Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.2016, Blaðsíða 26

26 Umræða Stjórnmál Helgarblað 29. apríl–2. maí 2016
LÍFRÆN EGG
nesbu.is
Í FYRSTA SINN Á ALMENNUM
NEYTENDAMARKAÐI
NESBÚ
EGG
Hvaða mál verður tekist á um?
Frumvarp um menningarminjar
Frumvarp Sigmundar Davíðs Gunnlaugssonar,
fyrrverandi forsætisráðherra, um menn­
ingarminjar mun væntanlega valda verulegum
ágreiningi milli stjórnar og stjórnarandstöðu,
líkt og bent er á í svari Bjartrar framtíðar.
18. mars síðastliðinn beitti stjórnarand­
staðan málþófi í þinginu í umræðum um
frumvarpið. Frumvarpið felur meðal annars
í sér sameiningu Þjóðminjasafns Íslands og
Minjastofnunar sem muni koma til með að
heita Þjóðminjastofnun. Þá munu verkefni
sem lúta að friðlýsingu húsa og mannvirkja
færast til forsætisráðherra. Stjórnarandstað­
an er ekki par hrifin af þessum breytingum og
deildi Svandís Svavarsdóttir, þingkona Vinstri
grænna, meðal annars harkalega á þær í
þinginu.
Líkleg afdrif: Stjórnarandstaðan mun
beita sér harkalega gegn frumvarpinu.
Frumvörp til stjórnskipunarlaga
Um er að ræða tillögur stjórnskipunarnefnd­
ar varðandi þjóðaratkvæðagreiðslur,
náttúruauðlindir og umhverfisvernd. Vitað
er að afstaða bæði stjórnarflokkanna og
stjórnarandstöðuflokkanna er mismunandi
til málanna. Meðal annars hafa verið uppi
umræður meðal Pírata um að hafna beri
tillögunum, á þeim forsendum að breytingarn­
ar gangi allt of skammt og séu jafnvel til þess
fallnar að eyðileggja fyrir frekari breytingum
á stjórnarskrá. Til að mynda er óánægja með
ákvæði um þjóðaratkvæði þar eð of hátt mark
sé sett á hversu marga þurfi til að krefjast
atkvæðagreiðslu. Þá séu einungis frumvörp
tæk til atkvæðagreiðslunnar. Þá telja menn
áhöld um hvort nægilega sé tryggt að þjóðin
fái eðlilegt afgjald fyrir auðlindir sínar, einkum
fiskveiðiauðlindina, í tillögunum. Vitað er að
verulega skiptar skoðanir eru innan Samfylk­
ingarinnar varðandi tillögurnar.
Líkleg afdrif: Ólíklegt má teljast að málin
renni ljúflega í gegn.
Frumvörp um húsnæðismál
Um er að ræða þrjú frumvörp Eyglóar
Harðardóttur um húsnæðisbætur, félagslegt
leiguíbúðakerfi og húsaleigulög. Frumvörpin
hafa dregist úr hófi en þau voru boðuð nánast
strax að afloknum síðustu kosningum. Þá er
þekkt að verulegt ósætti er milli ríkisstjórn­
arflokkanna um frumvörpin en sjálfstæð­
ismenn eru þeim andvígir. Guðlaugur Þór
Þórðarson, þingmaður Sjálfstæðisflokks,
hefur þannig gagnrýnt þau opinberlega. Þá
hefur Ragnheiður Ríkharðsdóttir, þingflokks­
formaður Sjálfstæðisflokksins, sagt að munur
væri á stefnu flokkanna í málunum. Bjarni
Benediktsson fjármálaráðherra hefur talað
með svipuðum hætti. Dagur B. Eggertsson
borgarstjóri hefur hins vegar hvatt til að
frumvörpin verði samþykkt og stjórnarand­
staðan, einkum Samfylking, hefur einnig talað
á svipuðum nótum.
Líkleg afdrif: Ólíklegt er að málin verði
kláruð, einkum vegna deilna stjórnarflokk­
anna.
