Dagblaðið Vísir - DV - 10.03.2015, Blaðsíða 27

Vikublað 10.–12. mars 2015 Neytendur 19
Barneignir aðeins fyrir þá efnameiri
n Óraunhæft að lág- og meðaltekjufólk lifi á fæðingarorlofsgreiðslum miðað við neysluviðmið n Hægt að skrimta á hámarksgreiðslum ef foreldrar taka ekki fæðingarorlof samtímis
Dæmigert viðmið fyrir heimili
Miðað við tvo fullorðna, eitt barn sem ekki er á leikskóla eða í dagvistun búsett á höfuð-
borgarsvæðinu.
Útgjaldaflokkar Viðmiðunarútgjöld
Neysluvörur
Matur, drykkjarvörur, aðrar dagvörur til heimilishalds 104.942 kr.
Föt og skór 26.451 kr.
Heimilisbúnaður 13.200 kr.
Raftæki og viðhald raftækja 7.228 kr.
Samtals 151.820 kr.
Þjónusta
Lyf, lækningavörur og heilsugæsluþjónusta 15.516 kr.
Sími og fjarskipti 19.112 kr.
Menntun og dagvistun 3.699 kr.
Veitingar 23.584 kr.
Önnur þjónusta f. heimili 12.935 kr.
Samtals 74.846 kr.
Tómstundir
Tómstundir og afþreying 76.653 kr.
Samgöngur
Ökutæki og almenningssamgöngur 92.731 kr.
Annar ferðakostnaður 15.896 kr.
Samtals 108.627 kr.
Heildarútgjöld án húsnæðiskostnaðar 411.946 kr.
Upplýsingar úr reiknivél fyrir neysluviðmið af vef velferðarráðuneytisins.
Dæmi 3 – Hámarksgreiðslur
Mánaðarlegar greiðslur úr Fæðingarorlofssjóði til foreldris í fullu fæðingarorlofi geta aldrei orðið hærri en 370 þúsund krónur á hvern
einstakling miðað við meðaltal heildarlauna. Til að ná þessu hámarki þarf launþegi að vera með að minnsta kosti 463 þúsund krónur í
heildarlaun á mánuði. Eftir frádrátt fær viðkomandi 268.789 kr. í vasann. Svona koma þau út með hámarksgreiðslur ef móðirin tekur sex
mánuði og faðirinn þrjá í kjölfarið.
Tafla 3 a)
Mánuður Móðir, 6 mánuðir Faðir, 3 mánuðir Ráðstöfunartekjur Útgjöld
1 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
2 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
3 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
4 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
5 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
6 268.789 kr. 326.289 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
7 326.289 kr. 268.789 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
8 289.844 kr. 268.789 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
9 289.844 kr. 268.789 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. 53.457 kr.
Fjárhagsstaða foreldra eftir níu mánuði, að því gefnu að þeir leggi upphæðina umfram viðmiðið fyrir: 481.113 kr.
Tafla 3 b) Svona lítur dæmið ef foreldrarnir eiga báðir rétt á hámarksgreiðslum en móðirin dreifir sex mánaða fæðingarorlofi sínu yfir
níu mánuði. Við það lækkar mánaðargreiðsla til hennar í 196.909 kr. Faðirinn tekur sína þrjá mánuði á tímabilinu og vinnur hina sex.
Mánuður Móðir, 9 mánuðir (dreift) Faðir, 3 mánuðir Ráðstöfunartekjur Útgjöld
1 196.909 kr. 268.789 kr. 465.698 kr. 541.621 kr. -75.923 kr.
2 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr. 541.621 kr. -18.423 kr.
3 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr. 541.621 kr. -18.423 kr.
4 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr. 541.621 kr. -18.423 kr.
5 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr.. 541.621 kr. -18.423 kr.
6 196.909 kr. 268.789 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. -75.923 kr.
7 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr. 541.621 kr. -18.423 kr.
