Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2007, Blaðsíða 255

þá guðfræðilegu orðræðu sem ég hef fjallað um í þessari grein og sem einblínir
á tvennd kynjanna sem verufræðilegan sannleika um hjónabandið. Jafnvel
þótt ekki séu bornar brigður á líffræðilegan kynjamun, né heldur þá staðreynd
að fjölgun mannkyns fer fram íyrir tilstilli karla og kvenna tel ég ekki unnt að
draga þessa ályktun um hjónabandið. Astæðan er, eins og áður hefur komið
fram, að ég hafna kynjaandstæðuhyggjunni. Kynjaandstæðuhyggja réttlætir í
sjálfu sér hvorki þá skoðun að hið eina rétta sé að fólk af ólíku kyni megi hafa
kynmök, né að hjónaband sé einungis rétt milli karla og kvenna. Með því er
verið að segja að líffræðilegir þættir séu afgerandi fyrir þá einingu og samfélag
sem hjónabandið er í guðfræðilegum skilningi.
Eg gagnrýni þessa kenningu vegna þess að ég tel að í henni felist ófullkom-
inn mannskilningur. Hjónaband sem stofnun á ekki að byggja á líffræðilegri
kynjaandstæðukenningu. Það er einfaldlega ekki nægjanlega traustur grunn-
ur fyrir hina persónulegu, félagslegu og guðfræðilegu merkingu hjónabands-
ins. Jafnvel þó konur og karlar væru í grundvallaratriðum mjög ólík þá þýðir
það ekki nauðsynlega að hjónaband þurfi að einskorða við karla og konur.
Það er einfaldlega engin ástæða til þess að tengja þetta tvennt saman á þenn-
an hátt. Kristinn skilningur á hjónabandinu hlýtur að byggjast á kristnum
mannskilningi. Sá skilningur verður að mínu mati að innihalda sýn á réttlæti
sem grundvallast á lífi og verkum Jesú Krists. Réttlætisreglan, mannhelgiregl-
an, góðvildarreglan og gullna reglan - allar þessar reglur kristinnar siðfræði
enduróma tvöfalda kærleiksboðorðið (Mt. 22.36-40) og taka mið af elsku
til Guðs og náungans. Þeirri kröfu er beint að kristnu fólki að segja til um
hvað þessi elska feli í sér í raun. Það felst í kristinni ábyrgð að ráða fram úr
því á hverjum tíma hvað það merki að elska hér og nú. Kristin kærleikshug-
sjón er ekki orðin tóm heldur felur hún í sér kröfu um andsvar. Krafan um
að elska verður að hlutgerast í hverjum nýjum aðstæðum eins og þessum að
viðurkenna mannhelgi sérhverrar manneskju. Sú mannhelgi felur í sér kyn-
verund hennar og kynheilsu.
Annað atriði gagnrýni minnar er að hjónavígslan sjálf og táknmál hennar
í kristinni hefð undirstrikar hvorki nauðsyn þess að hjónin séu af gagnstæðu
kyni né að hjónum beri að eignast börn. Þótt lesinn sé biblíutexti sem segir
að maður yfirgefi föður sinn og móður og bindist konu sinni þá er því ekki
haldið sérstaklega á loft að um kynjaandstæður sé að ræða heldur hinu að þau
253