Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.2015, Qupperneq 16

Heimilisfang
Kringlan 4-12
6. hæð
103 Reykjavík
fréttaskot
512 70 70fr jál s t, ó Háð dag b l að DV áskilur sér rétt til að birta aðsent efni blaðsins á stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. Öll viðtöl blaðsins eru hljóðrituð. Notkun á efni blaðsins er óheimil án samþykkis.
512 7000
512 7010
512 7080
512 7050
aðalnúmer
ritstjórn
áskriftarsími
auglýsingar
sandkorn
16 Umræða
Útgáfufélag: DV ehf. • Stjórnarformaður og útgefandi: Björn Ingi Hrafnsson • Ritstjórar: Eggert Skúlason og Kolbrún Bergþórsdóttir
Viðskiptaritstjóri: Hörður Ægisson • Fréttastjórar: Baldur Guðmundsson og Einar Þór Sigurðsson • Ritstjórnarfulltrúi: Jóhann Hauksson
Umsjónarmaður innblaðs: Sólrún Lilja Ragnarsdóttir • Framkvæmdastjóri : Steinn Kári Ragnarsson • Umbrot: DV ehf. • Prentun: Landsprent • Dreifing: Árvakur
Vikublað 10.–12. mars 2015
Er það ekki líka tilgangur
skóla?
Þeir sitja hérna
um mig
Þetta er mikið
áfall
Biðin langa
Jóhanna María Sigmundsdóttir segir kynferðislega áreitni ekki stríðni. – DV Dansarinn Þórey Birgisdóttir fer ekki út með Eurovision-hópnum. – DV
Hefnd Þóris?
FH-ingar búa sig undir væna
ágjöf á herrakvöldi knattspyrnu-
deildar sem haldið verður síðar
í mánuðinum, því ræðumaður
kvöldsins verður enginn annar en
Þórir Hákonarson, fráfarandi fram-
kvæmdastjóri Knattspyrnusam-
bands Íslands.
Innan knattspyrnuhreyfingar-
innar er verst geymda leyndar-
málið að nær algjört frost er í
samskiptum KSÍ og FH og hef-
ur verið undanfarin misseri og
gengið á með ásökunum og
spjótalögum. Sagt er að Þór-
ir undirbúi sig nú af kappi fyr-
ir karlakvöldið og ýmsir séu í
sigtinu ...
Valdbeiting í
stuttu máli
Harðdrægni sægreifanna í
landinu, þegar þeir þurfa að verja
hagsmuni sína, kemur engum á
óvart lengur. Eitt
sinn var LÍÚ kall-
aður grátkór sem
pantaði gengis-
fellingar að vild á
kostnað launa-
manna. Nú er LÍÚ
hluti af áferðar-
fallegri Samtökum fyrirtækja í
sjávarútvegi og ver fé til að milda
ásjónu sína.
En það kemur fyrir lítið þegar sæ-
greifarnir neita að mæta Kristni H.
Gunnarssyni í málefnaumræðum
um sjávarútveg á vegum Pírata.
Kristinn brást við með því að
rekja valdbeitingarsögu þeirra í
stuttu máli í Fréttablaðinu.
Beðið eftir nýjum
formanni bankaráðs
Þremur mánuðum eftir að Ólöf
Nordal sagði af sér formennsku
í bankaráði Seðlabanka Íslands,
í kjölfar þess að
hún tók við emb-
ætti innanríkis-
ráðherra, hefur
enn ekkert frést
af skipun á nýjum
formanni ráðsins.
Jón Helgi Egils-
son, fulltrúi Framsóknarflokksins
í ráðinu, er því enn skráður sem
starfandi formaður á heimasíðu
Seðlabankans.
Vitað er að Bjarni Benedikts-
son fjármálaráðherra hafði í
fyrstu hug á því að fela Tryggva
Þór Herbertssyni, fyrrverandi
þingmanni Sjálfstæðisflokks-
ins, formennsku í bankaráðinu.
Lítill áhugi var hins vegar fyrir
slíkri ráðningu af hálfu forystu
Framsóknarflokksins. Á vefsíð-
unni hringbraut.is segir að nú
sé því helst horft til Friðriks Más
Baldurssonar, prófessors við við-
skiptafræðideild Háskólans í
Reykjavík, og Vilhjálms Egilsson-
ar, háskólarektors á Bifröst og
þingmanns Sjálfstæðisflokksins
til margra ára.
