð og slæm hormón en hormón eru
efnasambönd sem líkaminn framleiðir í
sérstökum kirtlum og líffærum. f lifrinni
framleiðir Iíkaminn vonda hormónið cortisol
og þegar við emm alltaf undir álagi og stressi
er cortisol stöðugt að aukast. Við tökum ekki
hvfldardaginn heilagan og hlustum ekki á
þörf okkar fyrir hvfld. Og hvað gerir svo
cortisol? Jú, hægir á fitubrennslu,
eykur matarlyst og fita safnast
á maga og mjaðmir. Við
þurfum að finna leiðir til
að slaka á. Mér finnst
mikil hvfld f því að
skrifa. Ég er mikið
fýrir að skrifa
dagbækur.
Sumir slaka á við að teikna, hlusta á tónlist,
syngja, dansa. Við höfum gott af að hlæja
meira og líka að staldra við og skipta um
sjónarhorn. Þá framleiðum við góð hormón."
Hamingjuhormónin
seratónín og dópamín
„Þunglyndislyf miða að því að auka seró-
tónín í líkamanum. Það er kailað hamingju-
hormón. Serótónín dregur úr matarlöngun
og hefur þau áhrif að þér líður betur, sefur
betur og það dregur úr þunglyndi.
Við getum sjálf aukið seratónínframleiðsl-
una í heilanum. Það er gert með til dæmis
snertingu, faðmlögum, með því að tala sam-
an, syngja og dansa, borða góðan mat og
sinna einhverju af ástríðu.
Dópamín er annað vellíðunarhorrpón.
Karlmenn þurfa sannarlega á dópamíni að
halda til að viðhalda karlmennskunni. Þeir
geta aukið framleiðslu á þessu vellíðunar-
hormóni með því að fara í fótbolta og aðra
boltaleiki, box og golf. Þetta hormón eykst
líka við fullnægingu. Mikil streita minnkar
framleiðslu dópamíns.
Ef við lærum inn á líkamann og erum í
tengslum við tilfinningar okkar getum við
fundið betur þegar depurð herjar á okkur og
þá er á okkar valdi að bregðast við og fram-
leiða meira vellíðunarhormón. Líkamsrækt
er sannarlega leið til að auka góð hormón.
En við eigum að draga úr streitu og forðast
þannig vonda hormónið cortisól."
Tveir karlmenn i sambandinu?
„Á námskeiðum mínum og fyrirlestrum
hvet ég konur til að halda í kvenleikann og
leggja rækt við kvenlegu hormónin. Við þurf-
um að leggja rækt við að hreyfa oklcur kven-
lega og fallega. Þetta segi ég hiklaust við kon-
ur í tímum hjá mér. Við þurfum að muna eftir
varahtnum og klæða okkur kvenlega. Því ég
get stundum séð á konum hvað þær hefðu
gott af því að rækta konuna í sér, sleppa því
að stjórna allaf, gefa eftir og leyfa öðrum að
stjórna líka. Og karlmenn þurfa að framleiða
dópamínhormón, rækta karlmennskuna og
sinna því sem veitir þeim útrás og ánægju.
Það eru allt of margir karlmenn orðnir linir
og ókarlmannlegir. Viljum við hafa tvo karl-
menn í sambandinu? Eða karlmannlega
konu og kvenlegan karl? Það er ekki það sem
við viljum.
Þetta með hugarfarið og hvernig við sinn-
um okkur hefur mikið að segja fýrir heilsuna
og líkamann. Til að vera hraust þurfum við að
sinna okkur bæði andlega og líkamlega. Og
ég trúi því að það góða sem þú sérð í öðrum
ert bara þú! Það slæma sem þú sérð við ann-
að fólk er líka bara þú! Þegar eitthvað pirr-
ar mann við annnað fólk speglar það mann
sjálfan. Og þegar maður dáist að fólki er
það vegna þess að það speglar eitthvað gott
í manni sjáífum. Sá sem talar illa um maka
sinn segir margt um sjálfan sig.