Frumvarp til búvörulaga
Um er að ræða búvörusamning og búnaðar­
lagasamning. Vitað er að veruleg andstaða
er við búvörusamninginn meðal þingmanna
Samfylkingar og Bjartrar framtíðar. Afstaða
Pírata er óljósari en líklegt má telja að Vinstri
græn styðji samninginn. Hins vegar er ósætti
milli stjórnarflokkanna um hann, þingmenn
Sjálfstæðisflokks eru í einhverjum tilfellum
gagnrýnir á samninginn þó að sterkir talsmenn
séu fyrir honum þar á bæ einnig.
Líkleg afdrif: Búvörusamningur verður
líklega samþykktur, þó eftir málþóf og deilur.
Frumvarp um fæðingarorlofssjóð
Byggir á tillögum nefndar sem skilaði af sér
á dögunum. Um róttækar breytingar er að
ræða sem felast í því að orlofið verður lengt
og greiðslur hækkaðar, yfir tíma. Tillögunum
var vel tekið þegar þær komu fram.
Líkleg afdrif: Sátt ætti að nást um málið.
Frumvarp um sjúkratryggingar
Frumvarpið snýr að breyttu greiðsluþátt­
tökukerfi sjúklinga í heilbrigðisþjónustu.
Stefnt er að því að setja þak á kostnað
sjúklinga, bæði mánaðarlegan og árlegan.
Hins vegar mun kostnaður við fjölmargar
læknisaðgerðir hækka verulega. Veruleg
gagnrýni hefur komið fram á þann hluta
frumvarpsins. Þá hafa heilsugæslulæknar
lýst því yfir að heilsugæslan á höfuðborgar­
svæðinu ráði ekki við það hlutverk sem henni
er ætlað samkvæmt frumvarpinu.
Líkleg afdrif: Óljós en ljóst að það ríkir
engin órofa samstaða um málið.
Frumvarp um LÍN
Um er að ræða ný heildarlög um Lánasjóð
íslenskra námsmanna. Málið er tiltölulega
nýlega komið í almenna umræðu en á stuttum
tíma hefur allt orðið vitlaust út af því. Meðal
annars hafa íslenskir nemendur erlendis lýst
verulegum áhyggjum vegna þess. Árni Páll
Árnason, formaður Samfylkingarinnar, nefndi
frumvarpið sérstaklega á dögunum og lýsti
áhyggjum sínum vegna þess. Eitt meginstefið
í því virðist vera að leggja áherslu á ungt fólk
og að það klári nám sitt sem fyrst. Þetta hafa
ýmsir túlkað sem árás á hugmyndafræðina um
jafnrétti til náms.
Líkleg afdrif: Frumvarpið er svo seint fram
komið að ólíklegt má teljast að það náist í
gegn, svo viðamikið sem það er.
Bullandi ágreiningur um fjölda mála
n Stjórnarflokkarnir eru ekki samstiga n Frumvarp um timbur á þingmálaskrá
S
jötíu og sex þingmál eru á
þingmálaskrá ríkisstjórnar-
innar sem liggur fyrir vor-
þingi. Þingmálaskráin var
kynnt fyrir fulltrúum stjórn-
arandstöðunnar fyrir viku, 22. apríl.
Stjórnarandstaðan lýsti strax lítilli
hrifningu. Þannig sagði Birgitta
Jónsdóttir, þingkona Pírata, fund-
inn hafa verið fullkomlega tilgangs-
lausan, ekkert hefði verið upplýst
hvaða mál ríkisstjórnarflokkarn-
ir hygðust leggja áherslu á og fjöldi
þingmála væri á listanum sem full-
komlega óraunhæft væri að næð-
ist að ljúka. Árni Páll Árnason, for-
maður Samfylkingarinnar, benti á
að á listanum væru mál sem hefðu
vart verið kynnt, í það minnsta hefði
stjórnarandstaðan ekki fengið að
sjá þau. Nefndi hann breytingar á
Lánasjóð íslenskra námsmanna
í þeim efnum. Árni Páll sagði að
stjórnarandstaðan hefði engu lofað
um stuðning við málin.
Lítil og stór mál
Málin eru af öllum stærðum og
gerðum. Boðaðar eru fimm skýrsl-
ur frá ráðherrum og sautján þings-
ályktunartillögur eru á málaskránni,
ýmist fram komnar eða boðaðar. Þá
liggur fyrir vilji ríkisstjórnarinnar til
að ljúka samgönguáætlun fyrir árin
2015 til 2018 og einnig þarf að af-
greiða lokafjárlög fyrir árið 2014.