Í
ár eru liðin hundrað ár frá því ís-
lenskar konur fengu kosninga-
rétt og því verður fagnað með
viðhöfn í skugga þeirrar óþægi-
legu staðreyndar að enn tíðkast að
konur fái lægri laun en karlar fyr-
ir sambærilega vinnu. Konur í VR
vinna til dæmis launalaust einn
mánuð á ári sé miðað við laun karl-
kyns félagsmanna. Þessi mismunun
mun víst tilheyra sögunni árið 2035,
sem kann að gleðja þá sem búa yfir
hvað mestu langlundargeði. Þeir
hinir sömu geta einnig huggað sig
við að samkvæmt Alþjóðavinnu-
málastofnuninni verður launajafn-
rétti kynjanna í heiminum orðið að
veruleika árið 2086 – ef mannkynið
verður ekki búið að tortíma sjálfu
sér og jörðinni áður, eins og því er
vel trúandi til að gera.
Við getum talað í róandi tón um
að þótt hægt gangi þá séum við samt
á réttri leið. En í frelsisbaráttu, eins
og kvenréttindabaráttan sannarlega
er, glatast dýrmætur tími og tæki-
færum er glutrað niður, ef einungis
er beðið eftir því að hlutirnir gerist.
Nú er nauðsynlegt að hefjast handa
og útrýma launamisrétti kynjanna.
Það á ekki að taka langan tíma. Ef
það tekur áratugi þá er það vegna
þess að ekki er raunverulegur áhugi
á því að eyða því. Hér er vilji allt sem
þarf. Flóknara er það ekki.
Það er hins vegar öllu flóknara að
útrýma kynferðisofbeldi gegn kon-
um sem grasserar um allan heim.
Vestræn samfélög hafa kvenréttindi
í heiðri, en í landi eins og Bretlandi
deyja tvær konur í hverri viku af
völdum heimilisofbeldis. Hjá okk-
ur Íslendingum, sem erum lítil þjóð,
tengist meirihluti morða sem fram-
in hafa verið frá árinu 2003 heimil-
isofbeldi.
Fyrir aldarfjórðungi stofnuðu
nokkrar íslenskar konur Stígamót
og frá þeim tíma hafa 7.000 manns
leitað til samtakanna. Í fyrra þáðu
sex hundruð manns aðstoð samtak-
anna vegna brota 450 manna. Sem
siðuð þjóð getum við ekki umbor-
ið ofbeldi gegn konum. Heimilisof-
beldi er ekki einkamál heldur viður-
styggilegt samfélagsböl. Það er hægt
að grípa til aðgerða, eins og hefur
sýnt sig á Suðurnesjum þar sem lög-
regluyfirvöld hafa markvisst unnið
að því stemma stigu við heimilisof-
beldi. Lögreglan um allt land þarf að
taka upp sömu vinnuaðferðir og að
því er unnið í Reykjavík.
„Kvenréttindabaráttunni lýkur
aldrei,“ sagði hin mæta kona Katrín
Thoroddsen, læknir og stjórnmála-
maður, árið 1960 og á þetta erum við
reglulega minnt. Bíðum ekki eftir
2035, hvað þá 2086. Öll hljótum við,
konur jafnt sem karlar, að sækjast
eftir að búa í landi þar sem launa-
jafnrétti ríkir. Og sannarlega vilj-
um við berjast með öllum tiltækum
ráðum gegn heimilisofbeldi. Það er
ekki eftir neinu að bíða. n
Hver er þinn réttur?
F
jármögnunarfyrirtækið Lýs-
ing hefur tapað nokkrum
dómsmálum á undanförn-
um mánuðum. Um er að
ræða mál sem rekin hafa
verið fyrir héraðsdómi og einnig í
Hæstarétti. Oft er um að ræða mál
sem hafa fordæmisgildi fyrir aðra
lánasamninga, er hafa verið gefnir
út hjá fjármögnunarfyrirtækinu.
Í síðustu viku tapaði Lýsing
tveimur dómsmálum vegna geng-
istryggðra lána í Hæstarétti Ís-
lands. Ágreiningur í málunum laut
að því hvort lántakendur gætu bor-
ið fyrir sig fullnaðarkvittanir vegna
greiddra vaxta frá stofndegi lána-
samningsins til maí 2010, vegna
þess hluta lánanna sem bundnir
voru ólögmætri gengistryggingu.
