Morgunblaðið - 01.07.2015, Blaðsíða 19

Morgunblaðið - 01.07.2015, Blaðsíða 19
19 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 1. JÚLÍ 2015 Lífseigur silfurreynir Bréfberi gengur framhjá gömlum og tignarlegum silfurreyni við Grettisgötu. Fyrirhugað var í fyrra að fella reyninn en vegna mótmæla íbúa við götuna ákváðu borgaryfirvöld að breyta deiliskipulagi svo tréð fengi að standa. Kristinn Frá kosningum 2009 hafa nær sex af hverjum tíu kjósendum Samfylk- ingarinnar snúið baki við flokknum sem átti að verða sameiningarafl ís- lenskra vinstrimanna. Samkvæmt nýjustu skoð- anakönnun Gallup er fylgi Samfylkingarinnar aðeins 12,4%. Sameiningarflokki vinstrimanna, sem átti að verða „turn“ í íslenskum stjórnmálum, hefur ekki að- eins tekist að eyða öllu fylgi Kvennalist- ans, Þjóðvaka og þess hluta Alþýðu- bandalagsins sem gekk í Samfylkinguna, heldur naga af kratafylginu. Stuðningur við Samfylkinguna er töluvert undir 14,3% meðalfylgi Alþýðuflokksins sál- uga í tíu kosningum frá 1963 til 1995. Árni Páll Árnason, formaður Samfylk- ingarinnar, virðist sannfærður um að vandi flokksins sé ímyndarvandi en ekki hugmyndafræðilegur. Á Sprengisandi Bylgjunnar síðastliðinn sunnudag viður- kenndi formaðurinn að slakt gengi væri áfellisdómur. Flokkurinn hefði ekki orð- ið „vettvangur“ fólks sem vill „mál- efnalega nýsköpun á miðju íslenskra stjórnmála“ (hvað svo sem það nú þýðir). Árni Páll taldi að fyrst hefðu nýsköp- unarsinnar leitað í raðir Bjartrar fram- tíðar en horfðu nú til Pírata. Á Sprengi- sandi hélt formaðurinn því fram að fólkið vildi opnara samfélag, halda aðild- arviðræðum við Evrópusambandið áfram, beint lýðræði og stjórnkerf- isbætur. Allt væru þetta málefni sem „Samfylkingin hefur barist fyrir á hæl og hnakka frá því að hún var stofnuð“. Kokhreysti Það er mikil kokhreysti að halda því fram að Samfylkingin hafi „barist á hæl og hnakka“ fyrir opnara samfélagi, beinu lýðræði og stjórnkerfisbótum. Í rúmlega fimm ár leiddi Samfylk- ingin ríkisstjórn sem gerði flest annað en að opna samfélagið og lagði lykkju á leið sína til að takmarka aðgang almenn- ings að upplýsingum. Þingmenn flokks- ins komu í veg fyrir að efnt yrði til þjóð- aratkvæðagreiðslu um aðild að Evrópusambandinu og börðust gegn því að landsmenn greiddu at- kvæði um Icesave- samninga ríkisstjórnar sem kenndi sig við norræna vel- ferð en vildi þjóðnýta skuld- ir einkaaðila og leggja þungar byrðar á launafólk um ókomna framtíð. Stjórn- kerfisbætur Samfylking- arinnar fólust í því að þenja út kerfið, setja flóknari reglur, auka eftirlit og fjölga tilraunum til að eyði- leggja stjórnarráðið. Hitt er rétt að Árni Páll og félagar hafa verið staðfastir í barátt- unni fyrir aðild að Evrópusambandinu, enda er aðildin sögð allsherjarlausn á vanda Íslendinga. Umbúðir og innihald Fyrir flokksformann er þægilegt að skýra út fylgishrun með þeim hætti sem Árni Páll gerði síðastliðinn sunnudag. Samfylkingar þurfi bara að haga „orð- ræðunni“ með öðrum hætti og koma kjósendum í skilning um að flokkurinn sé ekki kerfisflokkur og alls ekki hluti af fjórflokknum. Ekki skal dregið í efa að samfylk- ingum sé nauðsynlegt að haga orðræð- unni með öðrum hætti en þeir hafa gert. Þannig væri skynsamlegt að leggja meira upp úr innihaldi en orðskrúði og umbúðum. Það nægir ekki að raða sam- an fallegum orðum líkt og Árni Páll gerði í pistli á heimasíðu sinni í aðdrag- anda formannskosninga 2013, þegar hann hafði betur í keppninni við Guð- bjart Hannesson: „Samfylkingin er eini flokkurinn sem byggir á svo sterkum rótum að geta með trúverðugum hætti ofið saman kven- frelsi, verkalýðsbaráttu, velferðarsjón- armið, græn gildi, þjóðfrelsi, al- þjóðahyggju og athafnafrelsi í óslítanlegan streng. Í þessari blöndu býr ótrúlegur kynngikraftur og á henn- ar grunni er auðvelt að veita svör við erfiðustu álitamálum okkar tíma. Spurn- ingin er hvort við kjósum að nýta þetta hreyfiafl, rækta það og sækja fram með það sem höfuðvopn?