Fréttablaðið - 07.02.2017, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Þorbjörn
Þórðarson
thorbjorn@frettabladid.is
7 . f e b r ú a r 2 0 1 7 Þ r I Ð J U D a G U r10 s k o Ð U n ∙ f r É T T a b L a Ð I Ð
SKOÐUN
Maðurinn er félagsvera og sá magnaði hæfileiki að vinna saman og miðla þekkingu, innan og milli kynslóða,
hefur skapað honum einstaka stöðu meðal dýra.
Örlög flestra okkar er að leggja aðeins ofurlítið
af mörkum. Við hverfum að lokum hljóðlítið
á braut og gleymumst fljótt. Aðrir rísa upp úr
mannhafinu og marka djúp spor í söguna; gera
samfélagið betra og fegurra. Einn þeirra var Gylfi
Þ. Gíslason, fv. formaður Alþýðuflokksins. Í dag
hefði Gylfi orðið 100 ára en hann fæddist þann
7. febrúar 1917 en lést 18. ágúst árið 2004 tæplega
88 ára gamall.
Gylfi hafði mikil áhrif á flest það fólk sem hann
hitti og þau mál sem hann fjallaði um. Hann varð
snemma baráttumaður fyrir jöfnuði og félags-
legum umbótum og sagði fátækt og ömurlegar
aðstæður fólks í kreppunni hafa gert hann að
jafnaðarmanni. Gylfi var þó vel meðvitaður um
það að maðurinn lifir ekki á brauði einu saman og
manneskjan þarf líka á andlegri næringu að halda
enda sjálfur ágætis tónskáld og píanóleikari.
Gylfi var mikilsvirtur skólamaður, fræðimaður,
þingmaður í 36 ár og ráðherra í 15 ár. Hann beitti
sér fyrir frjálsum viðskiptum og opnari samskipt-
um við umheiminn, ekki síst með því að hafa
forgöngu um afnám hafta og skömmtunarkerfis í
Viðreisnarstjórninni. Síðar birtust sömu áherslur
í baráttu hans fyrir inngöngu Íslands í EFTA.
Á sviði menntamála stóð hann fyrir eflingu
allra skólastiga og lögum um tónlistarskóla. Sá
gríðarlegi kraftur og gæði sem eru í íslensku
tónlistarlífi í dag eru ekki síst honum að þakka.
Það væri því viðeigandi ef sönglagið Ég leitaði
blárra blóma, eða eitthvað af hans fallegu verkum
hljómuðu sem víðast í tónlistarskólum landsins
í dag.
Fyrir hönd Jafnaðarmannaflokks Íslands, Sam-
fylkingarinnar, þakka ég forsjóninni fyrir að hafa
falið Gylfa Þ. Gíslasyni þrotlausa baráttu fyrir
betri, fallegri og innihaldsríkari heimi.
Þökk fyrir Gylfa
Fyrir hönd
Jafnaðar-
mannaflokks
Íslands,
Samfylking-
arinnar,
þakka ég
forsjóninni
fyrir að hafa
falið Gylfa Þ.
Gíslasyni
þrotlausa
baráttu fyrir
betri, fallegri
og innihalds-
ríkari heimi.
Logi Einarsson
formaður Sam-
fylkingarinnar
Bandaríski rithöfundurinn F. Scott Fitzgerald sagði að það væri prófsteinn á fyrsta flokks gáfur hjá einstaklingnum að geta verið samtímis með tvær fullkomlega andstæðar skoðanir á sama máli en samt verið starf-hæfur og haldið fullri virkni.
Fitzgerald dó langt fyrir aldur fram úr alkóhólisma
en hann hafði rétt fyrir sér að ákveðnu leyti. Flest stór
menningarsamfélög síðustu þúsund ára eða svo hafa
verið í mótsögn við sjálf sig á einhverjum tímapunkti
eða öðrum. Í þessum samfélögum hafa þrifist hug-
myndir samtímis sem ganga fullkomlega í berhögg hvor
við aðra. Lífsstíll í enskum miðaldasamfélögum þar
sem riddarar voru blóðþyrstir morðingjar í þjónustu
konungs en iðkuðu samtímis kristna trú, krossferðirnar
og hræsni páfans í Róm gegnum aldirnar eru bara
nokkur dæmi.
Segja má að tíminn frá 1789 hafi einkennst af til-
raunastarfsemi hugmyndakerfa þar sem tekist hafa á
frelsi og jöfnuður. Tilraunin með hreinan sósíalisma
misheppnaðist og hömlulaus kapítalismi skapar ekki
bara félagslega fátækt, þar sem tækifærin eru skert,
heldur áþreifanlega fátækt þar sem ekkert öryggisnet er
til staðar og stór hluti fólks á hvorki mat né þak yfir höf-
uðið. Ein skýrasta birtingarmynd um hvers konar sam-
félag óheftur kapítalismi hefur í för með sér eru Banda-
ríkin þar sem ungbarnadauði er algengari en á Kúbu, í
Hvíta-Rússlandi og Malasíu. Bandaríkin eru samfélag
öfganna þar sem tækniþróun og framfarir eru mestar en
stór hluti borgaranna býr við hörmuleg lífskjör.
