Morgunblaðið - 02.11.2015, Blaðsíða 11

Morgunblaðið/Styrmir Kári
Einkunnir á samræmdum prófum
í íslensku í 4. bekk 2009-2014
2009 2010 2011 2012 2013 2014
34
33
32
31
30
29
28
27
26
25
24
Reykjanes -
vegið meðaltal
Reykjanesbær Reykjavík Nágreni
Reykjavíkur
Lína
(Reykjanesbær)
fræðsluráði Hafnarfjarðar að þörf
væri á heildstæðri lestrarstefnu
vegna slakrar niðurstöðu á PISA árið
2012. „Í framhaldi af því var stofn-
aður stýrihópur til þess að leggja
drög að aðgerðaáætlun fyrir bætt
læsi fyrir börn í leik- og grunnskólum
Hafnarfjarðar. Með stýrihópnum
störfuðu tveir verkefnastjórar. Verk-
efnastjórarnir byrjuðu á því að kynna
sér hvað væri verið að gera varðandi
læsi í nágrannasveitarfélögum eins
og Kópavogi, Garðabæ, Akranesi, Ár-
borg og Reykjanesbæ. Sá góði árang-
ur sem Reykjanesbær hafði náð varð-
andi stefnu um framtíðarsýn í læsi
vakti athygli verkefnastjóra og stýri-
hóps.“
Áshildur segir að í framhaldinu
hafi verið ákveðið að taka grunn-
línumælingar í leik- og grunnskólum
Hafnarfjarðar og móta síðan að-
gerðaáætlun sem er kölluð „Lestur
er lífsins leikur“. Áhersla hafi verið
lögð á að bæta læsi á öllum skólastig-
um frá byrjun leikskóla til tíunda
bekkjar á unglingastigi með því að
vinna út frá grunnþáttum lestrar.
„Hver skóli setur sér markmið til árs-
ins 2020 um þann árangur sem skól-
inn stefnir að í hverri skimun/prófun
með áherslu á íhlutun.“
Líkt og í Reykjanesbæ er sam-
vinna lykilatriði í Hafnarfirði og mun
tengiliðahópur með fulltrúum frá öll-
um leik- og grunnskólum Hafnar-
fjarðar vinna námið með foreldrum,
heilsugæslu og bókasafninu.
„Innleiðing aðgerðaáætlunar-
innar í Hafnarfirði er þegar hafin og
verður spennandi að fylgjast með
þegar fyrstu niðurstöður berast eftir
skimanir/prófanir,“ segja Áshildur og
Eiríkur.
DAGLEGT LÍF 11
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 2. NÓVEMBER 2015
Margir finna fyrir því aðlundin þyngist þegar veturnálgast og skammdegið
gengur í garð. Þótt ekki upplifi allir
svo mikil einkenni depurðar, kvíða,
þreytu eða orkuleysis að það valdi
þeim vandræðum, þá virðist þeim
gjarnan fjölga á þessum árstíma
sem glíma við erfiðari líðan eða
þunglyndi.
Það er auðvitað óhjákvæmilegt að
við sem búum á Íslandi eigum nokk-
uð margar stundir í rökkri eða
myrkri yfir veturinn, þannig hefur
það alltaf verið og verður líklega
áfram um ókomna tíð. Það er
kannski hægt að kalla það eðlilegt að
ákveðnu marki að lundin þyngist
þegar myrkrið er mest og veðrin
verst. Birta og veður getur hamlað
virkni margra, ekki síst þeirra sem
búa við einhverskonar hömlur.
Kannski er það jafn mikill hluti
þjóðarsálar okkar að hægja á um
vetur og það er að rífa okkur úr föt-
um í 8 gráðum að vori og fara í sól-
bað í sundi.
Val og vald
Hvernig sem því er háttað er gott
að hafa ákveðna hluti í huga þegar
skammdegið leggst yfir sálina. Við
getum kannski ekkert gert við
myrkrinu en það eru hlutir sem við
getum gert sem eru þess megnugir
að létta lund og tendra ljós í myrkri.
Það er nefnilega þannig að við get-
um passað að bera einungis þá byrði
sem er en bæta ekki hlassi ofan á
með hugarfari okkar og hegðun. Að
við bætum ekki þjáningu ofan á
þann sársauka sem óhjákvæmilegur
er í því sem er eða við erum að
ganga í gegnum. Þar nefnilega höf-
um við bæði val og vald.
Við þekkjum öll spurninguna um
það hvort glasið sé hálftómt eða hálf-
fullt. Við vitum öll að svarið mótast
af því hvernig túlkað er en að bæði
svörin eru þó jafnsönn. Mikilvægi
munurinn liggur í þeim áhrifum sem
hvor túlkunin fyrir sig hefur á líðan
okkar og viðbrögð. Til lengri tíma
dregur það úr okkur að túlka okkur
ekki í vil, það veldur kvíða að búast
við erfiðleikum og þyngir lundina að
dæma sig hart. Ef jákvæðari túlk-
unarmöguleikar geta mögulega átt
við, þá er okkur einfaldlega gagn-
legra að beina sjónum okkar þangað.
