Víkurfréttir - 30.03.2006, Síða 19

Aðsent efni: postur@vfis
Verður vertíðarbáturinn Hólmsteinn GK
yjjllfllttl | V #203) - Varöveislagamalla báta,sjóminja ogsögursjómanna
WdB UvCllllJI d UdlU)IVdCd. afsjómannsstarfmufráfyrritímumíGarðimim.
Varðveisla sjóminja, báta, vinnu-
aðferða og aðbúnaður sjómanna,
sögur af starfi þeirra ofl. Þetta
finnst mér mikilvægt að
varðveita og geta upplýst
komandi kynslóðir um
það, hvernig forfeður
okkar fóru að því að lifa á
sjósókn og vinnslu sjávar-
afla í sjávarþorpi eins og
Garðinum.
Það fer ekki á milli mála
að Garðurinn byggðist upp á þessari miklu
og erfiðu vinnu sem fólkið hér áður fyrr
lagði á sig við erfiðar aðstæður.
Það fer ekki fram hjá neinum að í Garð-
inum er mikið af gömlum minjum sem
minna á þessa atvinnugrein sem allt snérist
um.
Sérstaklega er áberandi hvernig byggingu
íbúðarhúsa er háttað, það er, að byggt var
meðfram ströndinni sem næst sjónum, en
innar í landinu voru tún og beitulönd fyrir
bústofn því að flestir stunduðu bæði sjó-
mennsku og búskap og voru því nefndir
útvegsbændur.
Nokkur dæmi um sjóminjar: Fyrst ber að
nefna að meðfram ströndinni frá Lamba-
stöðum inn að Rafnkelsstöðum eru
fjórtán varir og lendingar fyrir bátana, og í
Leirunni eru þrjár eða fjórar varir og mikið
af minjum sem minna á sjómennsku sem
þaðan var stunduð og var þar ein fyrsta ver-
stöð á landinu með miklum fjölda báta.
Lendingarnar eru allar búnar til með
handaflinu einu saman af þessu harðdug-
lega fólki, á þessu þarf að vekja athygli.
Sjóhús eru við uppsátrið á Lambastöðum
þar sem eru spil ofl. frá gamalli tíð sem til-
heyrði upp og sjósetningu báta ásamt fiskað-
gerð. Þar væri hægt að hafa til sýnis aðstöðu
útvegsbænda í Garðinum eins og hún var
fyrr á árum.
Skiphóll er varða upp í heiðinni sem sjó-
menn notuðu til þess að staðsetja sig á fiski-
miðunum í Garðsjó, hóllinn var látinn bera
í ýmis hús í Garðinum, en fjarlægð frá landi
var Reykjanesfjallgarðurinn notaður. Hin
ýmsu fjöll voru látinn bera í Hólmsberg. Öll
höfðu miðin sín nöfn, svo sem Kirkjumið;
þá bar Hóllinn í kirkjuna og Háafjallshalinn
í Bergið. Jónsmið; Gaugsskarðið og Hóllinn
um staðinn (Útskála).
Fjöllin báru ekki sín hefðbundnu nöfn t.d.
var Þorbjörn Setufjall.
Til eru heimildir um 30 fiskimið í Garðsjó.
Margt annað væri hægt að nefna sem áhuga-
vert væri að huga að í þessu sambandi.
Byggðasafnið á Garðskaga hefur lagt tals-
verða áherslu á varðveislu alskonar sjóminja
svo sem varðveislu gamalla báta, ásamt því
að sjálfsögðu að vera alhliða byggðasafn
með öllum þeim munum sem hafa verið
notaðir á heimilum og við hverskonar iðju
fólks í gegnum árin.
