Fréttablaðið - 21.05.2016, Qupperneq 16

Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Fanney Birna Jónsdóttir fanney@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis
á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871
fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Ólöf Skaftadóttir olof@frettabladid.is og Viktoría Hermannsdóttir viktoria@frettabladid.is
menning: Magnús Guðmundsson magnus@frettabladid.is ljóSmyndir: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚtlitShönnun: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Gunnar
Mín skoðun Þorbjörg Gunnlaugsd.
Kristín
Þorsteinsdóttir
kristin@frettabladid.is
Ég er í hópi þeirra sem gref andlitið í hendurnar eða leita skjóls undir teppi þegar spennan í sjónvarpinu verður um of. Þegar vandræðin verða óyfirstíganleg
stend ég upp úr sófanum og fer inn í eldhús. Þegar ég las
draugabækurnar hennar Yrsu Sigurðar geymdi ég bæk-
urnar á náttborði eiginmannsins. Mér fannst vissara að
draugarnir væru þar. Í mörg ár stóð ég óttaslegin í sturtu
eftir að hafa horft á kvikmynd þar sem köngulær féllu
niður á höfuð söguhetjunnar þar sem hún þvoði á sér
hárið. Auðvitað eru það síðan kvikmyndirnar sem hafa
kennt manni að öll bílstæðahús eru lífsógnandi staðir og
að óróar sem klingja í vindinum geta aldrei boðað annað
en mikinn háska. Ég efaðist um eigin tilvist eftir að hafa
séð kvikmyndina The Others, þar sem Nicole Kidman
komst að því í lok myndar að það var hún sjálf sem var
draugurinn. Hugsið ykkur.
Ullarteppi dregið yfir höfuð
Nú er ég að jafna mig á einni svona dramatískri senu
sem ég sá í sjónvarpinu um daginn. Þegar ljóst var hvað
var að gerast setti ég hendurnar fyrir andlitið en þegar á
leið dró ég ullarteppið hægt yfir höfuðið til að dylja mér
alfarið sýn. Í lokin var ég komin inn í eldhús. Þessi sjón-
varpsþáttur hafði verið rækilega auglýstur og ég vissi vel
að það var óveður í aðsigi. Stormurinn skall svo á með
einfaldri spurningu: „Mr. Prime Minister, what can you
tell me about a company called Wintris?"
Auðvitað var það ekki spurningin eða syngjandi
sænskur hreimurinn hjá Sven Bergman sem framkallaði
dramatíkina. Það var svarið. Ég hef hugsað það síðan
að sennilega hefði forsætisráðherra líka getað þegið
ullarteppið, því ekki gat hann falið andlitið bak við
hendurnar. Og í lokin gekk hann auðvitað inn í eldhús.
Skattastreituröskun
Panama-skjölin hafa opnað nýjan heim. Í þessari nýju
heimsmynd eiga Íslendingar heimsmet miðað við
höfðatölu. Við erum aftur stórasta land í heimi. Og í
anda þess þá tengist höfundur þessarar setningar nýju
heimsmyndinni dálítið. Nýi heimurinn sem varð ljós
snýst um skattasiðferði. Í þessum veruleika eru það lög-
mannsstofur á borð við Mossack Fonseca sem aðstoða
einstaklinga og fyrirtæki sem glíma við skattastreitu-
röskun. Við höfum sýnt þessari röskun skilning því enn
er það þannig þegar rætt er um samfélagslega ábyrgð
fyrirtækja að kröfurnar takmarkast að mestu leyti við
jafnlauna- og umhverfismál. Samfélagsleg ábyrgð fyrir-
tækja er nú samt sennilega hvað ríkust þegar kemur að
sköttum. Sá þankagangur loðir enn við um skattinn, að
skattakvíðaröskun bitni ekki á neinum sérstökum – sé
brot án fórnarlambs. En auðvitað er það alls ekki þann-
ig að það séu engin fórnarlömb. Þetta veit fólk auðvitað
enda byggir Panama-vörnin alltaf á því sama, að þess
hafi verið vandlega gætt að greiða alla skatta, meira að
segja í þeim tilvikum þar sem þeir vissu ekki einu sinni
af því að þeir ættu Panama-reikning.
Brot án fórnarlambs?
Hæstiréttur Bandaríkjanna sagði árið 1927 að skattar
væru það gjald sem við greiðum fyrir siðað samfélag.
Ástandið í Grikklandi stafar ekki eingöngu af lélegum
ríkisrekstri, heldur mun frekar af því að skattar skila
sér illa í ríkiskassann. Vanþróuð ríki ráða til sín sér-
fræðinga í smíði skattkerfa vegna þess að forsenda
þess að samfélög geti byggst upp – að við getum rekið
spítala, menntakerfi, byggt vegi og réttarkerfi – er að
samfélagið greiði fyrir þessa þjónustu með sköttum.
Ef einn gengur frá borði á veitingahúsinu þýðir það
