Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.2014, Blaðsíða 10

10 Fréttir Vikublað 25.–27. nóvember 2014
J
óhanna Björk Pálsdóttir, MS-
sjúklingur í hjólastól, segist afar
óánægð með breytingarnar sem
urðu í ferðaþjónustu fatlaðs fólks
um síðustu mánaðamót þegar
nýtt tölvukerfi var tekið í notkun. Þann
1. nóvember síðastliðinn fengu allir
bílstjórar í ferðaþjónustu fatlaðs fólks
afhentar spjaldtölvur sem láta þá vita
hvert þeir eiga að keyra. Þjónustunni
var áður handstýrt. „Þú átt bara að
vinna eftir fyrstu línunni í tölvukerf-
inu. Þú mátt ekkert breyta út frá því,“
segir bílstjóri í ferðaþjónustunni. Jó-
hanna Björk segir kerfið ómanneskju-
legt og ekki taka tilliti til sérþarfa fatl-
aðs fólks. Bílarnir komi iðulega of seint
og fari of langa bíltúra. Smári Ólafs-
son, sviðsstjóri hjá ferðaþjónustunni,
viðurkennir að ákveðin mistök hafi
verið gerð við innleiðingu kerfisins.
„Við erum sjúklingar“
Jóhanna Björk er með MS og not-
ar hjólastól. Hún hefur nýtt sér ferða-
þjónustu fatlaðs fólks í þrettán ár og
segir þjónustuna aldrei hafa verið jafn
slaka og í þessum mánuði. „Það var
ekkert að fyrra fyrirkomulagi. Það er
verið að eyða almannafé í vitleysu,“
segir hún meðal annars og nefnir nær-
tækt dæmi um hvernig þjónustunni
er háttað eftir að breytingarnar áttu
sér stað: „Um daginn var ég sótt upp
í Húsgagnahöll í Grafarvogi. Þaðan
keyrðum við í Bjarkarás í Fossvogin-
um og tókum þar upp mann í hjóla-
stól. Fyrst keyrðum við hann niður í
Hátún og þaðan með mig í Eir í Grafar-
vogi. Þarna fékk ég fimmtíu mínútna
bíltúr þegar ég ætlaði í raun mjög
stutta vegalengd. Ég er með MS og hef
ekki gott af því að vera svona lengi í
umferðinni. Við erum sjúklingar. Við
erum ekki sandpokar,“ segir hún og
bendir á að ekki sé til að mynda tekið
tillit til grunnþarfa fólks. Sumir hverj-
ir eigi til dæmis erfitt með að komast
ekki á salerni í jafn langan tíma.
Notendur sóttir of seint
En það eru ekki bara langir bíltúrar
sem einkenna ferðaþjónustu fatlaðs
fólk eftir að nýr hugbúnaður var tek-
inn í notkun. Einnig hefur það færst í
aukana að notendur eru sóttir of seint.
Þetta fullyrða tveir bílstjórar í ferða-
þjónustunni í samtali við DV. „Ég lenti
til dæmis í því áðan að kona pant-
aði bíl klukkan hálf níu en fékk hann
ekki fyrr en tíu mínútur yfir níu. Hún
átti hins vegar að vera mætt til vinnu
klukkan níu,“ segir annar þeirra. „Það
mætti halda að tölvukerfið virkaði
þannig að það sé verið að flytja pakka
á milli staða, en ekki manneskjur. Fólk
getur ekki treyst á þetta,“ segir hann
enn fremur.
Þá segir hinn bílstjórinn tölvukerf-
ið ekki gera ráð fyrir margbreytileika
fólks. Áður hafi fólk getað beðið um
að fá litla bíla því sökum fötlunar sinn-
ar eigi það erfitt með að komast upp í
stóru bílana. Nú fái fólk bara þann bíl
sem kemur og verður að gera sér hann
að góðu.
