Dagblaðið Vísir - DV - 25.11.2014, Blaðsíða 25

Vikublað 25.–27. nóvember 2014 Neytendur 25
Þ
eim fjölgaði sem fóru ferða
sinna gangandi, á reiðhjóli
eða með strætó á höfuð-
borgarsvæðinu í sumar sam-
anborið við fyrri ár. Nokkuð
hefur dregið úr notkun á einkabíln-
um. Þetta er meðal þess sem kemur
fram í nýrri könnun Land-ráðs sf. um
sumarferðir 2014 sem unnin var fyrir
Vegagerðina.
Einkabíllinn fær högg
Árið 2007 ferðuðust 87 prósent yfir-
leitt með einkabíl á höfuðborgar-
svæðinu en þeim fækkaði jafnt og
þétt til ársins 2012. Í sumar, eins og
þá, ferðuðust 75 prósent yfirleitt með
einkabíl á tímabilinu júní til ágúst.
Þessi samdráttur á þessu tímabili
er kannski skiljanlegur í ljósi þess
að algengt verð á bensíni í sjálfs-
afgreiðslu í júlí 2008 var 177 krónur
lítrinn en er nú 227,6 krónur. Meðan
allt annað hefur líka hækkað í verði er
greinilegt að margir velja að nota bíl-
inn frekar sparlega. DV skoðaði verð-
þróunina og árið 2008 var bíleigandi
sem ók 20 þúsund kílómetra á árinu,
á bíl sem eyðir 8 lítrum á hundraði, að
verja 283 þúsund krónum í eldsneyti.
Árið 2014 er sami einstaklingur
að verja 363 þúsund krónum í bens-
ín miðað við sömu forsendur. Þó að
þetta sé hækkun um rúm 28 prósent
þá hefur bensín lækkað að raunvirði
á sama tímabili miðað við vísitölu
neysluverðs sem hækkað hefur um
36 prósent.
Gengið og hjólað í miðbænum
Sem dæmi um aðra ódýrari ferða-
máta en einkabílinn má nefna
reiðhjólið. Samkvæmt niðurstöðu
könnunar Land-ráðs, sem unnin
er í samstarfi við MMR ferðuðust
rúmlega 8 prósent á hjóli í sumar
samanborið við aðeins 5 prósent
árið 2010 og 2 prósent árið 2008.
Hjólreiðar hafa því verulega sótt á.
Gjaldskrá Strætó hefur hækkað
verulega undanfarin ár en þrátt fyr-
ir það er mun ódýrara að kaupa sér
strætókort en bíl og bensín. Í sum-
ar fóru 7,6 prósent með strætis-
vögnum en hlutfallið var 4 prósent
árið 2010 og 5 prósent 2008.
Fótgangandi fóru tæp 6 prósent,
eða jafnmargir og árið 2010. Þrjú
prósent sögðust yfirleitt fara fót-
gangandi árið 2008. Svarendur
í könnuninni sem bjuggu í eða
nærri miðborginni bæði ganga og
hjóla meira en aðrir svarendur á
höfuðborgarsvæðinu.
Skagamenn nota
strætó mest út fyrir bæinn
Fleiri áhugaverðar niðurstöður
könnunarinnar voru að heldur dró
úr meðalfjölda ferða út fyrir búset-
usvæði sumarið 2014 samanbor-
ið við fyrri kannanir. Sérstaklega
ferðir frá höfuðborgarsvæðinu.
Sömuleiðis hefur notkun á einka-
bílnum við ferðir út fyrir sveitarfé-
lag dregist verulega saman og fleiri
ferðast sem farþegar í bíl. Átta pró-
sent nota strætó í ferðir út fyrir bú-
setusvæði, meðalfjöldi ferða er 4,5
á tímabilinu en notkunin var mest
frá Akranesi, átta ferðir að meðal-
tali, og 7,5 frá Árborg en aðeins 1,7
ferðir frá Reykjanesbæ.
Hægt er að nálgast ítarlegri
upplýsingar um niðurstöður
könnunarinnar á vef Vegagerðar-
innar. n
Í
slenska hamborgarafabrikkan
hefur í ljósi ábendinga frá við-
skiptavinum og dræmrar sölu
ákveðið að taka, foie gras, eða
franska andalifur, af matseðli sín-
um. Þetta kemur fram í svari Jó-
hannesar Ásbjörnssonar, eiganda
Fabrikkunnar, á Facebook-síðu
veitingastaðarins.