8 196.909 kr. 326.289 kr. 523.198 kr. 541.621 kr. -18.423 kr.
9 196.909 kr. 268.789 kr. 595.078 kr. 541.621 kr. -75.923 kr.
Fjárhagsstaða foreldra eftir níu mánuði, að því gefnu að þeir hafi ekki átt nokkurn sparnað: -338.307 kr.
Dæmi 1, b) Ef parið ákveður að dekka fyrstu níu fyrstu mánuðina í lífi barnsins áður en það kemst til dagforeldris veður
móðirin að taka fyrstu sex mánuðina ein en faðirinn síðan þrjá í kjölfarið. Þegar móðirin hefur fullnýtt sex mánaða rétt sinn á fæðingar-
styrk gerum við ráð fyrir að hún fái sem námsmaður aftur LÍN-greiðslur upp á 160 þúsund krónur á mánuði.
Tafla 1 b)
Mánuður Móðir, 6 mánuðir Faðir, 3 mánuðir Ráðstöfunartekjur Útgjöld
1 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
2 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
3 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
4 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
5 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
6 138.426 kr. 289.844 kr. 428.270 kr. 541.621 kr. -113.351 kr.
7 160.000 kr. 240.316 kr. 400.316 kr. 541.621 kr. -141.305 kr.
8 160.000 kr. 240.316 kr. 400.316 kr. 541.621 kr. -141.305 kr.
9 160.000 kr. 240.316 kr. 400.316 kr. 541.621 kr. -141.305 kr.
Fjárhagsstaða foreldra eftir níu mánuði, að því gefnu að þeir hafi ekki átt nokkurn sparnað: -1.104.021 kr.
Staða um
mánaðamót
Dæmi 2 a) Gefum okkur nú að báðir foreldrar séu í fullri vinnu og séu með 400 þúsund krónur í heildarlaun hvort.
Þau taka níu mánuði í fæðingarorlof, móðirin sex og faðirinn þrjá. Þrátt fyrir þetta tekst þeim ekki að ná framfærsluviðmiðinu.
Tafla 2 a)
Mánuður Móðir, 6 mánuðir Faðir, 3 mánuðir Ráðstöfunartekjur Útgjöld
1 240.316 kr. 289.844 kr. 530.160 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
2 240.316 kr. 289.844 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
3 240.316 kr. 289.844 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
4 240.316 kr. 289.844 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
5 240.316 kr. 289.844 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
6 240.316 kr. 289.844 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
7 289.844 kr. 240.316 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
8 289.844 kr. 240.316 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
9 289.844 kr. 240.316 kr. 516.982 kr. 541.621 kr. -11.461 kr.
Fjárhagsstaða foreldra eftir níu mánuði, að því gefnu að þeir hafi ekki átt nokkurn sparnað: -103.149 kr.
Staða um
mánaðamót
Dæmi 2 b) Báðir foreldrar í fullri vinnu með 400 þúsund krónur í heildarlaun hvort. Móðirin dreifir sex mánaða fæðingar-
orlofi sínu yfir 9 mánaða tímabil en faðirinn tekur sína þrjá mánuði á tímabilinu.
Tafla 2 b)
Mánuður Móðir, 6 mánuðir (9 mán. dreift) Faðir, 3 mánuðir
1 177.178 kr. 240.316 kr. 417.494 kr. 541.621 kr. -124.127 kr.
2 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
3 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
4 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
5 177.178 kr. 240.316 kr. 417.494 kr. 541.621 kr. -124.127 kr.
6 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
7 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
8 177.178 kr. 289.844 kr. 467.022 kr. 541.621 kr. -74.599 kr.
9 177.178 kr. 240.316 kr. 417.494 kr. 541.621 kr. -124.127 kr.
Fjárhagsstaða foreldra eftir níu mánuði, að því gefnu að þeir hafi ekki átt nokkurn sparnað: -819.975 kr.