Sjá ekki hagræðinguna
Ferðaþjónustu fatlaðs fólks var áður
handstýrt. Bílstjórarnir sem DV
ræddi við voru ánægðir með fyrra
fyrirkomulag. „Þetta gekk allt eins og
smurð vél. Þarna voru til dæmis þrjár
fatlaðar manneskjur að vinna við að
raða niður á bíla og stóðu sig mjög
vel. Þeim hefur öllum verið sagt upp,“
segir annar þeirra. Hann segir gamla
kerfið hafa verið komið í fastar skorð-
ur og að sömu bílar hafi oft farið sömu
ferðir. Stórir bílar hafi til að mynda
verið sendir til að sækja stóra hópa
einstaklinga á leið í sömu átt, til dæm-
is á leið frá skólum og niður í Hitt hús.
Jóhanna Björk nefnir annað nær-
tækt dæmi sem staðfestir frásögn
bílstjórans. Í síðustu viku hafi þrír
einstaklingar frá MS félaginu ætlað á
hestbak. Þrír bílar frá ferðaþjónustu
fatlaðs fólks komu að sækja þá, þegar
einn hefði dugað.
Bílstjórarnir sem DV ræddi við sjá
því ekki hagræðinguna með þessari
breytingu. Fleiri ferðir séu farnar
og þær séu orðnar lengri. „Það eru
miklu fleiri kílómetrar á bak við hvern
farþega,“ segir annar þeirra.
Liður í að bæta þjónustuna
Sveitarfélögin á höfuðborgarsvæð-
inu fólu Strætó bs. í maí síðastliðn-
um að taka við ferðaþjónustu fatl-
aðs fólks. Samningurinn tekur gildi
um næstu áramót en upptaka tölvu-
kerfisins er liður í yfirfærslunni.
Hugbúnaðurinn sem nú er notað-
ur við ferðaþjónustuna nefnist Tra-
peze og er sá sami og notaður er fyr-
ir leiðarkerfi Strætó. Smári Ólafsson,
sviðsstjóri hjá ferðaþjónustu fatlaðs
fólks, segist meðvitaður um að hluti
notenda og bílstjóra sé óánægður
með breytinguna. „Við heyrum líka
ánægjuraddir en það fer kannski
minna fyrir þeim. Hluti bílstjóranna
er líka mjög jákvæður og sér mikla
framtíð í þessu,“ segir Smári í sam-
tali við DV.
Hann segir upptöku hugbúnað-
arins lið í að bæta þjónustuna, sér-
staklega hvað varðar pöntunarfyrir-
vara. „Í dag hefur þetta verið þannig
að fólk hefur þurft að panta daginn
áður allar sínar ferðir í öllum sveitar-
félögunum en eftir áramót verð-
ur tveggja tíma pöntunarfyrirvari
tekinn upp. Til þess að geta mætt
þessu þá er alveg ljóst að það þurfti
að skipta um það kerfi sem heldur
utan um pantanirnar,“ segir Smári.
Hann viðurkennir að fyrsta vikan
hafi reynst þeim mjög erfið og þess
vegna hafi verið sent út bréf til allra
notenda þar sem þeir eru beðnir af-
sökunar á hnökrunum. Bréfið má sjá
hér til hliðar.
