Ráðunautafundur - 15.02.1997, Blaðsíða 27

19
geymslurnar verða mun ódýrari þar sem ekki þarf dyrabúnað til að koma vélum inn í
geymslurnar. AUt umhverfi húsanna getur þá verið í sama hæðarplani sem er kostur vegna
umferðar, fjárrags o.fl. Þá er einnig kostur að unnt er að nota sömu tækni og notuð er í fjósum,
bæði við losun húsanna og útakstur ekki síst ef unnt er að koma við samrekstri á tækjunum.
Sauðburður og skipulag
A áttunda áratugnum var safnað á vegum Bútæknideildar Rala all ítarlegum upplýsingum um
ýmis tæknileg atriði varðandi skipulag og vinnuhagræðingu á sauðburði. Þó nokkuð sé um-
liðið hafa vinnubrögð ekki breyst sem heitið getur og alls ekki í grundvallaratriðum. Þar kom
m.a. fram að vinnumagn er mjög breytilegt frá einum bæ til annars, þó að um sömu húsagerðir
væri að ræða. Vinnumagn og hagræðingarþættir virtust bundnir einstaklingum fremur en til-
teknu innra skipulagi húsanna. I grófum dráttum má segja að án skipulegrar aðstöðu mældist
vinnan oft um 4-5 mín. á dag á vetrarfóðraða kind, um 2-3 mín. þar sem skipulagðri aðstöðu
var komið upp og um 1,5-2 mín. þar sem sauðburði er seinkað og ærnar látnar bera mikið til
úti.
Við inniburð kann uppbygging á aðstöðu að hafa nokkur fjárútlát í för með sér, en það
sem virtist ráða úrslitum var fyrirhyggja og útsjónarsemi verkstjórans. Takist mönnum að
koma sér upp góðri aðstöðu er nokkuð víst að hún skilar sér í allt að helmingi styttri vinnu-
tíma, auk vinnuléttis, einmitt þegar vinnuálagið er hvað mest og þá er nokkuð víst að það
leiðir einnig til minni vanhalda.
Flestir telja mjög erfitt að nota taðgólf á sauðburði en það er þó vissulega mjög háð
tíðarfari. Ýmsar erlendar athuganir sýna jafnvel fram á að mjög mikil hætta sé á ýmis konar
sýkingum hjá lömbunum þar sem ærnar bera á taðgólfi. í þessum tilvikum er sennilega skyn-
samlegra að seinka sauðburði og láta ærnar bera úti við eða koma upp sérstakri burðaraðstöðu.
Færð hafa verið ýmis önnur rök fyrir seinkun sauðburðar frá hinni hefðbundnu viðmiðun og er
vissulega þess virði að skoða það í víðara samhengi.
Varsla lands - notkun rafgirðinga
Við nútíma búskap er útilokað annað en hafa tækni til að stjórna umferð búfjár um beitilönd
og lausaganga reyndar víða bönnuð. Þá færist einnig sífellt í vöxt að afréttarlönd séu afgirt að
verulegum hluta. Áætlað er að í heild sé árlega settir upp um 500 km af nýjum girðingum og
eru þá meðtaldar landgræðslu-, skógræktar- og vegagirðingar. Samkvæmt útreikningum frá
síðasta ári kostar hver km í hefðbundinni net-/gaddavírsgirðingu um 315 þús. kr. Rafgirðing,
sem getur við flestar aðstæður haft sambærilegt vörslugildi, kostar um 160 þús. kr./km. Á