Bændablaðið - 06.03.2014, Blaðsíða 30

30 Bændablaðið | Fimmtudagur 6. mars 2014
Íslenskir loðdýrabændur á uppboði hjá Kobenhagen Fur bjuggust við töluverðum verðlækkunum::
Meiri áhugi fyrir skinnum en búist var við
– Íslendingarnir eru hvergi bangnir og ætla sér að skáka Dönum og verða bestir í heimi innan tveggja til þriggja ára
Á uppboðið hjá Kopenhagen Fur
í síðasta mánuði mættu um 500
kaupendur. Um helmingur þeirra
var frá Kína, Hong Kong og Kóreu
en hinn helmingurinn dreifðist á
mörg önnur lönd. Þegar upp var
staðið voru stærstu kaupendurnir
frá Kína og Hong Kong.
Til að salan yrði að veruleika
varð hins vegar að lækka skinnin
umtalsvert en þó minna en
svartsýnustu spár gerðu ráð fyrir áður
en uppboðið hófst. Má því segja að
á uppboðinu hafi unnist varnarsigur
þar sem allt seldist. Skinnin lækkuðu
um 30% að meðaltali nú og er það
til viðbótar við 25% lækkun sem
varð í desember.
Frá Íslandi voru seld á
þessu uppboði 37.176 skinn á
meðalverðinu 347 danskar krónur
en meðalverð uppboðsins var
340 dkr. Í íslenskum krónum er
söluverðmæti skinnanna um 7.200
krónur, sem er ásættanlegt verð í
þessari stöðu. Mikilvægt er að hafa
í huga að þetta voru allt fyrsta flokks
skin. Undirflokkar og lakari skinn
verða fyrst seld á seinni uppboðum
sölutímabilsins, en markaðsverð
þeirra er alltaf lægra en verð bestu
skinnanna.
Góður árangur við ræktunina
skilar sér
Árni V. Kristjánsson, framkvæmda-
stjóri Sambands íslenskra
loðdýrabænda, segir að nú séu 30
loðdýrabændur á Íslandi.
„Það bættist við hópinn hjá okkur
í fyrra en ég sé svo sem ekki fleiri
koma inn í greinina í bili. Það er þó
áhugi fyrir hendi. Rétti tíminn til
að byrja í minkarækt væri auðvitað
núna þar sem tilkostnaður er minni
á meðan markaðurinn er í lægð.
Það liggur í því að lífdýrastofninn
er ódýrari.“
Árni segir að þegar markaðurinn
fari niður í verði eins og nú komi
vel í ljós hvers virði árangurinn sé
sem náðst hafi í loðdýraræktuninni
á Íslandi. Þó að verðlækkunin sé
mikil séu íslensku bændurnir að fá
umtalsvert hærra verð en flestir á
uppboðinu.
„Það er yndislegt að sjá hversu
skýrt þetta kemur í ljós núna þó að
menn hafi svo sem vitað að þeir voru
að gera rétta hluti. Samt erum við að
nota eldri högna en Danirnir og erum
því alltaf ári á eftir í ræktunarstarfinu.
Ræktunarstarfið hjá okkur á
auðvitað að miðast við að hífa þá
upp sem eru með lakari gæði en
þeir bestu. Þá hækkum við botninn
hjá okkur og auðveldara verður að
komast yfir meðaltalið hjá Dönum.
Eins og Torben Nilsen benti á þá
eru það líka hagsmunir Kopenhagen
Fur að stuðla að auknum gæðum í
greininni og þar á meðal aðbúnaði
dýra. Þá fá þeir hærri sölulaun.“
Árni segir einstakt að sjá hversu
faglega menn vinni í þessari grein og
nefnir fóðurframleiðsluna sem dæmi.
Þar er Skinnfiskur ehf. í Sandgerði
að selja mikið af frystu fiskmeti til
danskra loðdýrabænda. Til að minnka
kostnaðinn við flutning á fóðrinu datt
mönnum í hug það snjallræði að búa
til vél sem steypir bretti undir fóðrið í
stað þess að nota trébretti. Brettin eru
steypt úr fiskmeti og fryst og þannig
næst 100% nýting á flutningsrýminu.
Brettin eru svo hökkuð með
fiskinum þegar honum er blandað í
minkafóðrið í Danmörku.
Björn Halldórsson, formaður Sambands íslenskra loðdýrabænda (SÍL), sýnir Karvel L. Karvelssyni, framkvæmdastjóra Rannsóknarmiðstöðvar landbúnaðarins
- RML (lengst til vinstri), Gunnfríði Elínu Hreiðarsdóttur, fagstjóra búfjárræktarsviðs RML, og Sindra Sigurgeirssyni, formanni Bændasamtakanna, mismunandi
Myndir - HKr.
Jesper Lyhne Bækaard
minkabóndi í Héraðsdal II
Skagafirði er Dani í húð og hár
en situr nú í stjórn Sambands
íslenskra loðdýrabænda ásamt
Skarphéðni Péturssyni og Birni.
Halldórssyni. Hann er tiltölulega
nýr í þessari grein á Íslandi, en
hann keypti jörðina Héraðsdal
II ásamt unnustu sinni Höllu
Ólafsdóttur. Fengu þau fyrstu
minkana á búið vorið 2010.
