Dagblaðið Vísir - DV - 22.07.2016, Blaðsíða 31

Helgarblað 22.–25. júlí 2016 Úttekt 7
Þ
etta er fyrsta viðtalið sem
ég fer í og foreldrar mínir
þurfa ekki að samþykkja,
ég varð átján ára í gær,“ seg-
ir Íva þegar við fáum okkur
sæti við borðstofuborðið hennar
Emblu. Á því er kaffikanna og alls
konar kræsingar, og heilmikið af
barmmerkjum sem til stendur að
dreifa í druslugöngunni á laugar-
daginn.
Þegar Freyja Haraldsdóttir og
Embla Guðrúnar Ágústsdóttir
stofnuðu Tabú fyrir tveimur árum,
þekkti Íva þær lítillega í gegnum
MPA-miðstöðina. „Ég heyrði um
Tabú í gegnum netið og varð mjög
fljótlega virk í starfinu.“
Fatlaðar konur jaðarsettar
Íva er í MH á félagsfræðibraut og
tónlistarbraut, hún ætlar líklegast
að útskrifast um jólin. Ég spyr hana
hvort hún komi úr mikilli tónlistar-
fjölskyldu. „Foreldrar mínir eru
miklir tónlistarunnendur og við
fjölskyldan höfum alltaf verið dug-
leg að kynna alls konar tónlist hvert
fyrir öðru. Þó má segja að minn
klassíski tónlistarsmekkur sé sjálf-
sprottinn.“
Þrátt fyrir ungan aldur hefur Íva
verið virk í femínískum pælingum
og aktívisma um nokkurra ára
skeið. Hún hefur sömuleiðis kynnt
sér það sem á undan er gengið. „Ég
hef reynt að taka áfanga í skólanum
sem tengjast femínisma. Til dæmis
kynjafræðiáfanga, sem reyndar
bara stelpur sátu, og svo ætla ég að
taka femínískan bókmenntaáfanga
í haust.
Í kynjafræðinni horfðum við til
dæmis á myndina Konur á rauðum
sokkum, sem fjallar um jafnréttis-
byltinguna í kringum 1970. Mér
finnst við vera komin miklu lengra
núna, því núna er fókusinn ekki
bara á hvítar, ófatlaðar, gagnkyn-
hneigðar ciskonur sem tilheyra
millistétt, heldur er pláss fyrir fleiri.
Gott dæmi eru fatlaðar konur, sem
hafa verið sérstaklega jaðarsettar
í umræðu um bæði réttindi og of-
beldi.“
Fórnarlambsvæðingin
neikvæð
Íva segist ekki alin upp í grjóthörð-
um femínisma, en að foreldrar
hennar séu jafnréttissinnaðir.
„Mamma talar oft um fórnarlamb-
svæðinguna sem neikvæða hlið
réttindabaráttunnar. Það þarf svo
lítið til nú til dags, og margir komast
upp með ýmislegt vegna aumingja-
gæsku annarra. Ég er sammála
mömmu að miklu leyti. Í skólanum
mínum, MH, er til dæmis hægt að
mæta með ákveðna tegund af vott-
orði og fá helming fjarvista felldan
niður. Mér finnst fólk oft ansi gjarnt
á að nota svona lausnir í stað þess
að hunskast til að læra og gera það
sem á að gera í skólanum. Það eru
gefnir endalausir sénsar og fólk
nær ekki að tengja orsök og af-
leiðingu.“
Saklausa, blinda stúlkan
Íva var heppin með kynfræðsluna
sem hún fékk í grunnskóla. „Það
er samt ákveðin tregða við að líta á
fatlaða einstaklinga sem fullgildar
manneskjur. Ég man eftir því að í 6.
eða 7. bekk átti ég vin, og við lékum
okkur að því að kyssast í frímínút-
um til að ögra umhverfinu. Kennar-
inn okkar kom allri ábyrgðinni á
hann – en ég var algjörlega jafn-
ábyrg. Blinda, góða stúlkan gat auð-
vitað ekki verið annað en blásak-
laus. Ég held að svona viðhorf valdi
því oft að fatlaðir krakkar fara að
stunda áhættuhegðun til að gera
uppreisn.“
Fatlaðir eru kynverur
Á laugardaginn munu Tabúkonur
ganga í druslugöngunni til að vekja
athygli á þeirri staðreynd að fatl-
aðar konur eru mjög útsettar fyrir
ofbeldi. „Við þurfum að vera sýni-
legar, skrifa greinar, taka þátt í um-
fjöllun. Aðeins með því móti fáum
við samfélagið til að opna aug-
un fyrir vandanum. Þrjár af hverj-
um fjórum fötluðum konum verða
fyrir kynferðisofbeldi einhvern tíma
um ævina. Það er fáránlega há pró-
senta. Við erum því miður ekki enn
á þeim stað að það sé viðurkennt að
tala um þessa staðreynd. Það er eins
og mörgum þyki óþægilegt að horf-
ast í augu við þá staðreynd að fatlað-
ir eru líka kynverur. Ég hef bara enga
þolinmæði fyrir þannig afsökunum.
Ef maður getur talað um sitt kynlíf á
fullu, er ekkert sem afsakar að hann
loki augunum fyrir kynlífi fatlaðra.
Við sáum að áður en umræða
opnaðist um kynferðisofbeldi
þurfti samfélagið fyrst að opna um-
ræðu um kynlíf almennt. Ég held
að það sama gildi um kynlíf fatl-
aðra – fyrst þurfum við að fá sam-
félagið til að viðurkenna að fatlað-
ir séu kynverur og stundi kynlíf, svo
verður það reiðubúið að horfast í
augu við staðreyndir um ofbeldi.“ n
Ragnheiður Eiríksdóttir
ragga@dv.is
„Ég er kynvera ekki viðfang“
Tabúhópurinn verður með fjölbreytt
skilti í göngunni á laugardaginn.
Mynd ÞoRMaR VigniR gunnaRSSon
Baráttukona Íva hefur
verið virk í réttindabaráttu
fatlaðra um nokkurt skeið
þrátt fyrir að vera nýorðin 18
ára. Mynd ÞoRMaR VigniR gunnaRSSon
„Þrjár af hverjum
fjórum fötluðum
konum verða fyrir kyn-
ferðisofbeldi einhvern
tíma um ævina. Það er
fáránlega há prósenta.
Íva Marín adrichem er ein kvennanna í Tabú sem berjast fyrir réttindum fatlaðra kvenna. Ragnheiður Eiríksdóttir hitti Ívu heima
hjá Emblu Guðrúnar Ágústsdóttur, þar sem undirbúningsfundur fyrir druslugönguna var í þann mund að hefjast.
„Fjölbreytileiki,
ekki afbrigðileiki“
OrkupOkinn
Allt sem
þú þArft
HOll
Og góð
OrkA