Þá standa eftir 52 frumvörp til
breytinga á lögum eða til nýrra laga.
Af þeim eru í það minnsta fimm
sem eru beinlínis upptaka á gerðum
Evrópusambandsins vegna EES-
samningsins. Þá eru frumvörp á list-
anum sem eru svokallaðir band-
ormar, þ.e. breytingar sem snúa að
ýmsum lögum.
Liggur á að afgreiða frumvarp
um bílastæðagjöld?
Ýmis frumvörp eru á listanum sem
telja má að bráðliggi ekki á að koma
í gegn, þó væntanlega séu þau öll
ágæt fyrir sinn hatt. Dæmi um slík
frumvörp eru frumvarp umhverf-
is- og auðlindaráðherra til laga
um timbur og timburvörur, frum-
varp utanríkisráðherra til laga um
þjóðaröryggisráð, frumvarp innan-
ríkisráðherra um gjaldtöku á bíla-
stæðum og frumvarp heilbrigðis-
ráðherra um lýðheilsusjóð.
Forystumenn ríkisstjórnarinn-
ar, þeir Sigurður Ingi Jóhannsson
forsætisráðherra og Bjarni Bene-
diktsson fjármálaráðherra, hafa
talað á þeim nótum að um 20 mál
á þingmálaskránni séu forgangs-
mál. Meðal þeirra mála hljóta
að teljast frumvörp sem tengjast
afnámi hafta, húsnæðisfrumvörp
Eyglóar Harðardóttur félagsmála-
ráðherra og frumvarp Kristjáns Þórs
Júlíus sonar heilbrigðisráðherra
um sjúkratryggingar. Hins vegar er
óljóst hversu mikil samstaða er milli
stjórnarflokkanna um þessi mál
sem og önnur. Vitað er að bullandi
ágreiningur hefur verið milli flokk-
anna um húsnæðisfrumvörpin og
sömuleiðis um búvörusamninga,
svo fátt eitt sé nefnt.
Sljákkar í stjórnarandstöðunni
Þá er eftir að gera ráð fyrir afstöðu
stjórnarandstöðunnar. „Það er
enginn valkostur eftir fyrir stjórn-
arandstöðuna annar en að segja við
þessa stjórnarflokka: Það fara engin
mál hér í gegnum þetta þing. Engin
mál. Hvaða mál haldið þið að þið
farið með í gegnum þetta þing hér?“
Þetta sagði Róbert Marshall,
þingmaður Bjartrar framtíðar, í um-
ræðum á Alþingi 7. apríl síðast-
liðinn, með miklum þunga. Þó að
þingmenn stjórnarandstöðunnar
lýstu því í samtölum við Eyjuna að
þeir væru í meginatriðum sammála
Róberti, voru fæstir þó jafn harðorðir
og hann. Flestir þeirra lögðu áherslu
á að málefni sem vörðuðu verulega
þjóðarhagsmuni myndu ekki mæta
andstöðu þeirra og nefndu sérstak-
lega útboð á aflandskrónum í þeim
efnum. Hins vegar væri fjöldi mála
sem lægju fyrir þinginu sem myndi
mæta harðri andstöðu.
Nokkuð hefur þó sljákkað í þess-
um röddum að undanförnu, eftir að
rykið hefur sest frá því í umrótinu í
byrjun mánaðarins. Þó er enn ljóst
að veruleg andstaða er innan stjórn-
arandstöðunnar við fjölda mála.
Hins vegar virðist staðan nú vera
sú að flokkarnir hafa, upp að vissu
marki í það minnsta, sætt sig við að
kosið verði til Alþingis á hausti kom-
andi og virðast ætla að nýta tíma
sinn til að undirbúa sig undir kosn-
ingar. Þá er ekki víst að það kunni
góðri lukku að stýra að standa þver
gegn öllum málum stjórnarinn-
ar. Betra sé að velja bardaga sína af
kostgæfni. n
Freyr Rögnvaldsson