Jökull


Jökull - 01.12.1967, Blaðsíða 29

Jökull - 01.12.1967, Blaðsíða 29
The Changing Level of Hagavatn and Glacial Recession in this Century GUTTORMU R S I GBJARNARSON, HATIONAL ENERGY AUTHORITY, REYKJAVIK, ICELAND ABSTRACT The present paper deals with the history of Hagavatn and the “jökulhlaups” from there. The abandoned shore lines al Hagavatn are found to be in a good correlalion with certain water ivays, tuhich have deterrnined the eleva- t.ion of the lake level at different times. Tlie glacier retreat has brought about changes in the drainage conditions at the southern margin of Langjökull; thus Tungufljót river has captured luater from the rivers Sog and Brúará. Data concerning the recession of Langjökull in this century have been compiled, and the clecrease in its area and volume has been measured on maps ancl calculated to be about 14% in area and about 41 kms in volurne. The increase in drainage from the glacier caused by the ice re- cession has also been calculated to be about 14.5% of the discharge of Tungufljót and about 5.5% of the discharge of Ölfusá at Selfoss. I. THE HISTORY OF HAGAVATN The Hagavatn basin The Hagavatn lake is located at the southern margin oi' the Langjökull glacier between Haga- fell and the Brekknafjöll Range (Fig. 1). Its elevation above sea level is 436—7 m and its present area is 5.0 km2. Its greatest measured depth is 26 m (Green 1952), but no bathymetric map is yet available. To the SW Hagavatn is bounded by Lamba- hraun, 678 m a.s.l. It is a regularly formecl shield volcano, which has filled up the valley depression NW of the Brekknafjöll Range. The lava from the Lambahraun crater has also flow- ed to SE through some cols in the Brekknafjöll Range clown to the uppermost farm on the west side of Bjarnarfell, where it is named Úthlídar- hraun. No suggestion will be made as to the depth of the Hagavatn basin before the forma- tion of the Lambahraun shield volcano. Neither can it be suggested how the basin was drained, because either it has been without surface drainage or all drainage records have been buri- ed by the lava flow. The present outlet f'rom Hagavatn is at the elevation of 436 m and the col Brúarárskörcl at the southern end of the former basin lies approximately at the same elevation. Had either of these passes been the outlet, the Lambahraun shielcl volcano would have been forrned in a very big lake filling the former Hagavatn basin, but the lava formation does not show any signs of having flowed into a lake or water. There are some possibilities that the Hagavatn basin had no surface drain- age before the formation of Lambahraun as the bedrock is very leaky in tliese surroundings. Yet it is more likely that the drainage was through some col in tlie Brekknafjöll Range between Mosaskardsfjall and Kálfstindur and from there flowing in a SW direction to the Brúará river, as the range is lowest in that part, and lias been almost totally submerged by the lava flow. The Lambahraun shield volcano is post- glacial. Its age can be estimatecl with the aicl of tephra layers. In these environs the light coloured tephra layers H3 and H4 are found in soil profiles with three black tephra layers in between. H3 is 2820 ± 70 and H4 is 4030 ± 150 C14 years in age (Thorarinsson 1964). In soil profiles on the Lambahraun lava the tephra layer H3 was found and also the uppermost of the three black tephra layers. By studying the lava edge I happened to find the sublayers of it in three ephemeral stream channels. Two of these places are situated in the inlet of the JÖKULL 17. ÁR 263
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106

x

Jökull

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Jökull
https://timarit.is/publication/1155

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.