Nú eru þau með tæplega 3.000
læður og framleiða um 12 til 13
þúsund skinn á ári. Hann segist
hafa verið að koma á uppboð hjá
Kopenhagen Fur í annað sinn,
en fyrst kom hann þar árið 2012.
Hann hafði þó líka verið þar á
flokkunarnámskeiði.
„Ég er þokkalega sáttur við
niðurstöður uppboðsins nú. Ég hélt
að verið yrði jafnvel enn lægra. Það
sem er mjög ánægjulegt við þróunina
nú er að það er betur borgað fyrir
skinn með stuttum hárum og í háum
gæðum, en það er nákvæmlega það
sem íslenskir loðdýrabændur eru að
framleiða. Það er hins vegar lítið
greitt fyrir lélegri skinnin sem helst
koma frá Suður-Evrópu og Kína.“
Bíður átekta með stækkun
– Er þá ekki líklegt að einhverjir
bændur sem nú eru að fá lægstu
verðin heltist úr lestinni og hætti
framleiðslu?
„Jú, ég myndi giska á það.
Fóðurverðið er meira og minna
svipað fyrir þessa framleiðslu hvar
sem er í heiminum. Það hlýtur því
að vera erfiður rekstur hjá þeim sem
eru á fá mun lægri verð en við.
Annars var skinnaverð mjög
hátt í fyrra og árin þar á undan
og því hafa eflaust margir komið
inn í greinina vegna væntinga um
skjótfenginn gróða. Trúlega detta
þeir nú út aftur og eftir standa alvöru
bændur sem ekki horfa eingöngu á
þetta út frá peningasjónarmiðum. Ef
heimsframleiðslan minnkar á næsta
ári er það bara gott mál fyrir okkur
því verðið ræðst af eftirspurn og
framleiðslu.“
Jesper segist hafa verið að spá
í að stækka búið í Skagafirði,
en það sé nú í biðstöðu á meðan
markaðurinn jafni sig.
„Ég var búinn að skipuleggja
stækkun upp í um 3.600 læður en
nú ætla ég að bíða aðeins og sjá til.“
Verðum bestir í heimi innan
tveggja til þriggja ára
Jesper segir að íslenskir bændur
hafi komist langt við þróun á
framleiðslunni undanfarin ár. Þeir
hafi greinilega gert rétt í því að fylgja
eftir því sem best gerist í Danmörku.
Nú séu íslenskir minkabændur þeir
næstbestu í heimi.
– Hafið þið möguleika á að fara
fram úr því meðaltali sem danskir
bændur eru að fá fyrir sín skinn?
„Já, alveg örugglega. Við
náum samt aldrei þeim allra
bestu í Danmörku, en ég held að
við komumst yfir meðaltalið í
Danmörku innan tveggja til þriggja
ára. Það byggir á því að við stöndum
vel saman og vöndum okkur. Þá
verður gaman að verða bestir í
heimi.“
Gott umhverfi á Íslandi
Jesper segir ástæðuna fyrir því
að hann fluttist til Íslands vera að
kærastan sé íslensk og hana hafi
langað að vera í nánari tengslum
við fjölskyldu sína.
„Svo fannst mér þetta bara svo
spennandi, þar sem Ísland býður
upp á gott umhverfi til að reka
loðdýrabú. Síðan er þetta búið að
vera mjög gaman.
Ég er alin upp á loðdýrabúi þar
sem mamma og pabbi voru með
loðdýrabú á árunum frá 1984 til
1998. Frá 1998 var ég í sagnfræði og
bjó ég í borg í Danmörku. Því hafði
ég varla séð mink frá þeim tíma þar
til ég fluttist til Íslands.
Fjölskylda mín þekkir
loðdýraræktina mjög vel og
bróðir minn er loðdýraráðnautur í
Danmörku og mágur minn selur tæki
og búnað til loðdýrabænda.
Ég hef ekki verið við annan
búskap en loðdýrarækt. Mér finnst
þetta mjög skemmtileg grein,
fjölbreytt og spennandi. Þar er
líka alltaf hægt að gera betur og
maður verður aldrei fullmenntaður
í loðdýrarækt. Það er líka gaman að
vera bóndi og vera um leið stöðugt
að fylgjast með því hvað sé í tísku.
Það skiptir því miklu máli hvernig
hlutirnir þróast í tískuhúsunum í
New York, Mílanó og í París.“
Jesper segir að lykilatriðið í
loðdýraræktinni á Íslandi sé sú
góða og mikla samvinna sem er
milli bændanna. Sama sé uppi á
teningnum í Danmörku og íslenskir
loðdýrabændur njóti líka góðrar
samvinnu við danska minkabændur.
Þaðan fá þeir m.a. lífdýr til að fá nýtt
blóð í stofninn á Íslandi.
„Við hjálpum hver öðrum mjög
mikið og það skiptir okkur máli
ef nágrannanum gengur vel. Mig
langar líka að sjá íslenska bændur
verða þá bestu í heimi.“ /HKr.
Flutti frá Danmörku og gerðist loðdýrabóndi í Skagafirði
Árni V. Kristjánsson.