Femina - 01.08.1946, Blaðsíða 5

s ó
(Nú 'standa sumarleyf-in yiir hér
í bænum og öðrum kaupstöðum
landsins. Þá leita bæjarbúar flest-
ir til fjallanna til þess að njóta sólar-
innar og hreina loftsins og biðja þess
heitt og innilega, að ekki komi dropi
úr lofti, fyrr en leyfið er útrunnið.
Gangi allt að óskúm með veðrið,
hverfa þeir aftur til bæjanna sólbrún-
ir (ekki brenndir) og sællegir, því að
sólböðin eru meginþáttur allra sumar-
leyfa, og brúni hörundsliturinn er
eftirsóttastur allra litarhátta. Hér fer
á eftir grein úr ensku blaði um sól-
böð. Greinin nefnist: Er sólin vinur
eða óvinur?)
•
Flestir Englendingar eru sóldýrk-
endur. Fyrsta sólríka sunnudaginn eru
strendurnar á baðstöðunum þaktai
hálfnöktu fólki og berfættum krökk-
um í stuttbuxum einum klæða. Auð-
vitað er það brúni liturinn, sem við
sækjumst mest eftir, en munum þó
eftir því um leið, að geislar sólarinn-
ar eiga að flytja okkur gnægð af hinu
ómissandi D-fjörefni, og flatmögum í
sandinum, — þangað til einhver er
orðinn skaðbrenndur af völdum sól-
arinnar.
Bruninn er ákaflega óþægilegur, en
þó er hann ein af vægari afleiðingum
of mikils sólarhita. Mér þykir leitt að
verða að taka svona til orða um bless-
aða sólina, en sannleikurinn er sá, að
henni má líkja við tvíeggjað sverð.
Hún getur læknað suma sjúkdóma,
sé rétt að farið. Hún getur valdið sjúk-
dómum, sé ljós hennar misnotað. Ef
gerðar væru nákvæmar rannsóknir í
þessu máli, kæmi sennilega í ljós, að
sólin gerir meira gott en illt. En fæstir
vildu líklega lenda í hópi fórnardýr-
anna við þessar rannsóknir. „Brennt
barna forðast eldinn“, og því er bezt
að segja hér frá lakari hlið sólarinnar.
Þá ætti að vera hægara fyrir ykkur að
forðast þá hliðina.
•
Við rannsóknir hefur komið í ljós,
að of mikil og tíð sólböð geta valdið
LBÖ
alvarlegum sjúkdómum. Orsökin
til þessa er oftast kæruleysi og hugsun-
arleysi fólksins sjálfs, sem lætur sólar-
geislana skaðbrenna sig á hverju ári,
•án þess að hugsa nokkuð um afleið-
ingarnar.
•
Hvað D-íjörefnum viðvíkur, þá
segja læknarnir að vísu, að mönnum
sé hollt að ná þessu fjörefni úr geisl-
um sólarinnar, sérstaklega þar sen)
appelsínur eru ófáanlegar. En þeir
segja líka: — Nægilegt er að liggja í
sólbaði einar þrjár mínútur á dag til
þess að innbyrða öll þau D-fjörefni,
sem líkaminn getur tekið á móti þann
daginn. Og í raun og veru er óþarfi
að taka sér formlegt sólbað til þess-
arar fjörefnisvinnslu, því að þriggja
mínútna gönguför í sólinni, t. d. til
vinnustaðar, í strætisvagninn o. s. frv.,
gerir sama gagn, hvað fjörefnin snert-
ir. Auðvitað er það undir mönnum
sjálfum komið, hvað þeir vilja vinna
til að liggja lengi í sólinni til þess
að verða brúnir á hörund. En þeir
mættu kannske minnast þess, að fjör-
efnin komast alls ekki í gegnum húð-
ina, þegar búið er að brúna hana
og herða um langan tíma. Þess vegna
er hyggilegast að gæta ýtrustu var-
kárni í sambandi við sólböðin.
•
Hér eru að lokum nokkrar reglur,
sem gott er að fara eftir:
1. Farið úr eins miklu af fötum
og ykkur hentar, og liggið í sólinni 10
til 15 mínútur fyrsta daginn. Bætið
síðan fimm mínútum við á hverjum
degi í hálfan mánuð. (Góð regla fyrir
þá sem fá hálfs mánaðar sumarfrí og
eru svo heppnir að fá sólskin allan
u'mannl)
2. Gott er að klæða sig úr fötun-
um smátt og smátt, láta sólina skína
á fótleggina eina fyrsta daginn, í tíu
mínútur, á lærin næsta dag, í fimmtán
mín., þá á herðar og handleggi þriðja
daginn, í tuttugu mínútur. Fjórða
daginn er svo hægt að snara sér úr
hverri spjör, þ. e. a. s., ef menn eru
þá svo heppnir að geta verið í næði.
3. Við sólböð barna þarf að gæta
enn meiri nákvæmni, og sama reglan
gildir um gamalt fólk, sjúklinga og
aðra, sem er sérlega' veikbyggðir. Bezt
er fyrir þá, að láta sólina skína ein-
göngu á hendur og úlfliði í fyrsta sól-
baðinu, síðan á andlitið og aðra
líkamshluta smátt og smátt, en um-
fram allt ekki of lengi í einu.
4. Sumir, sem vit hafa á þessum
málum, halda því fram, að bezt sé að
vera á stöðugri hreyfingu í fyrstu sól-
böðunum, svo að sólin skíni jafnt á
allt yfirborð húðarinnar.
Gcetið varúðar. Nokkrir ldutar húð-
arinnar virðast vera viðkvæmari en
aðrir. Þeir eru á herðunum, hnján-
um, framan á sköflungunum, nefinu,
neðri vörinni og augnalokunum?
Þunnhært fólk ætti að gæta þess að
láta sólina ekki skína of mikið á
hvirfilinn.
Rauðhært og fjóshært fólk liefur
viðkvæmari húð en dökkhært. Þó þol-
ir dökkhært fólk, sem hefur mjög
hvíta og fíngerða húð, illa sterkt sól-
skin. Hver er ástæðan? Hún er sú,
að ónóg litarefni eru fyrir hendi í
húðinni til þess að verja liana bruna.
Það fólk, sem hefur blakka húð, t. d.
Frh. á bls. 15.
FEMINA
5