“ Krafturinn í orðablöndu Árna Páls hefur ekki reynst mikill og ekki hefur Samfylkingunni auðnast að „veita svör við erfiðustu álitamálum“ nema þá það eitt að svörin liggi grafin í Brussel. Samfylkingin hefur á nokkrum árum sveiflast frá því að vera flokkur sem tók sér stöðu með nokkrum stórfyr- irtækjum og umsvifamiklum kaupsýslu- mönnum yfir í að vera róttækur vinstri- flokkur ríkisafskipta og þungrar skattheimtu – frá því að vera flokkur sem boðaði einfalda lausn (Evrópusam- bandið) á öllum vanda yfir í að vilja vera vettvangur „nýsköpunar“ í stjórnmálum – frá því að vera flokkur með rætur í verkalýðshreyfingunni í sambræðing vinstrisinnaðra menntamanna. Klofningur til sameiningar Íslenskir vinstrimenn hafa átt þá ósk heitasta að standa sameinaðir í barátt- unni gegn borgaralegum öflum, þar sem Sjálfstæðisflokkurinn er styrkasta brjóstvörnin. Í nær níutíu ár hafa þeir aldrei borið gæfu til þess þrátt fyrir ítrekaðar tilraunir. Með stofnun Sam- fylkingarinnar átti draumurinn loks að rætast. Sá draumur er að breytast í martröð. Sundrungarganga íslenskra vinstrimanna heldur því áfram. Það hefur verið háttur vinstrimanna að efna til klofnings til að ná fram sam- einingu. Kannski einhverjir komist að þeirri niðurstöðu að best sé að skapa nýjan vettvang „nýsköpunar“ með enn einum stjórnmálaflokknum. Þá væri hægt að hafa til hliðsjónar stjórnmála- ályktun sem samþykkt var á stofnþingi Samtaka vinstri manna og frjálslyndra í nóvember 1969 þar sem sagði meðal annars: „Samtökin telja það mál mála, að tak- ist að sameina alla íslenzka jafn- aðarmenn og samvinnumenn í einum sterkum og vaxandi stjórnmálaflokki, sem reynst geti hæfur til að taka forystu fyrir sóknaröflum þjóðfélagsins.“ Eftir Óla Björn Kárason » Þannig væri skyn-samlegt að leggja meira upp úr innihaldi en orðskrúði og umbúðum. Það nægir ekki að raða saman fallegum orðum líkt og Árni Páll gerði. Óli Björn Kárason Höfundur er varaþingmaður Sjálfstæðisflokksins. Draumur breytist í martröð Saga Lands- virkjunar er ná- tengd atvinnu- og efnahagssögu þjóðarinnar. Stofnun fyrirtæk- isins árið 1965 og bygging Búrfells- virkjunar – fyrstu virkjunarinnar sem fyrirtækið reisti – var metn- aðarfullt verkefni fyrir litla ey- þjóð í Norður-Atlantshafi og mikilvægur þáttur í að Íslend- ingar öðluðust efnahagslegt sjálfstæði. Í upphafi 6. áratugar síðustu aldar var efnahagsleg staða Ís- lands þröng. Rekin hafði verið hafta- og einangrunarstefna í kjölfar heimskreppunnar. Að lokinni síðari heimsstyrjöldinni höfðu Íslendingar notið góðs af Marshall-aðstoðinni en henni var að ljúka. Í staðinn fengu þeir bein fjárframlög til fram- kvæmda frá Bandaríkjastjórn en árið 1960 lýsti hún yfir að dregið yrði úr þeim. Var það í samræmi við vilja ríkisstjórn- arinnar sem tók við völdum hér á landi árið áður en markmið hennar var að endurheimta láns- traust þjóðarbúsins í útlöndum. Gjaldeyris- og innflutnings- höft skyldu afnumin og geng- islækkun framkvæmd. Sköpuð skyldu skilyrði til erlendrar fjár- festingar á Íslandi sem byggt gæti upp nýjar atvinnugreinar og aukið fjölbreytni útflutnings- framleiðslunnar. Nýir lifn- aðarhættir og lífskjarabreyting höfðu tekið við af fábreyttara þjóðfélagi og þeir kölluðu, ásamt fólksfjöldaþróun og þétt- býlismyndun, á stöðugt meiri rafmagnsnotkun. Nauðsynlegt var talið að auka hagvöxt. Orku- frekur iðnaður var álitinn besta leiðin til að byggja upp nýja út- flutningsatvinnugrein. Um svipað leyti fóru af stað athuganir sem leiddu að lokum til samninga um álver í Straums- vík og raforkusölu Landsvirkj- unar frá Búrfellsvirkjun. Samn- ingaviðræður stóriðjunefndar og fyrirtækisins Alusuisse hóf- ust