Dagblaðið Vísir - DV - 24.04.2008, Blaðsíða 36

36 FIMMTUDAGUR 24. APRlL 2008
Helgarblaö DV
Bjarni Skúli Ketilsson er starfandi mynd-
listarmaður í Hollandi. Bjarni hefur lent í
ýmsum ævintýrum þar í landi, góðum og
slæmum. Árið 2000 bjó hann í bænum Ens-
chede en 13. maí það ár kviknaði í flugelda-
verksmiðju bæjarins. Tuttugu og fjórir lét-
ust. Bjarni og eiginkona hans, Arianne
Bos, misstu húsið sitt og innbú og Bjarni
slasaðist þó nokkuð. Þessa lífsreynslu hef-
ur Bjarni nýtt sér í sköpun sinni. Tuttug-
asta og sjöunda apríl opnar Bjarni Skúli
sýningu í Listasafni SkagaQarðar. Gunnar
Hólmsteinn Ársœlsson blaðamaður spjall-
aði við Bjarna Skúla á dögunum.
Söngavakeppnin Eurovision var
haldin þennan dag, 13.maí árið 2000.
Þetta er jafnframt dagurinn sem
gerbreytti lífi Bjarna Skúla Ketilssonar
myndlistarmanns og hollenskrar
eiginkonu hans, Arianne Bos, í
heimabæ þeirra, Enschede í Hollandi.
Þá kviknaði í flugeldaverksmiðju
bæjarins og hún sprakk í loft upp
með hörmulegum afleiðingum. Stór
hluti bæjarins, þar sem búa 150.000
manns, eyðilagðist í sprengingunum
sem voru tvær.
BjarniSkúli, semgetureinnignotað
atvinnuheitið „skólalistamaður" er
nú staddur hér á landi og opnar um
næstu helgi sýningu á verkum sfnum
sem ber heitið „Enn mun reimt á Kili"
íListasafiiiSkagafjarðar, ítengslumvið
Sæluvikuna á Sauðárkróki. f viðtali við
DV segir Bjarni Skúli eða „Baski" eins
og hann kallar sig sem listamann, frá
afleiðingum atburðanna í Enschede,
hausaþurrkun á Bolungarvík, listum
og starfi í Hollandi, samsldptum
þjóðemishópa þar í landi og fleiru. En
hverfum fyrst aftur til 13. maí fyrir átta
árum, atburðasemurðuvendipunktur
í lífi Bjama og Arianne.
Þeyttist á vegg
„Ég var að koma heim þennan
dag og ég man að það var gríðarlega
heitt, eða um 30 gráður," segir Bjami
Skúli. „Göturnar vom fullar af fólki
og mér var sagt að það hefði kviknað
í flugeldaverksmiðju bæjarins. Ég fór
heim og náði í vídeóvélina mína og fór
að mynda. Maður sá náttúrlega mest
flugelda, sem þeyttust upp í loftið og
mikinn reyk. Ég myndaði þetta allt
saman, en einnig fólkið sem var þama
á götunum, sem vtir bara svona að
fylgjast með því sem fram fór. Allt í einu
verður þessi hrikalega sprenging, með
ofboðslegri höggbylgju, sem þeytir
mér sjö til átta metra vegalengd og ég
lendi á steinvegg,” segir Bjami Skúli og
augu hans leiftra, enda atburður sem
hann gleymir seint „Það rigndi síðan
þakplötum og braki yfir allt og alla, ég
missti meðvitund smástund. Þegar
ég rankaði við mér úr rotinu fann ég
að það blæddi úr öðrum fætinum og
ég var með smáskrámur hér og þar.
Einnig fann ég nokkuð til í bakinu. Ég
skrönglaðist heim og mætti Arianne í
dyrunum á húsinu, sem við leigðum.
Hún var kasólétt, komin á steypirinn."
Húsþakiðfóraf
„Arianne sagði mér að fara
og ná í möppumar með öllum
tryggingapappírum og slíku, hún
sjálf var búin að safna saman öllum
„Muslimgirl" Músllmsk stúlka, einn af
nemendum Bjarna Skúla ÍHollandi,
vinnur að mósalklistaverki sem Bjarnl
Skúli setti upp I skóla I Hollandi.
myndaalbúmunum okkar. Það var eins
og hún fyndi eitthvað á sér. Á þessu
augnabliki varð önnur sprenging,
mun öflugri en sú fyrri og ég hreinlega
kastaðist inn í húsið. Ég stóð upp, brölti
upp stigann, upp á efri hæðina og þá
sá ég bara í bláan himin, þakið hafði
hreinlega þeyst af í sprengingunni. Ég
fann það sem ég leitaði að, en þá var
það efst í huga okkar að koma okkur
burtu og við hlupum út í b£l. Á honum
vom öll dekkin sprungin, bíllinn
sjálfur dældaður vegna þrýstingsins
og rúðurnar í molum. Ég sparkaði
ffamrúðunni hreinlega út, enda lítið
gagn í henni," segir Bj arni Skúli og hlær
kaldhæðnislega, enda ekki atburður
sem gefur beint tilefiú til hláturs.
„Við keyrðum engu að síður af stað,
þrátt fyrir ástand bílsins og keyrðum
fram á konu og slasaðan dreng hennar.