Öll él birtir upp um síðir
Það gefur okkur nefnilega kjark
að túlka sigra okkar sem vísbend-
ingu um getu, von að hugsa til þess
að alla vinda lægir að lokum og sátt
að sjá að við gerðum okkar besta og
að það var nóg.
Núna ríkir skammdegi á okkar
ægifögru eyju. Ég býð þér að bregð-
ast við. Kveiktu ljós og búðu til góða
og fallega birtu yfir daginn, farðu út
að ganga þann stutta tíma sem sólin
skín, hittu vini og fjölskyldu, gerðu
það sem þér finnst gaman og ekki
gleyma að horfa til þeirra fjölmörgu
góðu stunda sem hægt er að búa til
ef vel er að gáð. Mundu svo að þú ert
ekki ein/n. Það eru margir sem vilja
og geta veitt stuðning þegar þörf er
á.
 Heilsustöðin, sálfræði- og ráðgjafar-
þjónusta, Skeifunni 11a, Reykjavík.
www.heilsustodin.is
Morgunblaðið/RAX
Birta Í skammdeginu er gott að búa til fallega birtu innandyra sem utan.
Heilsupistill
Mjöll Jónsdóttir
sálfræðingur
Ljós í skammdeginu
hefur undir ámæli fyrir sínar ofur-
grönnu fyrirsætur á tískuvikunni í
New York í haust, en hún hundsaði til-
mælin. Að sögn formanns nefndar-
innar var sama uppi á teningnum hjá
mörgum öðrum.
Gínurnar gagnrýndar
Þótt hægt sé að banna tiltekinn
vöxt á starfandi fyrirsætum, er trú-
lega erfiðara viðureignar að banna
tískuverslunum að hampa gínum, sem
eru í engu samræmi við vöxt venju-
legs fólks. Samt var viðskiptavinum
Thop Shop-tískukeðjunnar nóg boðið í
sumar yfir mjóum og mjófættum gín-
um verslunarinnar. Einn kvartaði á
Facebook, fékk yfir þrjú þúsund „like“
á nokkrum klukkutímum og einnig
fjölmiðlaumfjöllun. Í kjölfarið lofaði
Thop Shop að hætta að kaupa gínur
með spóaleggi. En fleiri tískukeðjur í
Bretlandi, bæði breskar og alþjóð-
legar, eru undir sömu sök seldar; Oas-
is, Urban Outfitters, Zara og H&M svo
dæmi séu tekin. Sumar gínurnar í um
sjötíu verslunum Zara í Bretlandi eru
yfir tveir metrar á hæð og 56 cm í
mittið – slíkt vaxtarlag er trúlega líf-
fræðilegur „ómöguleiki“.
The Sunday Times fór nýverið á
stúfana og kannaði líkamsvöxt fyrir-
sætna hjá helstu umboðsskrifstofum
landsins. Hjá Abercrombie & Fitch
voru þær að mati næringarfræðinga
hættulega mjóar í mittið miðað við
hæð. Dr. Margaret Ashwell, næringar-
fræðingur, sem sæmd hefur verið
orðu breska heimsveldisins fyrir bar-
áttu sína fyrir heilbrigði og hollustu,
sagði að svona ofurgrannar stúlkur
væru í meiri hættu en aðrar að deyja
ungar og eiga við ófrjósemisvandamál
að stríða.
Gínur Lögun sumra gínanna er í
litlu samræmi við vaxtarlag flestra
raunverulegra kvenna.
 Árangur af verklagi framtíðarsýnar eftir fjögur ár er mælanlegur, hann kemur
fram sem framfarir í læsi á öllum aldri og bættum árangri á samræmdum prófum í
íslensku, ensku og stærðfræði. Hann kom fyrst fram í leikskólum og á yngsta stigi
og miðstigi í grunnskólum, en er ekki kominn fram að fullu á unglingastigi.
 Markmiðið er að viðhalda því verklagi og góða árangri sem náðst hefur á yngri
stigunum, byggja ofan á hann og ná fram sambærilegum árangri á unglingastigi,
þá fyrst telst markmiðum framtíðarsýnar náð.
 Hluti af því starfsfólki sem unnið hefur við uppbyggingu læsis í Reykjanesbæ
er nú kominn til starfa hjá Menntamálastofnun við Þjóðarátak um læsi. Það hlýtur
að auki að vera viðurkenning á læsisárangri í Reykjanesbæ.
 Ráðstefnan í Stokkhólmi var alþjóðleg og nefndist á frummálinu Läs- och
skrivlärning – en nationell och internationell angelägenhet. Hún var á vegum Uni-
versitets- och högskolerådet í Citykonferensen í Stokkhólmi.
Læsisráðstefna Guðný og
Gyða með fyrirlestur sinn á
læsisráðstefnunni í Stokkhólmi
fyrir skemmstu.
FRAMTÍÐARSÝN REYKJANESBÆJAR Í MENNTAMÁLUM
Framfarir í læsi á öllum aldri
Smiðjuvegi 66 • Kópavogi • 580 5800 • www.landvelar.isFuruvöllum 3 • Akureyri • 461 2288
Kamasa verkfæri
– þessi sterku