að hinir sem eftir sitja þurfa að greiða hærri reikning.
Við erum rétt farin að horfast í augu við skattakvíða og
skattastreitu sem samfélagsvandamál. Nú þarf að opna
umræðuna og auka skilning á eðli og orsökum þessarar
skattastreitu – og hvað það er sem hún raunverulega
kostar samfélagið.
Litli drengurinn með
Panama-skjölin
Stjórnvöld vinna að því leynt og ljóst, að innan örfárra ára verði Ríkisútvarpið og Netflix ein eftir á ljósvakanum. Undir stjórn Sjálfstæðis-flokksins hefur RÚV verið sköpuð staða til að murka lífið úr frjálsri fjölmiðlun.Fjölmiðlalögin eru tímaskekkja. RÚV fær
11 milljarða ríkisstuðning næstu 36 mánuði. Netflix á
Íslandi fær á fjórða hundrað milljóna á ári í áskriftargjöld
skattfrjálst. Fyrirtækið kemst hjá því að greiða skatta og
skyldur. Netflix þarf ekki að íslenska sitt efni. Á sama
tíma eru rándýrar þýðingarskyldur settar á herðar sjálf-
stæðum fjölmiðlafyrirtækjum. Og Netflix kemst upp
með að sýna bannaðar myndir frá morgni til kvölds ef
því er að skipta.
Í nýgerðum þjónustusamningi ríkisins og Ríkisút-
varpsins segir, að RÚV skuli verja átta prósentum af
heildartekjum sínum í ár sem meðframleiðandi að
leiknu sjónvarpsefni sjálfstæðra kvikmyndafyrirtækja.
Sú upphæð hækki og verði orðin ellefu prósent 2019.
Þessi háttur hefur ekki annað í för með sér en verð-
bólgu á markaði og gefur RÚV tækifæri til að halda áfram
að skreyta sig með stolnum fjöðrum, eins og gerðist fyrr
á árinu. RÚV bauð betur en einkareknu stöðvarnar í
sýningarréttinn á Ófærð, þá frábæru þáttaröð, þegar hún
kom á markað. Ríkisstjórnendurnir hældu svo sjálfum
sér og eignuðu sér heiðurinn af verkinu.
Aukin áhersla er lögð á samstarf RÚV við Kvikmynda-
miðstöð Íslands og sjálfstæða framleiðendur. Gott og vel.
En hvers vegna er þessi sjóður settur inn í RÚV? Hver á
að sjá til þess að þessu verði framfylgt – hver á að velja
samstarfsmennina? Af hverju er ekki þessi innlendi dag-
skrárgerðarsjóður aðgengilegur öllum og rekinn fyrir
opnum tjöldum? Það er fráleitt að RÚV gangi í hirslur
Kvikmyndasjóðs á sama tíma og ríkisbáknið fær aukinn
ríkisstyrk.
Um helgina greindi Morgunblaðið frá því, að Síminn
hafi brugðið á það ráð að stofna félag í Lúxemborg um
sjónvarpsstarfsemina. Þannig á að tryggja jafnræði milli
þess og erlendra keppinauta. Sagði Magnús Ragnarsson
framkvæmdastjóri að fyrirtækinu hafi verið nauðugur sá
kostur að fara þessa leið.
Fram kom að fjölmiðlalögin frá 2011 geri skýran
greinarmun á sjónvarpsútsendingum og myndmiðlun á
grundvelli pöntunar, svokallaðri línulegri og ólínulegri
dagskrá. Hins vegar séu eftirlitsaðilar í seinni tíð farnir
að túlka lögin þannig að flutningsréttur nái jafnt yfir
línulegt og ólínulegt sjónvarp, þvert á viðhorf sem ríkja
víðast annars staðar.
Auglýsingamarkaðurinn er svo sérkapítuli. Merkilegt
er að í nefndum þjónustusamningi, sem nær til árs-
loka 2019, er ekki minnst á auglýsingar. Því er dregin sú
ályktun að ekki verði breyting á ægivaldi RÚV þar frekar
en á öðrum sviðum.
Heimilisfang fjölmiðlafyrirtækja er ekki bundið við
útgáfuland, eins og fyrirætlanir Símans bera vitni um.
365 kannar nú möguleikana á því að flytja útgáfu prent-
miðla til Bretlands, meðal annars til að auka svigrúmið
á auglýsingamarkaði. Það gæti orðið upphafið að frekari
flutningi fyrirtækisins til útlanda til þess að jafna leikinn.
Ójafn leikur
Heimilisfang
fjölmiðla-
fyrirtækja er
ekki bundið
við útgáfu-
land, eins og
fyrirætlanir
Símans bera
vitni um. 365
kannar nú
möguleikana
á því að flytja
útgáfu
prentmiðla til
Bretlands.
Flísabúðin
Stórhöfða 21 | s: 545 5500 | flis.is
Finndu okkur
á facebook
Gæði og g
læsileiki e
ndalaust ú
rval af há
gæða flísu
m
2 1 . m a í 2 0 1 6 L a U G a R D a G U R16 s k o ð U n ∙ F R É T T a B L a ð i ð
SKOÐUN
2
1
-0
5
-2
0
1
6

0
3
:5
8
F
B
0
9
6
s
_
P
0
9
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
1
6
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
9
8
0
-5
E
4
8
1
9
8
0
-5
D
0
C
1
9
8
0
-5
B
D
0
1
9
8
0
-5
A
9
4
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
1
A

F
B
0
9
6
s
_
2
0
_
5
_
2
0
1
6
C
M
Y
K