Fréttablaðið - 24.05.2017, Blaðsíða 10

Krónan hefur nú
verið að styrkjast í
rúm tvö ár samfleytt.
Ásgeir Jónsson hag-
fræðingur
störfum í veiðum og vinnslu fækkar
verði til önnur tengd hátækni – og
dæmin séu þegar til staðar, eins og
hjá Marel, Völku og nú síðast Skag­
anum 3X sem hefur vakið athygli
með hátæknilausnum sínum, ekki
síst um borð í nýjum glæsilegum
fiskiskipum sem eru að koma til
landsins þessi misserin. Öll þessi
fyrirtæki, og fleiri, eru orðin annað­
hvort alþjóðlegir risar eða stefna
þangað.
Hitt er að það verður áskorun
fyrir íslenskt menntakerfi og fyrir­
tæki í sjávarútvegi að mæta þessum
breytingum. Það verði að huga að
menntun þeirra sem munu starfa
í sjávarútvegi framtíðarinnar. Þá
verða rannsóknir og þróun enn
mikilvægari en áður, þannig að virði
samfélagsins verði hámarkað.
Tækifæri eru í umhverfismálum.
Tækniframfarir, auknar fjárfest­
ingar og aukin skilvirkni veiða eru
að mati skýrsluhöfundar lykilatriði
þegar kemur að frekari minnkun á
losun gróðurhúsalofttegunda auk
sjávarútvegur Við erum stödd í
miðri tæknibyltingu, þar sem gervi­
greind og sjálfvirkni verður sífellt
meira áberandi. Byltingin er á heims­
vísu. Því til viðbótar eru umfangs­
miklar breytingar að verða á Íslandi
sem drifnar eru áfram af íslenskum
tæknifyrirtækjum. Íslenskur sjávar­
útvegur er þar í forgrunni.
Þetta var meðal þess sem kom
fram í máli Hugins Freys Þorsteins­
sonar, ráðgjafa hjá Aton, á morgun­
fundi í gær sem bar yfirskriftina
Tækniframfarir í sjávarútvegi –
áskoranir og tækifæri. Tilefni fund­
arins var útgáfa nýrrar skýrslu sem
Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi
(SFS) fengu Aton til að vinna þar
sem litið er til samfélagslegra breyt­
inga vegna aukinnar sjálfvirkni og
tæknivæðingar í sjávarútvegi.
Huginn Freyr sagði mikla um­
ræðu vera víða erlendis um nýja iðn­
byltingu sem byggir á gervigreind og
sjálfvirknivæðingu. Hún hefur ekki
skilað sér hingað til lands að því
leyti sem tilefni er til, og stjórnvöld
þurfa að leggja í þá vinnu að greina
tækifæri og áskoranir sem henni
munu óumflýjanlega fylgja fyrir
íslenskt hagkerfi.
„Innan sjávarútvegsins er ég ekki í
nokkrum vafa um að eru takmarka­
laus tækifæri til að taka þátt í þess­
ari heimsbyltingu, því það verður
leitað eftir íslenskum lausnum, ekki
bara í sjávarútvegi heldur í matvæla­
iðnaði almennt,“ sagði Huginn sem
telur að Ísland muni ekki aðeins
þiggja heldur hanna og miðla tækni­
nýjungum sem vísir er þegar að.
Í verslun mun þetta þýða fækkun
starfa – það virðist þegar ljóst.
En Huginn telur að frekar en um
fækkun starfa sé að ræða í sjávarút­
vegi sé nákvæmara að tala um til­
færslu starfa. Þegar hefðbundnum
Erum stödd í miðri tæknibyltingu
Jafnt á sjó sem í fiskvinnsluhúsum í landi munu vélmenni leysa mannshöndina af hólmi. Mynd/Birgir Ísleifur gunnarsson
Endurnýjun flotans – íslenskt hugvit
l Sjávarútvegsfyrirtæki hafa lagt
í miklar fjárfestingar á síðustu
árum – árin 2015-2017 hafa
komið, eða munu koma, tólf ný
stór fiskiskip til landsins.
l Samanlögð fjárfesting í þeim er
35 milljarðar króna.
l Í mörgum tilfellum leysir eitt
nýtt skip tvö gömul af hólmi. Til
eru dæmi þess að afli nýrra skipa
hvern úthaldsdag sé 40% meiri
en þeirra gömlu.
l Íslensk hátæknifyrirtæki, eins og
Marel, Valka, Skaginn3X og Vél-
fag koma að hönnun skipanna
og vinnslunnar um borð.
l Fækkun starfa í veiðum og
vinnslu hefur gerst tiltölulega
hratt. Árið 1995 voru um 16.000
manns starfandi í sjávarútvegi
en sú tala var komin undir 8.000
í fyrra. Þessar tölur eru um margt
villandi því samhliða fækkun
starfa í veiðum og vinnslu hefur
störfum í stoðgreinum sjávar-
útvegsins fjölgað að mun.