Ég trúi því að það sé ósýnileg orka í um-
hverfinu. Og við þurfum að hlusta vel á hjart-
„ÉG GET BARA
GRÁTIÐ YFIR ÁSTAND-
INU. JAFNVEL AÐEINS
UM FERTUGT ERU
SUMAR KONUR í
SVO SLÆMU FORMI
AÐÞÆRGETAEKKI
FARIÐ í FJALLGONGU
EÐA GÖNGUTÚR. OG
ÞÆRNOTAALLARAF-
SAKANIR í HEIMITIL
AÐÞURFAEKKIAÐ
HREYFA SIG. ÞEIM ER
ILLT í BAKINU, ALLTAF
UPPTEKNAR, ÞAÐ ER
SVO MIKIÐ AÐ GERA,
ÞEIM ERILLT
HÉR OG ÞAR"
að eða verndarenglana okkar þarna úti til að
líf okkar verði gott. Allt sem við hugsum og ’
allt sem við borðum hefúr áhrif á heilsuna.
Góðar hugsanir hafa áhrif á Iíkamann. Hið
andlega hefur áhrif á heilsuna."
Madonna fyrirmyndin
Bjargey er 44 ára og móðir þriggja drengja
en unglegri og frísklegri en margar mun yngri
konur. Hvemig sinnir hún sjálfri sér?
„Madonna er fyrirmynd mín. Hún er
á fimmtugasta ári og er sáttari við sig en
þegar hún var ung. Hún er ótrúlega öguð og
spáir mikið í andléga hlutí og mataræðið.
Madonna stundar jóga og pilates. Ég sé sjálfa
mig í mörgu hjá henni. Eg er til dæmis öguð
og maðurinn minn hlær stundum að því að
ég get átt súkkulaðistykki í viku. Tek bara
einn bita á dag. Ég les mikið, fer reglulega í
göngutúra, passa að fá góðan svefri, drekk
aldrei meira en tvö glös af víni. Ég er með
jógadýnur bæði uppi og niðri í húsinu mínu
og líka í sumarbústaðnum. Svo geri ég 100
magaæfingar á dag og 30 armbeygjur. Þetta
er mín daglega rútína. Ég er ekkert ýkt í
mataræðinu, borða fitu, kolvetni og prótein.
En ég held mig frá gerviefnum í mat. Ég
hugsa daglega um að byggja mig upp frekar
en brjóta mig niður.
Ég fæ mikið út úr því að horfa á fýndnar
bíómyndir uppi í rúmi og hlæ mér til heilsu-
bótar. Það er óhætt að segja að við hjón-
in séum dugleg að rækta samband okkar og
ég er óhrædd við að segja hvað ég þarf og
hvað ég vil. Þorsteinn Guðjónsson, maður-
inn minn til 15 ára, segir að ég sé dugleg við
að setja sambandið á hærra plan. Þetta hefur
góð áhrif á heilsuna og allt líf okkar.
Og ég trúi mikið á að maður eigi að gefa
af sér og maður fái það til baka. Þetta hef
ég sannreynt. Þegar maður gefur meira en
venjulega til dæmis í þjórfé eða annað kem-
ur eitthvað gott til manns þann daginn. Við
erum alltaf að fá góð skilaboð frá öflunum
þarna úti. Maður þarf bara að hafa ró í sér til
að heyra skilaboðin og læra að treysta og trúa
á góð öfl í lífinu.”
Vill kveikja neista
„Ég hef dregið úr líkamsræktarkennslunni
en er með lífstflssnámskeiðin „Ný og betri"
hjá Úrval Útsýn og fer líka með heilsuefling-
arnámskeið inn í fyrirtæki. Stundum finnst
mér boðskapurinn ekki komast til skila. Fólk
virðist oft ekki vera tilbúið að meðtaka það
þegar ég hvet til reglulegrar hreyfingar og
að fólk taki ábyrgð á eigin heilsu. Ég hef ver-
ið við það að gefast upp á þessu en þá hef ég
fengið óvænta beiðni um að halda fyrirlest-
ur eða námskeið og ég lít á það sem tákn um
að ég eigi að halda áfram. Og ég fæ mikið út
úr þessu starfi því ef ég get kveikt neista eða
bætt lífið hjá einni manneskju er það gott."
„LYFJAKOSTNAÐUR HEFUR HÆKKAÐ UM
MILUARÐ Á MILLIÁRA. ÞAÐ ER MIKIL STREITA
f GANGI, HRAÐIOG GRÆÐGI. ÞETTA EYKUR
HJÓNABANDSERFIÐLEIKA OG FÓLK ER í ÓJAFN-
VÆGI. ÞETTA HEFUR SVOÁHRIF Á HEILSUNA"