Svar Jóhannesar kemur við
fyrir spurn Sæunnar Ingibjargar
Marinósdóttur frá 16. nóvember
þar sem hún spyr hvort Fabrikkan
sé til í að hætta að taka þátt í „einu
hörmulegasta dýraníði veraldar“
og taka foie gras af matseðli sínum.
Með fyrirspurninni fylgir hlekkur
á umfjöllun um hrollvekjandi að-
ferðir sem notaðar eru við fram-
leiðslu á andalifur. Gæsir og endur
eru fóðraðar nauðugar nokkrum
sinnum á dag þar sem rör er þving-
að ofan í fuglana og fóðri og fitu
dælt ofan í þá til að stækka og fita á
þeim lifrina, sem síðan er seld dýr-
um dómum á veitingahúsum.
„Frönsk andalifur er vissu-
lega mjög umdeilt hráefni og það
vissum við þegar við tókum það
inn á matseðil hjá okkur á sínum
tíma. Ástæðan var sáraeinföld:
Pörun nautakjöts og andalifrar er
vinsæl og algeng á veitingastöð-
um víðs vegar um heiminn. Við
höfum hins vegar ákveðið, í ljósi
góðra ábendinga frá viðskiptavin-
um okkar, og eins sökum þess að
andalifrin selst lítið á Fabrikkunni,
að taka hana af matseðlinum. Það
er vissulega svo að mörg sjónar-
mið eru uppi um allan heim sem
tengjast framleiðsluaðferðum á
ýmiss konar matvælum. Við sem
framreiðum mat getum ekki ann-
að en staðið við val okkar á hrá-
efnum, en að sama skapi reynt að
vera opnir og móttækilegir fyrir
ábendingum viðskiptavina okkar.
Þannig höfum við starfað fram að
þessu og munum gera áfram,“ seg-
ir í svari Jóhannesar. n mikael@dv.is
Fabrikkan hættir með umdeildan rétt
n Lætur undan þrýstingi og bregst við dræmri sölu n Fjarlægir foie gras af matseðli
Þvinguð fóðrun
Það er ógeðfeld
aðgerð þegar röri
er troðið ofan í kok
fuglanna til að dæla í
þá fóðri og fitu.
Einkabíllinn á undanhaldi
n 75 prósent ferðast samt yfirleitt á bíl í höfuðborginni yfir sumartímann
Sigurður Mikael Jónsson
mikael@dv.is
Allt í hnút Þó að erfitt sé að
ímynda sér það þegar maður er
sjálfur staddur í umferðarteppu
þá eru talsvert færri sem ferðuð-
ust með einkabílnum í sumar en
mörg fyrri ár.
14.24
12.00
09.36
07.12
04.48
00.00
02.24
2007
09.30
2010
11.00
12.45
11.10
2012 2014
Meðalferðatími á höfuðborgarsvæðinu 2008–2014
90%
87% 86%
84%
81%
75% 75%
85%
80%
75%
65%
70%
2007 2008 20102009 2012 2014
Hlutfall þeirra sem ferðast yfirleitt með einkabíl
á höfuðborgarsvæðinu 2007–2014
Dregið úr notkun Verulega hefur dregið úr notkun einkabílsins á höfuðborgarsvæðinu
undanfarin ár. Síðustu tvö ár hefur samdrátturinn þó staðið í stað.
Ferðatími lengist Samkvæmt þessum könnunum er meðal ferðatími milli heimilis og
vinnustaðar á virkum degi að lengjast. Var um 9 og hálf mínúta 2007 og 12 mínútur og 45
sekúndur sumarið 2014.
Einkabíllinn enn með yfirburði Þrátt fyrir að notkun á einkabílnum sé á einhverju undan-
haldi þá hefur hann samt yfirburði samanborið við aðra samgöngumáta á höfuðborgarsvæðinu.
70%
80%
60%
50%
40%
30%
20%
0%
10%
Eigin bíl Reiðhjól Strætó Gangandi Farþegi í bíl
8,2%
74,9%
7,6% 5,9%
3,0%
Ferðamáti á höfuðborgarsvæðinu sumarið 2014