Heimild: Huginn Freyr Þorsteinsson. Næsta bylting í sjávarútvegi - Tækniframfarir og sjálfvirkni í sjávarútvegi – áskoranir og tækifæri.
Innan sjávarútvegs-
ins er ég ekki í
nokkrum vafa um að eru
takmarkalaus tækifæri til að
taka þátt í þessari heims-
byltingu.
Huginn Freyr
Þorsteinsson,
ráðgjafi hjá Aton
Hvaða fólki er
atvinnulífið að kalla
eftir og við verðum að svara
því kalli áður en það er of
seint.
Heiðrún Lind
Marteinsdóttir,
framkvæmda-
stjóri SFS
Tæknibylting er að verða
með gervigreind og sjálf-
virknivæðingu. Á Íslandi
er sjávarútvegurinn
skýrasta dæmið. Fólki
fækkar í hefðbundnum
störfum en hátækni-
störf koma í staðinn.
Stjórnvöld þurfa að taka
tillit til þessa – ekki síst í
menntamálum.
þess að ein mesta ógn sem mann­
kynið stendur frammi fyrir, þegar
kemur að nýtingu auðlinda hafsins,
er súrnun sjávar.
Huginn vék einnig að byggða­
sjónarmiðum í máli sínu. Stjórn­
völd og fyrirtæki í sjávarútvegi
þurfi að huga að starfsemi sinni
vítt og breitt um landið, og tækni­
fyrirtæki byggist upp nálægt starfs­
stöðvum sjávarútvegsfyrirtækja úti
um land.
„Til að svo megi verða er hins
vegar mikilvægt að fullnægjandi inn­
viðir séu til staðar á hlutaðeigandi
svæðum þannig að þekkingariðn­
aður fái þar þrifist. Þarna eru tæki­
færi fyrir hátæknifyrirtæki að starfa
vítt og breitt um landið – það er ekki
þannig í öðrum greinum þar sem
menn byggja upp í Reykjavík. Það
getur orðið öðruvísi í sjávarútvegi og
tækifæri fyrir landsbyggðina,“ sagði
Huginn.
Heiðrún Lind Marteinsdóttir,
framkvæmdastjóri SFS, sagði á fund­
inum að í sínum huga væri íslenskur
sjávarútvegur á hraðferð inn í nýja
tíma þar sem mikilvægi hátækni
er að taka við af frumframleiðslu.
Lykillinn að því að bæta framleiðni
sé áframhaldandi fjárfesting í tækni
og nýsköpun.
Og það er ekki eins og menn
hafi setið með hendur í skauti –
árin 2014 og 2015 fjárfestu íslensk
sjávarútvegsfyrirtæki fyrir 53
milljarða en uppsöfnuð fjárfesting
greinarinnar frá 2009 er í kringum
100 milljarðar.
„Við erum að sjá hvert fyrirtækið
af öðru gera samninga þar sem verið
er að kaupa tækni byggða á íslensku
hugviti,“ sagði Heiðrún. „Þetta er
sjávarútvegur framtíðarinnar, en
gjörbreytt mynd frá því sem við
höfum greypt í huga okkar um hvað
veiðar og fiskvinnsla er,“ sagði Heið­
rún og fór í gegnum það að fækkun
hefðbundinna starfa væri svo sann­
arlega ekki bundin við sjávarútveg.
Dæmi þess megi finna um allt sam­
félagið þar sem gervigreind og tækni
er að taka við.
„Þarna þarf menntakerfið að koma
inn. Hvaða fólki er atvinnulífið að
kalla eftir og við verðum að svara því
kalli áður en það er of seint,“ sagði
Heiðrún og sagði að eins og staðan
væri í dag þá dældi menntakerfið út
fólki sem atvinnulífið hefur verulega
dregið úr eða er hætt að kalla eftir.
svavar@frettabladid.is
samgöngur Fyrir sumarið 2017
verður nýtt átak kynnt á Kefla­
víkurflugvelli, Early bird, sem gerir
farþegum kleift að innrita sig fyrir
morgunflug frá miðnætti. Þá verði
þjónusta á biðsvæðum betri og
þægilegra fyrir farþega að bíða.