Talið er það séu allt að 10 þúsund
lánasamningar sem dómarnir í síð-
ustu viku geta haft áhrif á. Því miður
virðist það vera svo að hver og einn
sem hefur gengistryggðan lána-
samning, sem hafi sömu lánaskil-
mála og dæmdir voru ólögmætir,
þurfi að sækja mál sitt til að fá rétt-
lætinu fullnægt. Það mun þó koma
í ljós á næstu dögum eða vikum,
samkvæmt tilkynningu á vef Lýs-
ingar. Sá háttur hefur verið hafður
á hingað til í þessum málum, innan
þessa fjármögnunarfyrirtækis.
Lögfræðingurinn sem sótti mál-
in í síðustu viku gegn Lýsingu tel-
ur að allar varnir fjármögnunarfyr-
irtækisins séu brostnar. Þeir dómar
sem hafi fallið séu fordæmisgefandi
og nái til mikils hluta lána, af þessu
tagi. Lána sem Lýsing hefur til þessa
hafnað útreikningi á.
Óþolandi og ólíðandi vinnubrögð
Í ræðum mínum í Störfum þingsins
í síðustu viku, ræddi ég framgang
fjármála- og fjármögnunarfyrir-
tækja í málum sem þessum. Mál-
um þar sem þessi fyrirtæki neita
að endurreikna lán, nema einstak-
lingar fari í mál til að leita réttar
síns. Þrátt fyrir að sams konar lán,
með sömu lánaskilmála hafi ver-
ið dæmd ólögmæt bæði fyrir hér-
aðsdómi og í Hæstarétti. Mörgum
þeirra sem standa í þessum spor-
um finnst erfitt að sækja mál sín.
Finnst það bæði kostnaðarsamt og
flókið. Vegna þessara þátta er tals-
verður fjöldi einstaklinga sem fer á
mis við það sem þeir geta átt rétt á.
Þessi vinnubrögð fjármála- og fjár-
mögnunarfyrirtækja eru algjörlega
óþolandi og ólíðandi með öllu.
Hvað getur þú gert?
Það eru lögfræðingar sem sérhæfa
sig í málum sem þessum. Nokkr-
ir þeirra bjóða þeim sem eru m.a.
með gengistryggð lán, upp á for-
athugun á lánunum. Sú athugun
kostar ekki neitt. Að henni lokinni
er hægt að fá að vita með tals-
verðri vissu, hvort lánið falli und-
ir sömu skilmála og hafa verið
dæmdir ólögmætir fyrir dómstól-
um. Ef svo er þá er jafnframt hægt
að fá grófa áætlun um áætlaða inn-
eign hjá fjármála- eða fjármögn-
unarfyrirtækinu. Ef áhugi er síðan
fyrir að stefna fyrirtækinu, þá taka
lögfræðingarnir málskostnaðar-
gjald fyrir það. Þeir einstaklingar
sem hafa fjölskyldutryggingar eru
margir tryggðir fyrir þeim kostn-
aði. Það ætti öllum að vera auðvelt
að hafa samband við tryggingafé-
lag sitt og kanna stöðu sína í þess-
um málum.
Hvað getur Alþingi gert?
Nauðsynlegt er að endurskoða lög
um neytendavernd og tryggja með
öllu að fjármála- og fjármögnunar-
fyrirtæki, geti ekki leikið þennan
leik til framtíðar. Endurskoða þarf
lög og reglugerðir um fjármála- og
fjármögnunarfyrirtæki og skerpa
betur á réttindum neytenda, með
það í huga að neytandinn beri
ekki einn ábyrgð ef efnahagsleg
áföll eiga sér stað. Ábyrgðin verð-
ur einnig að liggja hjá lánveitanda.
Auk þessa hefur verið kallað eftir
endurskoðun á skilyrðum til gjaf-
sóknar, m.a. að kanna hvort hægt
sé að endurskoða þau tekjuviðmið
sem sett eru fram í skilyrðum um-
sóknar. n
„Lögfræðingurinn
sem sótti málin í
síðustu viku gegn Lýsingu
telur að allar varnir fjár-
mögnunarfyrirtækisins
séu brostnar.
Sigríður Björk Guðjónsdóttir lögreglustjóri neitaði að tala við fréttamenn. – Stöð 2
Kolbrún Bergþórsdóttir
kolbrun@dv.is
Leiðari „Nú er nauðsynlegt
að hefjast handa
og útrýma launamisrétti
kynjanna. Það á ekki að
taka langan tíma. Ef það
tekur áratugi þá er það
vegna þess að ekki er
raunverulegur áhugi á því
að eyða því. Hér er vilji allt
sem þarf.
Elsa Lára Arnardóttir
þingmaður Framsóknarflokksins
Kjallari