Í samfélagi geta tvær ólíkar hugmyndastefnur verið
ráðandi á sama tíma. Þannig getur samfélag viður-
kennt mikilvægi þess að ekki megi takmarka um of
frelsi frumkvöðla til að skapa verðmæti því þeir séu
drifkraftur samfélagsins. Hins vegar megi skattleggja þá
þegar þeir afla sér tekna og þannig skerða frelsi þeirra.
Nær öll evrópsk nútímasamfélög standa vörð um frelsi
og jöfnuð á sama tíma. Þannig eru þessar ósamrýman-
legu hugmyndastefnur ráðandi samtímis. Pólitískar
átakalínur í þessum ríkjum eru bara birting þess að
fólk er ósammála um hvar skurðpunktar þessara ólíku
stefna eigi að liggja.
Fyrir síðustu alþingiskosningar dreifðu nokkrir Sjálf-
stæðismenn listum frá alþjóðlegum stofnunum sem
sýndu hvar Ísland hefði skarað fram úr í alþjóðlegum
samanburði. Tilgangurinn var að sýna svart á hvítu (og
það réttilega) hvað Ísland væri gott samfélag. Ójöfnuður
er hér lítill þrátt fyrir hið kapítalíska hagkerfi og stuðlar
sem mæla bæði hamingju þjóðarinnar og innviði
samfélagsins eru mjög háir í alþjóðlegum samanburði.
Þetta var klókt hjá Sjálfstæðismönnum en það láðist
hins vegar að taka fram að Ísland hefur skarað fram úr
á þessum listum af því að Ísland er velferðarsamfélag
með djúpar sósíaldemókratískar rætur. Hrepparnir í
íslenska þjóðveldinu voru sjálfsprottið velferðarkerfi í
þjóðfélagi án ríkisvalds. Íslenska öryggisnetið er þannig
þúsund ára gamalt fyrirbæri. Faðmlag íslenska öryggis-
netsins við frjálsan markaðsbúskap og aðgang að innri
markaði Evrópu með aðild að EES-samningnum er
ástæða þess að á Íslandi er jöfnuður og efnahagsleg vel-
sæld á sama tíma. Ekki óheftur kapítalismi.
Öryggisnetið
Nær öll
evrópsk nú-
tímasamfélög
standa vörð
um frelsi og
jöfnuð á sama
tíma.
PURE SYNERGY
15%
MAMMA VEIT BEST.IS - LAUFBREKKA 30 & NJÁLSGATA 1
Lífræn hágæða bætiefni & vítamín
Hvert er þitt markmið?
afsláttu
r
í febrúa
r
Þetta er rétt að byrja
Fasteignafélagið Þak er byrjað að
bjóða 95 prósenta fasteignalán og
segir að fleiri fasteignafélög muni
fylgja í kjölfarið með svipuð kjör
til viðskiptavina sinna. Íbúðirnar
sem um ræðir eru mjög litlar,
á bilinu 29 til 47 fermetrar og
þær dýrustu eru á 23,9 milljónir
króna. Þessi lán líkjast því sem
Íslendingar áttu að venjast fyrir
hrun og eru enn eitt atriðið sem
minnir óþægilega á að sagan sé að
endurtaka sig. Sjálfstæðisflokkur
er aftur kominn í ríkisstjórn með
frjálslyndum miðjuflokkum, hús-
næðisverð heldur áfram að hækka,
krónan er of sterk gagnvart öðrum
gjaldmiðlum, fyrirtæki bjóða í
árshátíðarferðir til útlanda, sala
lúxusbíla tekur kipp og Silfur Egils
er snúið aftur í sjónvarpið.
Loksins loksins
Framsóknarflokkurinn var, eins
og alþekkt er, sérstakt baráttuafl
fyrir háum húsnæðislánum og
kom 90% lánum á eftir kosning-
arnar 2003. Lánin hafa stundum
verið sögð eiga stóran þátt í efna-
hagshruninu 2008 vegna þenslu-
myndandi afleiðinga þeirra. Og
eins og fyrir tæpum 15 árum
hefur fátt breyst. Vigdís Hauks-
dóttir, fyrrverandi þingmaður
Framsóknarflokksins, deildi
frétt um fasteignalánin á Twitter
með orðunum: „Frábærar fréttir
fyrir unga fólkið okkar – loksins
loksins.“ Eftir tíu ár til viðbótar
mega íslenskir húsnæðiseigendur
eiga von á aðgerð stjórnvalda:
Lagfæringin. snaeros@frettabladid.is
0
7
-0
2
-2
0
1
7

0
5
:3
3
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
3
1
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
2
D
-E
A
0
4
1
C
2
D
-E
8
C
8
1
C
2
D
-E
7
8
C
1
C
2
D
-E
6
5
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
4
0
s
_
6
_
2
_
2
0
1
7
C
M
Y
K