Morgunblaðið - 05.02.2016, Qupperneq 14

14 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 5. FEBRÚAR 2016
VIÐTAL
Stefán Gunnar Sveinsson
sgs@mbl.is
„Áhrif flóttamannastraumsins á
Schengen-svæðið eru mjög áhuga-
vert en jafnframt viðkvæmt við-
fangsefni,“ segir Berndt Körner, að-
stoðarforstjóri evrópsku landa-
mærastofnunarinnar Frontex, en
hann flutti fyrirlestur í gær í fyrir-
lestrasal Þjóðminjasafnsins um
landamæravörslu í Evrópu. Körner
kemur hingað í boði Varðbergs,
samtaka um vestræna samvinnu, og
lögreglunnar á Suðurnesjum.
Ýmis úrræði til athugunar
Flóttamannastraumurinn til Evr-
ópu hefur verið eitt helsta verkefni
Frontex á síðustu árum. Körner tek-
ur fram að Frontex sé í raun bara
stofnun sem aðstoði aðildarríki Evr-
ópusambandsins og Schengen-
svæðisins við landamæravörslu, og
treysti sem slík mjög á framlög ríkja
til þess að halda úti starfsemi sinni,
þar sem stofnunin ráði ekki sjálf yfir
mannskap eða tækjabúnaði.
Spurður hvaða lausnir séu í sjón-
máli segir Körner Schengen-
samstarfið bjóða upp á ýmis úrræði
til þess að takast á við aðstæður sem
þessar. „Þar á meðal geta aðildar-
ríkin ákveðið að taka aftur upp
landamæravörslu við sérstakar að-
stæður líkt og nú hefur verið gert,
en bara í ákveðinn tíma.“ Körner
bendir á að tímamörkin fyrir þau
ríki sem hafi gert það að þessu sinni
muni renna út um miðjan maí-
mánuð, en segir að verið sé að ræða
aðrar lausnir sem rúmist innan sam-
komulagsins. Það þurfi þó að huga
að ýmsum þáttum.
„Við höfum enn tíma til þess að
finna lausnir, en við verðum líka að
fylgja lögunum. Öll aðildarríkin eru
til að mynda aðilar að Genfar-
sáttmálanum og geta því ekki lokað
landamærunum fyrir þeim sem leita
hælis,“ segir Körner. Hann bendir á
að ríki geti haft ýmsar aðferðir til
þess að sinna hælisleitendum og
jafnvel hafnað þeim, en að þau séu
alltaf skyldug til þess að taka mál
þeirra fyrir.
Aðspurður hvort lokun landa-
mæra geti ekki haft alvarlegar af-
leiðingar fyrir Schengen-samstarfið
segir Körner þær áhyggjur hafa
komið upp að ein lokun gæti komið
af stað skriðu. „Svíþjóð lokar fyrir
umferð frá Danmörku, Danmörk
fyrir umferð frá Þýskalandi, og svo
framvegis. Það sem þarf að hafa í
huga er að fólkið mun samt koma þó
þú lokir landamærunum alveg suður
til Grikklands. Við ættum frekar að
leita lausna þannig að það þurfi ekki
að flýja heimili sín til að byrja með.“
Ánægður með framlag Íslands
Landhelgisgæslan hefur á undan-
förnum árum aðstoðað við verkefni
á Miðjarðarhafi, og meðal annars
sent þangað bæði varðskip og flug-
vélar. En hvað getur lítið land á
borð við Ísland haft fram að færa?
„Þið megið alls ekki falla í þá gildru
að vanmeta framlag ykkar,“ segir
Körner. „Þó að Ísland sé lítið land
er það meðal þeirra ríkja sem hafa
lagt hvað mest til þessa samstarfs.“
Körner segir í því samhengi að
Landhelgisgæslan hafi vakið athygli
fyrir góð störf sín á Miðjarðarhafi.
„Hún á skilið okkar dýpstu virðingu
og þakklæti,“ segir Körner og tekur
sérstaklega fram að hann sé ekki að
skjalla okkur, heldur sé hann ein-
göngu að taka fram staðreyndir.
Körner segir að sér lítist ekki vel
á þá hugmynd að Ísland myndi
draga sig út úr Schengen-samstarf-
inu, líkt og rætt hefur verið. „Það
yrði ekki auðvelt mál og það þyrfti
að fara í mjög vandlega greiningu á
því hvernig slíkur aðskilnaður færi
fram,“ segir Körner. Skoða þyrfti
bæði lagalegu hliðina og það hvernig
framhaldið yrði í kjölfarið.
Betra að vera innan Schengen
Hann segir að hann hafi verið
þráspurður fyrir nokkrum vikum
um hvort Schengen-samstarfið væri
ekki dautt. „Í fimmta sinn spurði ég
til baka, hvað væri dautt? Innan
Schengen væri til dæmis upplýs-
ingakerfið SIS, þar sem meðal ann-
ars deilt er upplýsingum á milli
landa um grunsamlega eða eft-
irlýsta menn, er það dautt? Innan
Schengen-rammans fellur einnig
samstarf lögregluyfirvalda, þannig
að til dæmis glæpamaður sem færi
yfir landamærin á milli Austurríkis
og Ungverjalands gæti ekki sloppið
undan réttvísinni þannig, væri það
dautt?“ Landamæravarslan, sem nú
sé einblínt á, sé þannig einungis
einn þáttur af hinu víðara samstarfi
sem falli undir Schengen.
