Iðjuþjálfinn - 01.06.2014, Blaðsíða 11

11
aðgengi. Partur af sjálfsvirðingu og
reisn flestra er að geta, án þess að reiða
sig sífellt á aðstoð annarra, bjargað sér
við daglegar og sjálfsagðar athafnir.
Því miður virðast enn vera til staðar
fleiri hindranir en þær sem þegar
hafa verið yfirstignar. Nýjasta dæmið
sem leitar á hugann er umfjöllun
Eddu Heiðrúnar Backman og
borgarstjóra Reykjavíkur um aðgengið
á Laugaveginum. Og aðgengið, eða öllu
heldur aðgengisleysið, á Laugaveginum
er skýrt dæmi um hindranir sem mæta
fólki með hreyfihömlun og draga úr eða
koma í veg fyrir að það sæki þangað
þjónustu.
Þær aðgengishindranir sem höfundur
þekkir einna best eru allar þær sjónrænu
hindranir sem mæta honum á hverjum
einasta degi.
Það viðhorf er enn mjög ríkjandi í
samfélaginu að líta svo á að hindranir
stafi af „gölluðu“ fólki fremur en
gallaðri hönnun. Með öðrum orðum;
það er enn verið að segja fötluðu fólki
að það sé fjárhagslegur baggi, að lausnir
sem koma því, og þar með öllum, til
góða séu allt of flóknar í framkvæmd
og að ástæða hindrananna sé fyrst og
fremst tilkomin vegna fötlunar. Það
þykir, í sumum tilfellum, hreinasta
frekja að fara þess á leit að hindranir
séu fjarlægðar og fundnar lausnir sem
henta.
Öll þurfum við aðstoð annað slagið, óháð
fötlun, en það er beinlínis niðurlægjandi
og getur verið mannskemmandi ef
hlutverk þiggjandans og þess sem
alltaf biður um aðstoð verður of
fyrirferðarmikið í lífi fólks, fatlaðs eða
ekki.
Tölvutæknin veldur
aðgengisbyltingu
Ég er 46 ára gömul kona. Ég flutti að
heiman þegar ég var 18 ára og því fylgir
óhjákvæmilega ýmislegt, s.s. innkaup,
útréttingar og notkun á ýmiskonar
þjónustu til að m.a. sinna borgaralegum
skyldum. Það þarf að greiða reikninga,
gera skattframtal, fylgjast með
álagningunni, sinna fjármálum og annað
sem fylgir heimilishaldi og því að vera
komin á sjálfræðisaldur.
Á þeim tæpu 30 árum sem ég hef verið
á sjálfræðis­ og atvinnualdri hefur margt
breyst hvað varðar aðgengi að vörum
og þjónustu. Sumt til hins betra en
annað hefur versnað, þótt það kunni að
hljóma undarlega í okkar tæknivædda
nútíma.
Ein mesta bylting sem orðið hefur í
aðgengi mínu að vörum og þjónustu
er tölvutæknin. Og þá nefni ég aðgang
að heimabönkum sem það mesta
framfararskref sem ég hef lifað. Áður
hafði ég engan aðgang að nokkru sem
varðaði mín fjármál, vissi ekki einu sinni
hvað ég var að borga stundum, rétti bara
gjaldkeranum bunkann af reikningum
og, ef lítið var að gera, las hann þá
fyrir mig, en annars lagði hann bara
saman og sagði mér upphæðina. Í dag
fylgist ég með yfirlitum, get lesið allar
færslur, greiði reikningana, sé stöðuna,
get fylgst með innheimtu og svo margt,
margt fleira. Ég hef ekki stigið inn í
bankastofnun í langan tíma.
Og allt aðgengi að svo margvíslegri
þjónustu er hreinasta bylting.
Tryggingastofnun, skatturinn,
rafmagnið, síminn, allt þetta get ég haft
á hreinu. Ég get gert skattframtalið sjálf.
Áður en tölvutæknin kom til sögunnar