Um þessar mundir stendur byggðasafninu
til boða að fá 40 tonna eikarbát til varð-
veislu. Um er að ræða m/b Hólmstein GK
20 sem er í eigu Nesfisks hf. í Garði. Bátur-
inn var smíðaður í Hafnarfirði árið 1946 og
líklega elsti bátur af þessum hefðbundnu ver-
tíðarbátum sem enn eru á floti. Báturinn er
í mjög góðu ásigkomulagi. Hann hefur frá
upphafi verið gerður út frá Suðurnesjum,
fyrst frá Grindavík, hét þá Hafdís GK 20 og
frá Garði frá árinu 1958 af Hólmsteini hf.
Stutt er síðan hann var gerður út.
Áhugi er hjá byggðasafnsnefnd fyrir þessu,
en menn hafa áhyggjur af ýmsum kostn-
aði sem óneitanlega mun fylgja viðhaldi á
bátnum í framtíðinni, og ekki síður á því
hvort umhverfið á Garðskaga muni hljóta
skaða af því ef báturinn yrði settur á svæðið
en hann yrði að sjálfsögðu grafinn niður.
Báturinn gæti boðið upp á ýmsa möguleika.
I vistarverum skipverja mætti t.d. bjóða upp
á gistingu. Það yrði örugglega einsdæmi að
geta boðið upp á svefnpláss um borð í bát á
þurru landi. Eg held að það yrði mjög spenn-
andi og öðruvísi að geta boðið upp á svona
aðstöðu. í lúkar og káetu bátsins eru líklega
svefnpláss fyrir 6-7 manns.
I lestinni mætti útbúa notalega setustofu, og
í stýrishúsi gætu siglingatæki verið í gangi
svo sem ratsjá ofl.
Ég veit að þetta er dálítið geggjuð hugmynd,
en er það ekki eitthvað svona sem dregur
ferðafólk að? Með samstilltu átaki er ýmis-
legt hægt að gera.
Með þessum skrifum mínum um þessi mál
datt mér í hug hvort það væri áhugi hjá
einstaklingum og fyrirtækum, um það að
stofna einhverskonar áhugamannahóp um
varðveislu sjóminja í Garði með vinnufram-
lagi eða fjárhagslegum stuðningi.
Áhugasamir hafi samband við Ásgeir
M. Hjálmarsson s.8942135 netfang
gardskagi@simnet.is.
Garðskaga 22. mars 2006
Ásgeir M.Hjálmarsson
forstöðumaður Byggðasafns Garðskaga.
Siemens vörur
seidar innan
skamms í nýrri
verslun við
Vatnsnestorg
Smith & Norland hf.,
Siemens-umboðið á
Islandi, vill vekja at-
hygli Suðurnesjamanna á
því að verslunin Ljósbog-
inn, sem selt hefur Siem-
ens raftæki í Keflavík um
langt árabil, hefur hætt
sölu á þeirri vöru. Um
Ieið og við þökkum Suður-
nesjamönnum viðskiptin
bendum við á að innan
skamms verður ný verslun
opnuð á Hafnargötu 61,
Vatnsnestorgi, í Keflavík,
en hana munu Sigurður
Ingvarsson og fjölskylda
Garði eiga og reka.
Við viljum benda öllum við-
skiptavinum á Suðurnesjum
á verslun Sigurðar Ingvars-
sonar í Garði uns hin nýja
verslun tekur til starfa.
Við vonumst til að eiga
áfram ánægjuleg viðskipti
við ykkur, kæru Suðurnesja-
menn, segir í tilkynningu
frá Smith 8t Norland hf.
HVARERTÞÚ
AÐAUGLÝSA?
AUGLÝSINGA-
SÍMINN ER
4210000
S uðurn esja fólk!
Leigubílaakstur Ökuleiða um öll
Suðurnesin og flugstöðina.
Nú í samvinnu við Hreyfil/Bæjarleiðir.
- Saman stöndum við sterkari.
Ökuleiðir
Hafnargötu 56
421 4141
XWREVF/LZ/
STÆRSTA FRÉTTA- OC AUGLÝSINGABLAÐIÐ Á SUÐURNESJUM
Vl'KURFRÉTTIR . FIMMTUDAGURINN 30. MARS 20Q6| 19