Þetta kom fram á morgunfundi
Isavia í gær. Tilraunin mun fara fara
fram í júní þar sem farþegar Ice­
landair, WOW og Primera geta nýtt
sér þennan valkost.
Fram kom á fundinum að búist
væri við að allt að 150 til 250 far­
þegar nýttu sér þetta á hverri nóttu
sem mun létta á morgunálagi í inn­
ritun. Allrahanda og Kynnisferðir
munu bæta við ferðum skömmu
eftir miðnætti.
Mikið álag hefur verið á Keflavík­
urflugvelli yfir sumartímann vegna
morgunflugs undanfarin ár. Á síð­
asta ári fór í gang herferðin Mættu
snemma, 2,5 tímum fyrir brottför.
Hún gekk að sögn Isavia vel og virð­
ist enn vera að skila sér. – sg
Allra stundvísustu innriti sig á miðnætti
Á sumrin hafa oft myndast miklar
biðraðir við innritun á Keflavíkur-
flugvelli. fréttaBlaðið/VilHelM
Búist er við að allt að 150
til 250 farþegar nýti sér
átakið á hverri nóttu.
efnahagsmál Verkefnisstjórnin sem
skipuð var í tengslum við endurmat
peningastefnunefndar í mars er
þegar byrjuð að funda með samráðs­
og hagsmunaaðilum. Þetta staðfestir
Ásgeir Jónsson hagfræðingur sem er í
forsvari fyrir nefndina.
Nefndin á að skila af sér tillögum í
lok árs. „Við höfum þegar hafið sam­
ráðsferlið. Svo er verið að leita að
erlendum sérfræðingum til þess að
fara yfir íslensku peningastefnuna
og skoða ýmsa möguleika,“ segir
Ásgeir. „Í framhaldi munum við efna
til umræðu um þessi mál með því að
skipuleggja ráðstefnur og morgun­
fundi.“
Hann segir að nefndin muni síðan
skila skýrslu og leggja fram tillögur.
„Það hefur margt verið skrifað um
íslenska peningastefnu. Þar bendi ég
t.d. á ágæta skýrslu Seðlabankans frá
2012 um valkosti Íslands í gjaldmið­
ils­ og gengismálum. Við ætlum ekki
að fara að tvívinna það sem þegar
hefur verið gert heldur reyna að setja
þessi mál í greinargott samhengi og
leggja fram skýrar tillögur.“
Ásgeir segist ekki geta sagt til um
hversu róttækar tillögur nefndar­
innar verði. Fréttablaðið greindi frá í
gær að ekki yrði þrýst á nefndina að
skila fyrr þrátt fyrir hörð viðbrögð
forsvarsmanna atvinnulífsins við
styrkingu krónunnar.
„Krónan hefur nú verið að styrkj­
ast í rúm tvö ár samfleytt. Það er
bæði afleiðing núverandi peninga­
stefnu sem og góðrar efnahagsstöðu
landsins. Verkefnisstjórnin horfir til
framtíðar og vart er hægt að búast við
því að hún komi með tillögur í flýti
vegna ástands sem ef til vill er aðeins
tímabundið,“ segir Ásgeir. – sg
Nefndin ætlar ekki að tvívinna það sem hefur þegar verið gert
grÆnlanD Allir 23 þingmenn græn­
lenska þingsins hafa nú samþykkt
að opna ræðismannsskrifstofu á
Íslandi.
Með tillögunni sem lögð var fyrir
þingið vill grænlenska landsstjórnin
tryggja að Grænlendingar njóti
áfram góðs af samvinnu þeirra við
Íslendinga.
Bent var á að á pólitískum vett­
vangi væri einkum um að ræða
samvinnu í sjávarútvegi, að því er
kemur fram í frétt sem birtist á vef
grænlenska útvarpsins.
Íslensk ræðismannsskrifstofa
var opnuð í Nuuk á Grænlandi árið
2013. – ibs
Ræðismaður Grænlands á Íslandi
frá nuuk á grænlandi.
nordiCPHotos/afP
2 4 . m a í 2 0 1 7 m I Ð v I K u D a g u r10 f r é t t I r ∙ f r é t t a B l a Ð I Ð
2
4
-0
5
-2
0
1
7

0
4
:2
4
F
B
0
4
8
s
_
P
0
4
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
3
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
0
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
8
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
E
C
-F
0
4
0
1
C
E
C
-E
F
0
4
1
C
E
C
-E
D
C
8
1
C
E
C
-E
C
8
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
3
A

F
B
0
4
8
s
_
2
3
_
5
_
2
0
1
7
C
M
Y
K