Við keyrðum þau á sjúkrahús, enda
drengurinn skorinn og slasaður."
Tuttugu og fjórir létust
Myndband Bjarna af þessum
atburði er einstakt og hefur margoft
verið sýnt í hollenska sjónvarpinu. Á
því sjást einstakir hlutir segir Bjami
Skúli. „Lögreglumenn sem hafa notað
myndbandið og skoðað það ramma
fyrir ramma, vegna rannsóknar
málsins, hafa sagt mér að það sjáist til
dæmis þegar rúður í húsum þrýstast
út í staðinn fyrir inn. Orkan í þessum
sprengingum var svo gríðarleg."
f þessum hörmulega atburði létust
tuttugu og fjórir íbúar bæjarins, þar
af átta slökkviliðsmenn sem vom
við skyldustörf sín. Um sex hundmð
manns slösuðust, þar af fjömtíu
mjög alvarlega. Sá hluti bæjarins
sem varð verst úti leit út eins og gerð
hefði verið sprengjuárás á hann, enda
reikaði hugur manna aftur til seinni
heimsstyrjaldarinnar og loftárása
Bandamanna á Holland, meðan
landið var hernumið af Þjóðverjum
og Þriðja ríki Adolfs Hiders.
Fær afturhvörf til atburðarins
Fimmti hryggjarliðurinn í Bjama
Skúia féll saman við slysið, taugar
klemmdust og fleira þess háttar. f
tvö ár var Bjami Skúli í meðferð hjá
sjúkraþjálfara. Arianne slapp betur
og slasaðist ekki neitt. Sem betur fer,
því hálfum mánuði síðar fæddi hún
frumburð þeirra, dreng sem síðar var
skírður Waldi. Eftir þetta hafa þau
eignast tvö börn til viðbótar, Viktor
sem er 5 ára og Önnu sem er þriggja
ára.
Eðlilega varð Bjarna Skúla lítið
úr verki á því tímabili sem hann var í
meðferð vegna slyssins, en hann vann
úr áhrifum þess meðal annars með því
að skoða myndir úr albúmunum, sem
Arianne tók með sér úr húsinu, sem
var gjörónýtt. „Myndimar hjálpuðu
mér mj ög mikið, einhvem veginn náði
ég að slaka á við að skoða þær, þetta
var eins konar „myndþerapía", segir
Bjami Skúli. „En ég fékk „flashback",
aftuhvarf til atburðarins, því hef ég
ekki sloppið undan," segir hann.
Bjami hafði búið í Enschede ffá
árinu 1996. Eftír slysið fluttust þau til
bæjarins Deventer og settust þar að.
„Síðan þá hefur eiginlega allt gengið
upp," segir Bjami Skúli.
Köllunin kom á Bolungarvík!
Bjarni Skúli er fæddur og
uppalinn á Akranesi og gekk þar í
grunnskóla. Snemma varð það ljóst
að drengurinn var gæddur miklum
myndlistarhæfileikum. En hvemig
stóð á því að myndlistin varð fyrir
valinu?
„Það var þannig að ég var að
vinna á Bolungarvík, sem mér finnst
einn af fallegustu stöðum á landinu,
en þessa vikuna - þetta var veturinn
1993, var mjög h'tíð fi'skirí og við
fengum það verkefni að seila hausa,
eins og það er kallað, en þá em þeir
dregnir upp á band og síðan hengdir
til þurrkunar. Hausamir vom úldnir
og ógeðslegir. Við hentum hausunum
á hjallana og það var kafaldsbylur,
mikið vetrarveður. Við sátum þama
sex kallar á vömbílspallinum í hnipri í
kuldanum og þá varð einum þeirra að
orði þegar hann leit yfir þennan hóp
skjálfandi manna; „Það er á svona
stundum semmaðurhugsar að maður
hefði betur gengið menntaveginn."
„Rekstur" eftir Bjarna Skúla Á
myndinni sér hann fyrir sér fjárrekstur
þeirra Reynistaðabræðra en sagan um þá
er hugmyndin að sýningu Bjarna Skúla.
Steig skrefið til fulls
„Og þetta var alveg rétt hjá
manninum," segir Bjami Skúli. „Þetta
var ekki alveg framtíðin, ég áttaði mig
á því þama uppi á vömbflspallinum.
Þetta varð til þess að ég ákvað að
stt'ga skrefið til fulls, ég hafði verið á
myndlistarkúrsum og slíku, en nú
fannst mér kominn tt'mi til þess að
gera eitthvað í málinu."
Leið Bjama lá í Myndlista- og
handíðaskólann í módelteikningu.
Síðar fluttí Bjami Skúli sig um set til
Akureyrar, þar sem hann lærði í tvö ár.
„ÞarvarégundirleiðsögnGuðmundar
Ármanns, eða Gármanns, eins og
hann er kallaður. Það var frábær
tími og þar lærði ég mjög mfldð;
tækni, litablöndun, „lesa" málverk
og enn meiri módelteikningu. Sem
er gríðarlega mikflvæg, hún er
eiginlega allt; formin, stellingar, vigt,
myndbygging, fjarlægðir og fleira."
Dró eiginkonuna til
heimalandsins
En hvaðan færð þú innblástur? Nú