„Við þurfum því að vera mjög
gætin þegar við ræðum framtíð
Schengen-svæðisins. Hverju glötum
við með því að standa utan þess?“
spyr Körner og bætir við að frá sín-
um sjónarhóli væri það þess virði
fyrir aðildarríkin að vera áfram inn-
an Schengen og aðstoða við það að
leysa vandamálin.
Missum ekki móðinn
Spurður um horfurnar fyrir árið
2016 og flóttamannavandann segir
Körner að þetta sé ein algengasta
spurningin sem hann fái. „Svarið er
að við getum ekki spáð neinu um
það, það er nánast óútreiknanlegt.“
Körner segir að hægt sé að líta á ár-
ið frá tveimur hliðum. Annars vegar
séu nú komnar tölur flóttamanna
fyrir janúarmánuð, sem séu hærri
en venjulega. „Þær lækkuðu ekki,
þó að veðrið væri verra, líkt og bú-
ast mátti við, þannig að tölurnar
hingað til eru háar,“ segir Körner.
Eigi það sérstaklega við um hina
svokölluðu Austur-Miðjarðarhafs-
leið, þar sem flóttamenn fari í gegn-
um Tyrkland og yfir Eyjahafið.
Hin hliðin sem líta þurfi til sé hins
vegar hvernig stofnunin og Evr-
ópuríkin séu í stakk búin til þess að
takast á við flóttamannastrauminn,
sem sé sá mesti sem sést hafi síðan í
lok síðari heimsstyrjaldar. „Þar
stöndum við mun betur en í fyrra,“
segir Körner og bendir á að nú sé til
dæmis búið að gera samkomulag við
Tyrkland um samstarf á Eyjahafi og
að aðgerðir séu komnar af stað í
Grikklandi til þess að aðstoða þá
sem komnir eru þangað.
„Eina von mín er sú að við getum
haldið áfram hinum sam-evrópska
anda í þessum efnum. Því meir sem
allir einblína á sín eigin landamæri,
því minna af mannskap, úrræðum
og tólum verður aflögu til þess að
sinna þessu sameiginlega og mik-
ilvæga verkefni,“ segir Körner að
lokum.
„Stöndum betur en í fyrra“
 Berndt Körner, aðstoðarforstjóri Frontex, hélt fyrirlestur hér á landi  Enn tími til þess að finna
lausnir á flóttamannavandanum  Íslendingar geta verið stoltir af framlagi sínu til landamæravörslu
Morgunblaðið/Golli
Landamæravarsla Berndt Körner, aðstoðarforstjóri Frontex, segir að Íslendingar geti verið stoltir af framlagi
sínu til landamæravörslu. Hann telur jafnframt að betra sé fyrir Íslendinga að vera áfram innan svæðisins en utan.
Nýsveinahátíð Iðnaðarmannafélags-
ins í Reykjavík, IMFR, verður hald-
in hátíðleg í Tjarnarsal Ráðhúss
Reykjavíkur á morgun, laugardag.
Þetta er tíunda
viðurkenningar-
hátíð félagsins
sem haldin er til
heiðurs nýsvein-
um sem hafa lok-
ið sveinsprófi
með afburðaár-
angri.
„Hátíðin er
einn af hornstein-
unum í starfi fé-
lagsins og er
mikil áhersla lögð á að umgjörðin sé
glæsileg, nýsveinum, meisturum
þeirra, iðnfélögunum og verk-
menntaskólum landsins til heilla,“
segir Elsa Haraldsdóttir, formaður
IMFR. Félagið fagnar 150 ára af-
mæli á næsta ári og er þriðja elsta
félagið sem starfar á Íslandi.
Á hátíðinni verða 23 nýsveinar úr
14 löggiltum iðn- og verkgreinum
frá sex verkmenntaskólum á lands-
vísu sem hljóta viðurkenningur fyrir
afburðaárangur í sinni iðngrein.
Auk nýsveinanna fá meistarar
þeirra einnig viðurkenningarskjöl.
Nýsveinarnir sem hljóta viður-
kenningu hafa nýlokið sveinsprófi í
gull- og silfursmíði, rafeindavirkjun,
rafvirkjun, málaraiðn, hársnyrtiiðn,
húsasmíði, prentsmíði, rennismíði,
snyrtifræði, pípulögnum, húsgagna-
smíði, framleiðsluiðn, matreiðslu og
vélvirkjun. Það er því um fjöl-
breyttan hópa að ræða. Auk viður-
kenninganna verður heiðurs-
iðnaðarmaður ársins valinn.
„Menntunin fleytir okkur áfram
og markmið okkar í Iðnaðarmanna-
félaginu er að vekja áhuga nemenda
á framhaldsnámi að sveinsprófi
loknu,“ segir Elsa. Háskólinn í
Reykjavík ásamt nokkrum fyrir-
tækjum veitir fjórum nemendum
styrk til framhaldsnáms.
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, er verndari hátíðarinnar
og mun afhenda viðurkenningarnar.
Auk hans munu Ragnheiður Elín
Árnadóttir, iðnaðar- og viðskipta-
ráðherra, Illugi Gunnarsson,
mennta- og menningarmálaráð-
herra, og Sóley Tómasdóttir, full-
trúi borgarstjórnar, ávarpa við-
stadda.
erla@mbl.is
Hátíð til heiðurs
nýsveinum
 23 nýsveinar hljóta viðurkenningu
Elsa
Haraldsdóttir