Mannleg mistök
Þegar blaðamaður segir Smára sögu
Jóhönnu Bjarkar, að hún hafi þurft að
sitja í bílnum í alls fimmtíu mínútur,
segir hann tilfellið hljóta að hafa falið
í sér mannleg mistök. „Það hefur
enginn ávinning á því að láta farþeg-
ann sitja lengur í bílnum en þarf. Það
eina sem tölvan reynir að gera er að
samnýta ferð sem er að fara í sömu
áttina. En auðvitað getur einhver
farið inn í kerfið og tekið fram fyrir
hendurnar á tölvunni og gert ein-
hverjar villur. Þannig ég vil segja að
þetta hljóti að hafa verið einstök mis-
tök,“ segir Smári og bendir á að há-
marksferðatími sem kerfinu er gef-
inn sé fjörtíu mínútur. Hvað varðar
tímasetningarnar, það að notendur
geti ekki treyst því að mæta á rétt-
um tíma til dæmis til vinnu, eftir
að kerfið var tekið upp, segir Smári:
„Þetta nýja kerfi býður upp á þann
möguleika að panta samkvæmt
mætingartíma í stað brottfarartíma
og styrkleikinn í því er meðal annars
þessi. Á meðan fólk hefur ekki breytt
því hvernig það pantar ferðir þá upp-
lifir það ákveðna breytingu á þjón-
ustunni. En auðvitað eru atriði í
þessu ennþá sem við getum gert bet-
ur og munum gera það.“
Öllum sagt upp
Í kjölfar þess að Strætó tók við akstrin-
um var öllum starfsmönnum ferða-
þjónustu fatlaðs fólks sagt upp störf-
um. Samkvæmt frétt RÚV um málið
er alls um nítján störf að ræða. Þá seg-
ir að bílstjórar geti sótt um störf sem
vagnstjórar hjá Strætó og starfsfólk
í þjónustuveri geti sótt um vinnu í
þjónustuveri fyrirtækisins. Starfs-
mannafélag Reykjavíkurborgar óskaði
eftir því við Strætó að fólkið yrði ráðið
beint til Strætó án umsóknar en fékk
þau svör að ekki væri hægt að verða
við því. „Ferðaþjónusta fatlaðs fólks
sem deild var lögð niður. Öllum bíl-
stjórum sagt upp og öllu starfsfólki í
þjónustu verinu. Síðan voru auglýstar
nýjar stöður hjá Strætó,“ segir Smári
en viðurkennir að þessar nýju stöður
séu mun færri en þær sem voru hjá
deild ferðaþjónustu fatlaðs fólks. n
n Óánægja ríkir með upptöku nýs tölvukerfis í ferðaþjónustu fatlaðs fólks
Áslaug Karen Jóhannsdóttir
aslaug@dv.is
Var ekið um bæinn
í fimmtíu mínútur
Jóhanna Björk Pálsdóttir
segir nýtt tölvukerfi í
ferðaþjónustu fatlaðs
fólks ómanneskjulegt.
„Það er verið að
eyða almannafé
í vitleysu
„Auðvitað eru atriði
í þessu ennþá sem
við getum gert betur.
– Smári Ólafsson
Tölvupóstur sem sendur var á alla
notendur ferðaþjónustu fatlaðs fólks
Til notanda ferðaþjónustu fatlaðs fólks í Reykjavík
Strætó tók þann 1. nóvember í notkun
nýjan hugbúnað sem heldur utan um allar
ferðir og pantanir í ferðaþjónustunni.
Upptaka þessa búnaðar er fyrsta skrefið
í viðamikilli þjónustubót sem verður
vonandi komin á fullan gang um áramót.
Þar sem yfirfærsla upplýsinga og pantana
er viðamikið verkefni hafa því miður orðið
einhver mistök sem hafa valdið farþegum
óþægindum og viljum við biðja farþegar
innilega velvirðingar á því og fullvissa
þá um að unnið er hörðum höndum í að
lagfæra alla slíkar villur. Einnig viljum við
benda farþegum á að í því kerfi sem nú
hefur verið tekið í notkun er hægt að panta
ferðir eftir mætingartíma sem á að koma í
veg fyrir að farþegum verði skilað of seint
í vinnu eða skóla. Til að eiga auðveldara
með að áætla hvenær bíllinn er væntan-
legur til þín getur þú gefið upp farsíma-
númer og fengið SMS fimmtán mínútum
áður en bíllinn er væntanlegur.
Smári Ólafsson
Sviðsstjóri akstursþjónustu
„Við erum ekki sandpokar“
Fra
Hyrjarhöfði 2 - 110, Reykjavík / s: 848 7007 og 776 8600 / www.glerpro.is / glerpro@gmail.com
Allar viðgerðir á framrúðum
eru
bíleiganda að kostnaðarlau
su.
Vinnum fyrir öll tryggingaf
élög.