Skólavarðan - 01.03.2010, Blaðsíða 20

20 SKÓLAVARÐAN 2.TBL. 10. ÁRG. 2010
hREYFING
Umræður spunnust í leikskólanum Garða-
seli á Akranesi um hvort ástæða væri til að
bjóða þeim fjögurra ára börnum sem glíma
við slaka grófhreyfifærni upp á viðbótar-
hreyfingu. Börnum með slakan málþroska,
slaka fínhreyfifærni eða slaka hljóðkerfis-
vitund hefur staðið til boða að fara í
átakshópa en það sama hafði ekki gilt um
þá sem voru eftirbátar jafnaldra í gróf-
hreyfifærni. Hugmyndin var því sú að kanna
hvort einhver börn væru það slök í hreyfingu
að þau þyrftu að fá sérstaka eflingu á því
sviði.
Garðasel er heilsuleikskóli og þar hefur hreyfing,
næring og listsköpun verið sett í forgrunn ásamt
því að lögð er áhersla á gæði í samskiptum. Þau
börn sem stunda nám í heilsuleikskólum eiga öll
heilsubók þar sem upplýsingar eru færðar inn
tvisvar á ári um heilsufar, hreyfifærni, úthald, hæð
og þyngd, næringu og svefn, lífsleikni og færni í
listsköpun. Lögð er áhersla á öflugt hreyfinám
sem örvar og eflir hreyfifærni barnanna ásamt
því að þau upplifa þá ánægju og vellíðan sem
hreyfingin veitir þeim. Markmiðið er að efla
alhliða þroska barnsins, líkamsvitund og trú á
eigin getu, sem leiðir af sér aukna félagsfærni
og leikgleði sem treystir vináttubönd. Spurningin
var hvort nóg væri að líta til heilsubókarinnar og
finna þannig þau börn sem þyrftu á hreyfiátaki
að halda eða hvort ætti að leggja staðlað
hreyfifærnipróf fyrir börnin. Eftir að hafa rætt
þessi mál við Sigríði Kr. Gísladóttur iðjuþjálfa sem
starfar hjá heilsugæslu SHA og Sérfræðiþjónustu
Akranesskaupstaðar var ákveðið að fara af stað
með samvinnuverkefni.
Áður en lagt var upp í þessa vegferð voru
sett niður markmið, leiðir og endurmat tímasett.
Samið var um ýmis praktísk atriði, svo sem
kostnað sem fylgdi verkefninu, ákveðið hver
fylgdi því eftir og hvernig best væri að haga
skilum á niðurstöðum til foreldra.
Ákveðið var að nota hreyfiprófið M-ABC-2
(Movement Assessment Battery for Children-2),
sem er staðlað hreyfiþroskapróf ætlað þriggja til
sextán ára börnum. Það tekur til samhæfingar,
fínhreyfinga og fingrafimi, samhæfingar sjónar
og hreyfinga auk jafnvægis í kyrrstöðu og á
hreyfingu en viðmið eru bresk/bandarísk. Kostir
þessa prófs eru að það er mjög myndrænt og
fyrirlögn tekur stutta stund, eða 20-30 mínútur.
Færni barnanna, sem öll eru fædd árið 2004,
yrði metin og ákveðið að þau börn sem mældust
undir 16. hundraðsröð færu í hreyfistund þrisvar
sinnum í viku næstu þrjá mánuði. Að þeim tíma
liðnum yrði færni barnanna könnuð á ný með
sama matstæki.
Útbúinn var upplýsingabæklingur til foreldra
auk eyðublaðs þar sem þeir gáfu samþykki
sitt fyrir því að prófið yrði lagt fyrir barn þeirra. Í
bæklingnum voru foreldrar meðal annars hvattir
til að virkja börn sín til að taka aukinn þátt í
ýmsum daglegum viðfangsefnum sem ýta undir
hreyfifærni, svo sem að klæða sig, taka þátt í
heimilisstörfum, fara í gönguferðir og sund og
nýta önnur tækifæri í umhverfinu.
Foreldrar fengu upplýsingar um verkefnið í
janúar 2009 og þá þegar var hafist handa við
að leggja prófið fyrir. Sigríður iðjuþjálfi sá alfarið
um prófun, sem fór fram í leikskólanum, en þrjá
dagshluta tók að leggja M-ABC -2 fyrir börnin.
Áður en Sigríður skilaði inn niðurstöðum úr
prófinu bað hún starfsfólk deildarinnar að skrá
á blað þau börn sem það taldi líkleg til að vera
með slaka færni í fínhreyfingum annars vegar og
grófhreyfingum hins vegar. Þetta var gert til þess
að bera faglegt mat leikskólakennara á stöðu
barnanna saman við niðurstöður úr prófinu.
Niðurstöður og framkvæmd
Niðurstöður úr prófinu voru þær að af þeim
26 börnum sem þátt tóku reyndust þrjú þeirra
með færni fyrir neðan 16. hundraðsröð eða um
11,5%, sjá töflu 1. Þetta var að mestu í góðu
samræmi við faglegt mat leikskólakennara. Þeim
sem viku frá í hreyfiþroska var boðið að fara
aukalega í skipulagða hreyfingu tvisvar sinnum
í viku auk þess sem þau héldu áfram að fara í
vikulega hreyfistund með deildinni sinni. Ástæða
þótti til að bjóða einu barni í viðbót að taka þátt í
þessum tímum. Heildarframmistaða þess barns
mældist í 16. hundraðsröð auk þess sem það
glímdi við víðtækari þroskafrávik. Tímarnir voru
þannig samansettir að einn tími var hefðbundin
hreyfistund í leikskólanum með allri deildinni,
annar tími var einnig í leikskólanum en einungis
Hreyfiátak í Garðaseli
Það er mat okkar sem þátt tókum í þessu samvinnuverkefni
að það sé ekki nauðsynlegt að prófa hreyfiþroska allra
barna heldur nægi að skoða færni þeirra sem grunur leikur
á að séu eftirbátar jafnaldra.
Hoppað fram af borði í hreyfistund Jafnvægisæfing
Lj
ós
m
yn
di
r f
rá
h
öf
un
du
m
.