Víkurfréttir - 26.05.1989, Page 17

liggur í sveitarfélögunum í kringum
Reykjavík, að því skipulagi eða öllu
heldur skipulagsleysi sem nú ríkir.
Þessu hef ég varað við allar götur síð-
an ég var í forsvari fyrir samtök kaup-
manna á Suðurnesjum, og átti ég
mjög gott samband við kaupmanna-
samtökin í Reykjavík.“
Heimilislíf og menning
Hákon segir að þeir hafi verið hon-
um alveg sammála, að í þessum efn-
um ætti að vera ákveðið skipulag, svo
fólk geti stundað sitt heimilislíf og
sinnt menningunni, lifað eins og
menn. „Vafalítið hefur þetta
orsakast af miklum þrengingum hjá
kaupmönnum í nágrannabæjum
Reykjavíkur, nú og þegar farið var að
reisa stórar verslanir við borgarmörk-
in og lengja viðskiptatímann, þá fóru
menn að svara þessu á viðeigandi hátt
í Reykjavík, illu heilli fyrir alla aðila.
Þjónustan hefur ekki batnað, fram-
kvæmdin dýrari fyrir neytendur og
verslanirnar, að hafa þennan langa
viðskiptatíma. Það er ekki nokkur
einasti vandi að breyta þessu með því
að koma sér niður á fastar reglur, en
til þess þurfa menn að þjappa sér sam-
an, hafa opið frá níu til sex og eitt
kvöld í viku lengur. Þetta verður að
koma til þess að vöruverð fari ekki úr
böndunum. Jú, sumir menn eru
þannig gerðir að þeir geta ekki haft
opið á sama tíma og aðrir, þeir kom-
ast fyrst í gang þegar aðrir eru að
loka. Fyrir utan hitt, að með aukinni
tækni eru verslunarfyrirtæki orðin
það afkastamikil að þau þurfa ekki að
vera opin allan sólarhringinn, það er
út í hött að hafa þetta svona.“
Þrír ættliðir versla
„Samskiptin við Suðurnesjamenn
hafa verið góð“ segir Hákon þegar
við víkjum tali að viðskiptum heima-
manna, „enda reynir mikið á það við
fyrirtæki eins og mitt, sem búið er að
starfa þetta lengi og á mjög mörgum
sviðum. Ykkur get ég sagt að þegar
við vorum að opna verslunina í byrj-
un, þá voru miklir fólksflutningar á
Suðurnesin. Fólkið sem kom úr hin-
um ýmsu byggðum átti hvorki ísskáp
né þvottavél, en festi síðan kaup á
þessum hlutum hjá mér. Þegar börn
þessa fólks stálpuðust keyptu þau
tæki af mér líka ogþriðji ættliðurinn
er núna að versla við Stapafellið.
Hafa þessi viðskipti verið traust og
snurðulaus.“
Greiðslukortin traust
Sveiflur hafa komið í verslunina
eins og aðra þætti þjóðlífsins. Stund-
um hefur illa árað en góðir tímarþess
á milli og viðskiptin jafnað sig aftur.
Gengisfellingar hafa oft sett verðlag-
ið úr böndunum, en það hefur ekki
haft nein afgerandi áhrif á rekstur
Stapafellsins nema á þeim tíma sem
þeir voru í fyrsta húsnæðinu. En svo
víkjum við að nýjasta þættinum.
„Greiðslukortin eru í sjálfu sér tím-
anna tákn. Raunar hafaþau leyst heil-
mikil vandræði og vandamál. Fólk
hefur því ekki orðið að fá bráða-
birgðafyrirgreiðslu í verslununum,
kortin hafa leyst það af hólmi. En
miðað við eins og þetta gengur fyrir
sig í öðrum löndum, þá eru kortin
orðin of stór hluti af versluninni og
viðskiptunum. Þau komu hér á rétt-
um og heppilegum tíma, bæði fyrir
neytendur og verslunina í landinu.
Greiðslukortafyrirtækin hafa reynst
traust, sem er meira heldur en menn
spáðu í upphafi. Líka má teljast
furðulegt hvað fólk hefur kunnað
fótum sínum forráð í notkun þeirra,
þegar á allt er litið.“
Þróttmikill
verslunarstaður
Margir halda því fram að verslanir
séu orðnar of margar á Suðurnesjum?
„Nei, sannleikurinn er sá að Keflavík
hefur ávallt verið traustur verslunar-
staður og farsæll. Verslunin virðist
halda sínum hlut allvel. Mikill þrótt-
ur var í verslun hérna þegar ég byrj-
aði, Kaupfélagið, Nonni og Bubbi,
Eddan, Skóbúðin, Danival, Ingi-
mundur Jónsson, Þorsteinsbúð, Eyj-
ólfur á Klapparstígnum, Kristínar-
búð, Sigríður Skúladóttir, Breiða-
blik, Jóhann í Bláfellinu, Guðrún í
Bakaríinu, Edinborgin, Sölvi var
byrjaður, Verslun Sigga og Guffa,
annar er nú forstjóri Mjólkurfélags
Reykjavíkur en hinn bæjarstjóri í
Keflavík, Ura- og skartgripaverslun-
in og svo Jakob Sigurðsson, kaup-
maður, sem við versluðum mikið við.
Þarna sérðu að verslunin var þrótt-
mikil, þegar ég byrjaði, en á hafa orð-
ið miklar breytingar af ýmsum ástæð-
um og lagað sig eftir þörfinni."