Staða um
mánaðamót
Ráðstöfunar-
tekjur Útgjöld
Staða um
mánaðamót
Staða um
mánaðamót
fá hámarksgreiðslu úr Fæðingar-
orlofssjóði. Þær hámarksgreiðslur
geta aldrei verið hærri en 370 þús-
und krónur sem þýðir að hvort um
sig fær rúmar 268 þúsund á mánuði
í fæðingarorlofinu eftir frádrátt. Til
þess þarf hvort þeirra að vera með
að minnsta kosti 463 þúsund krón-
ur í heildarlaun á mánuði, samtals
926 þúsund krónur. Eins og sjá má
komast þau með þessu dæmi loks
yfir viðmiðið sem við setjum og eiga
rúmar 53 þúsund krónur aukreitis
á hverjum mánuði eins og sjá má
í töflu 3 a). En það er aðeins ef þau
taka ekki fæðingarorlof á sama tíma.
Í töflu 3 b) sést hins vegar að ef móð-
irin dreifir sínu fæðingarorlofi yfir
níu mánuði og faðirinn tekur þrjá
mánuði á því tímabili eru þau aftur
komin undir viðmiðið. n
F
æðingarorlofssjóður heyrir
undir Eygló Harðardóttur, fé-
lags- og húsnæðismálaráð-
herra. DV leitaði viðbragða
hennar við útreikningum blaðsins
og stöðu foreldra í fæðingarorlofi
almennt á Íslandi í dag. Í svari ráð-
herra rifjar hann upp að hámarks-
fjárhæð úr Fæðingarorlofssjóði
hafi verið lækkuð vegna aðstæðna
í ríkisfjármálum í kjölfarið hruns-
ins haustið 2008.
„Við þær breytingar var ávallt
leitast við að tekjulægstu for-
eldrarnir héldu réttindum sínum
innan fæðingarorlofskerfisins frá
því sem var á árinu 2008 eins og
frekast var unnt. Hámarksfjárhæð-
in fór lægst niður í 300.000 kr. en
til samanburðar má geta þess að
hún var 535.700 kr. haustið 2008 og
miðaðist þá við meðaltal heildar-
launa að fjárhæð 670.000 kr. á
mánuði.“
Þó að ljóst sé að tekjur foreldra
hafi aldrei verið bættar að fullu
innan fæðingarorlofskerfisins þá
hefur hámarksfjárhæðin verið
hækkuð tvívegis síðan hún var
lægst eftir hrun og segir Eygló að
stefnt sé að áframhaldandi endur-
reisn fæðingarorlofskerfisins að
þessu leyti. Um leið og aðstæður í
ríkisfjármálum leyfa.
„Í þeim tilgangi er meðal
annars starfandi starfshópur á veg-
um félags- og húsnæðismálaráð-
herra sem ætlað er að móta tillögu
að framtíðarstefnu í fæðingar-
orlofsmálum hér á landi þar sem
sérstaklega verði hugað að því
hvernig unnt sé að tryggja að mark-
miðum laganna um fæðingar- og
foreldraorlof um að tryggja barni
samvistir við báða foreldra sína
verði sem best náð á sama tíma og
foreldrum verði gert kleift að sam-
ræma fjölskyldu- og atvinnulíf.“
Þá gerir Eygló ráð fyrir að
hópurinn líti meðal annars til þess
hvernig „endurheimta megi þann
tilgang fæðingarorlofskerfisins
að stuðla að því að röskun á tekj-
um heimilanna verði sem minnst
þegar foreldrar leggja niður störf
í fæðingarorlofi til að annast börn
sín ásamt því að tryggja samfellu
milli fæðingarorlofs og þeirra
dagvistunarúrræða sem eru fyrir
hendi þegar fæðingarorlofi lýkur.“
Lágmarka verður röskun
á tekjum fjölskyldunnar