formlega 1961 og tveimur ár- um síðar voru teknar upp við- ræður við Alþjóðabankann í Washington. Árið 1964 gaf bankinn grænt ljós. Þótt bygg- ing Búrfellsvirkjunar væri mikil fjárfesting fyrir lítið hagkerfi taldi bankinn hana réttlæt- anlega með tilliti til væntanlegs efnahagslegs afraksturs. Lög um Landsvirkjun voru samþykkt á Alþingi í maímánuði árið 1965 og Landsvirkjun síðan stofnuð 1. júlí sama ár. Vatnsaflsvirkjunin við Búrfell var stærsta framkvæmd Ís- landssögunnar á sínum tíma. Með byggingu hennar og stofn- un Landsvirkjunar var lagður grunnur að nýjum iðnaði í land- inu sem leiddi af sér aukna verk- þekkingu og fjölbreyttara at- vinnulíf á Íslandi. Í dag starfrækir Lands- virkjun 14 vatnsaflsstöðvar og tvær jarðvarmastöðvar á fimm starfssvæðum. Í byggingu er auk þess jarðvarmavirkjun á Þeistareykjum. Þá hafa tilraunir staðið yfir með tvær vindmyllur á Hafinu norðan við Búrfell frá því í árslok 2012. Hreyfiafl verðmæta- sköpunar Landsvirkjun hefur verið hreyfiafl framfara og verðmæta- sköpunar í landinu í hálfa öld. Fyrirtækið hefur náð veruleg- um árangri til hags- bóta fyrir íslenskt samfélag. Um leið hafa starfseminni fylgt áskoranir sem hefur þurft að mæta á hverjum tíma með framsækni og sem mestri sátt og jafn- vægi milli efnahags, samfélags og um- hverfis að leið- arljósi. Í upphafi var tek- in ákvörðun um að styðja við stóriðju á Íslandi. Það var stórt framfaraspor fyrir at- vinnulífið og íslenskt samfélag í heild. Fyrirtæki í orkumiklum iðnaði eru enn þann dag í dag burðarás í viðskiptavinahópi Landsvirkjunar. Lögð er áhersla á að hlúa að þessum þætti í starfseminni. Markmið þeirra sem stýrt hafa Landsvirkjun hverju sinni hefur ávallt verið að ná sem bestum árangri í ljósi aðstæðna á hverjum tíma. Markmiðið er hið sama nú. Verðmæti orku- lindanna eru mikil og fara vax- andi. Möguleikar til að ná aukn- um árangri fyrir íslenskt samfélag eru verulegir en þeim fylgja áfram áskoranir. Landsvirkjun mun áfram kappkosta að vera í fararbroddi á sviði umhverfismála, leggja áherslu á sjálfbæra nýtingu náttúruauðlinda, styðja við rannsóknir á lífríki og lágmarka umhverfisáhrif í starfseminni. Eftirspurn meiri en framboð Eftirspurn eftir íslenskri raf- orku er orðin meiri en framboð og ólíkar iðngreinar sýna Íslandi áhuga. Ný viðskiptatækifæri gera Landsvirkjun kleift að breikka hóp viðskiptavina í þeim tilgangi að auka verðmæta- sköpun og arðsemi fyrir eigand- ann og draga úr rekstraráhættu. Á sama tíma eru vísbendingar um að raforkusala á erlenda markaði um sæstreng kunni að vera arðbær fyrir Ísland, auka orkuöryggi í landinu og bæta ábyrga nýtingu orkulindanna. Landsvirkjun mun áfram taka þátt í að skoða hvort þar séu fyr- ir hendi tækifæri sem vilji er til að nýta. Landsvirkjun er stærsta orkufyrirtæki landsins og gegn- ir mikilvægu hlutverki í íslensku samfélagi. Hlutverkið er að há- marka afrakstur þeirra orku- linda sem fyrirtækinu er treyst fyrir, með sjálfbæra nýtingu, verðmætasköpun og hag- kvæmni að leiðarljósi. Framtíð- arsýn Landsvirkjunar er að vera framsækið raforkufyrirtæki á sviði endurnýjanlegra orku- gjafa. Fyrirtækið starfar í al- þjóðlegu umhverfi og ber sig saman við þau bestu sem vinna og selja orku. Mikilvægt er fyrir þjóðarhag að Íslendingum lánist að nýta auðlindir landsins af skynsemi. Í þeim efnum er hyggilegt að byggja á sögunni. Frumkvöðlastarf og fram- kvæmdir fortíðar lögðu horn- stein að þeim lífsgæðum sem við njótum. Á sama hátt munu ákvarðanir og athafnir okkar ráða miklu um lífsgæði komandi kynslóða. Eftir Jónas Þór Guð- mundsson » Frumkvöðlastarf og framkvæmdir fortíðar lögðu horn- stein að þeim lífsgæð- um sem við njótum. Jónas Þór Guðmundsson Höfundur er stjórnarformaður Landsvirkjunar. Hreyfiafl í hálfa öld

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.