Vil ekki vera
einn í heiminum
Á tímum samkeppninnar, óttast
Hákon hana ekki, svona undir niðri?
„Þetta var góð spurning. Eg fagna því
þegar ungt fólk spjarar sig, stofnar
fyrirtæki og byrjar að basla áfram. Eg
hef ekkert á móti því. Eg er alveg frá-
bitinn því að vera einn í heiminum.
Mér er ánægja ef einhver starfar hér á
næstu grösum. Það hefur aldrei kom-
ið upp í huga mér að þá sé verið að
taka eitthvað frá mér. Yfirgangurinn
sem grípur suma menn í atvinnu-
rekstri, að þeir eigi að vera einir og
allsráðandi, ber vott um sjúklegt hug-
arfar og sálarlíf. Mönnum líður alltaf
illa sem hugsa þannig. Þetta hefur
aldrei hvarflað að mér. Samkeppnin
„Mér bauðst kaup-
félagsstjórastaða á
Vestfjörðum, sem
ég sé alltaf eftir
að hafa ekki
þegið . . . “
fylgir frjálsu framtaki í atvinnu- og
athafnalífinu. Fólkið í landinu á rétt á
að fá að njóta þess og fá fjölbreyttari
þjónustu."
Togari og taprekstur
Tal okkar hefur að mestu snúist
um verslun og verslunarrekstur, en
hefur Hákon fengist við eitthvað
annað en verslun? Nú verður hann
íbygginn á svip og setur í brýrnar,
veltir svolítið kollhúfum. „Útgerð,
þar var lærdómsríkt tímabil. Atti í
togara á þeim árum sem verðið á olí-
unni hækkaði upp úr öllu valdi, fiski-
miðin voru að bresta, samhliða
furðulegum hlut, mjög tregur mark-
aður á þeim fáu uggum sem fengust.
Lærdómsríkt og skemmtilegt að því
leyti að þá var rætt um að útgerð og
fiskvinnsla væri nokkuð sem kæmi
öðrum við en þeim sem voru að fást
við þann rekstur. Onnur tíð er nú
runnin upp. Menn vilja standa sam-
an í byggðarlögunum enda sjá þeir
nauðsynina, en þetta skeður ekki af
sjálfu sér. Þegar við vorum að basla
við þetta, sátu bara bankarnir uppi
með okkur og vandræðin, því enginn
vildi sinna þessum málum. Dæmið
gekk ekki upp hjá okkur. Skipið stór-
gallað og bilaði meira en dæmi voru
til. Ég var alls ekki feginn að losna úr
útgerðinni. Um annað var samt ekki
að ræða. Mest var þó um vert að
menn gátu borgað sitt og engin beið
varanlegan skaða af. Aftur á móti
urðu kaupendur af okkur gjaldþrota
og við töpuðum umtalsverðum fjár-
munum þar.“
Tvær hliðar á hverju máli
Aldrei fór það svo að Varnarliðið
bæri ekki á góma í samtalinu og Há-
kon sagði að nærvera Varnarliðsins
hefði gífurleg áhrif á verslun og at-
hafnalíf en minni áhrif á mannlífið en
margur heldur. „Tvær hliðar eru á
hverju máli. Annars vegar gengur
okkur illa í samkeppninni við Varnar-
liðið, bæði hvað kaupgjald, vinnuað-
stöðu, fríðindi allskonar snertir.
Furðulegt samt að þessi mismunur
hefur ekki komið í ljós dags daglega.
Á hinn bóginn hefur fólk sem starfar
á Vellinum haft við mig mikil við-
skipti og farsæl. Manni brygði við að
missa þennan stóra hóp, með tiltölu-
lega prýðilegar tekjur. Líka má benda
á öll fyrirtækin sem starfa á Vellinum
og versla við okkur. Varnarliðsmenn
versla mikið í Stapafellinu. Þóerþað
breytilegt eftir genginu á hverjum
tíma. Samkeppnin um vinnuaflið við
VL hefur komið mest niður á fisk-
vinnslunni og ýmsum greinum þjón-
ustunnar, minna á versluninni.“
Vinna og hestamennska
En gefur Hákon sér aldrei tíma til
tórnstundaiðkana, frá versluninni?
„Áhugamál, fátt er um þau, sem gerir
raunar ekkert til. Eg hef verið hraust-
ur og ekkert gert þarfara en að vinna.
Það vita svo allir Suðurnesjamenn að
ég hef fengist við hestamennsku og
haft af því óblandna ánægju og félags-
skap og ég vona að framhald verði á
því, íhófisamt. Hinnþátturinn hefur
verið að ferðast með eiginkonunni,
bæði utan lands og innan. Ferðalögin
hafa verið okkur til mikillar ánægju
og ég vona að svo verði áfram.“
Kemur einhvern tíman að því að
Hákon segi skilið við verslunarþræl-
dóminn og setjist í helgan stein, selji
og lifi af vöxtunum? Hann hlær út í
annað. „Vöxtunum! Ætli þeir verði
svo miklir. Aftur á móti gæti ég hugs-
að mér að skipta um og slaka á, taka
mér hamar í hönd og smiða eins og
hálfan daginn ef heilsan leyfir, því án
þess að hafa eitthvað fyrir stafni, get
ég ekki lifað.“