Tímarit Hjúkrunarfélags Íslands - 01.12.1972, Blaðsíða 6

raunum haldið áfram til sköp-
unar gerviliða, sem komið gætu
í stað bein- og brjóskhluta liðs-
ins alls („total“ prothesa, dopul
prothesa). Margir gerviliðir af
þessu tagi sáu dagsins ljós,
vandinn var þó ætíð hinn sami:
Að skapa varanlega festu milli
hins lifandi beins og gerviliðs-
ins.
Skriður komst á þróun og
notkun þessai’a gerviliða um
1960, er John Charnley fékk
fram beinsement til að festa
gerviliðinn við beinið.
Margar tegundir dopul prot-
hesa eru nú í notkun víða um
heim. Höfundur hefur til
mjaðmar-arthroplastikar frá
því árið 1968 notað gervilið
þann úr vitallium, sem kennd-
ur er við McKee og Farrar.
(Mynd 3 og 4).
Aðalforsendur þessarar að-
gerðar eru verkur og sársauki,
og í því tilfelli er árangur hér
betri og fljótari en eftir fyrri
tegundir aðgerða. (Mynd 5).
Sama er að segja um árangur
þann, sem náðst hefur varðandi
gönguhæfni og hreyfanleika
liðsins.
Reynslutími McKee-Farrar
gerviliðsins spannar enn aðeins
12-13 ár. Undirritaður vill því,
fyrst um sinn, nær eingöngu
binda notkun hans gömlu fólki,
nema þá í sérstökum tilvikum,
en þá með þeim fyrirvara, að
þurfa kynni annarrar aðgerðar
við seinna á ævinni, ef gerviliður
þessi skyldi ekki endast ævina
alla. Möguleikar á slíkum skipt-
um gamallar, slitinnar prothesu
fyrir nýja eru þegar í dag fyrir
hendi.
Að sjálfsögðu eru tilraunir
við nýsköpun liða ekki eingöngu
bundnar mjaðmarlið. Fram hafa
komið gerviliðir í fingur-, hné-,
olnboga- og axlarliði.
Hvað snertir skemmda fing-
urliði (oftast vegna liðagigtar)
hefur greinarhöfundur náð
MYND 3
Dopul prothesa
McKee-Farrar.
(Gerviliður úr
vitallium fyrir
mjöðm).
MYND 4
Dopul prothesa
McKee-Farrar
steypt í mjaðmar-
grind og i Ixrbein
með beinsementi.
MYND 5
Samanburður á
sársauka fyrir og
eftir aðgerð á 161
mjöðm með McKee-
Farrar gervilið.
91,7% mjaðma voru
verkjalausar (6)
eða nær verkjalaus-
ar (5) eftir aðgerð.
(Material liöf.).
McK£E - FARRAR ABTHROPLASTY lól HlPS
PRÉ OPtOATivS PAIN POST- OPERATIVt P»JN
6 NO PAiN wammv
5 fiUCHT 0« INTT8MITTTHT ■ 33
4 Aftír ACTivrrt CH«AP«AO WITH omsr 17
3 TOLEBASi-C LIMITINú A I Acrivirv ~ I \6
2 2532f.~ 39111
SCVCRC
1 ZZSu.118 illEIIIiIBilil 1 L 1 ■ i : 1 u.
-t&O 120 50 40 NO Kine 40 50 420 4éO
122 TÍMARIT HJÚKRUNARFÉLAGS ÍSLANDS