Dagblaðið Vísir - DV - 28.04.2017, Blaðsíða 14

14 Helgarblað 28. apríl 2017fréttir
Ö
rn Úlriksson komst fyrst í
fréttir ungur að árum fyrir að
stinga barnaníðinginn Stein-
grím Njálsson margsinnis
með tannbursta. Örn hafði
slípað tannburstann þannig að hann
var vel oddhvass. Síðan stakk hann
Steingrím í 11 eða 12 skipti. Þetta var
árið 1995 og Örn aðeins 19 ára, stadd-
ur á lausaganginum í hinu alræmda
Síðumúlafangelsi, sem var rifið fyrir
margt löngu. Í dag er nokkuð bjart-
ara yfir Erni. Hann hefur verið lokað-
ur inni í fimm ár. Hann var í þrjú ár
á Litla-Hrauni og var svo nauðungar-
vistaður á Kleppi í tvö ár. Honum var
sleppt í lok mars. Í þeim sama mánuði
var úrskurðað að Örn ætti rétt á bót-
um vegna ofbeldis sem átti sér stað
á unglingaheimilinu að Efstasundi.
Ofbeldi ríkisins hafði afleiðingar og
segir Örn það hafa spunnið örlagavef
sem honum tókst ekki að losa sig úr.
Hvað greiðir svo ríkið Erni fyrir mis-
þyrmingarnar? Ofbeldi ríkisins er
metið á þrjár milljónir.
Keyrði inn í lögreglustöð
Örn hefur ratað í nokkur skipti í fjöl-
miðla. Árið 2005 sagði í DV að Örn
hefði skorið bróður sinn ítrekað með
dúkahníf. Því neitar Örn en hann var
sýknaður í héraðsdómi fyrir tilraun til
manndráps. Í DV árið 2009 sagði frá
því að hann hefði ekið inn í lögreglu-
stöð eftir að hafa verið synjað um að-
stoð á sjúkrahúsi. Það atvik kann-
ast Örn við. Þá hefur Örn skrifað um
hugðarefni sín í fjölmiðla og fengið
ljóð birt hér og þar. Þegar Örn ók inn í
lögreglustöðina var hann úrkula von-
ar um að fá aðstoð í veikindum sín-
um. Í viðtali við DV sagði Örn:
„Ég ætlaði að drepa mig þetta
kvöld. Ég hef engan tilgang með lífi
mínu. Ég náði bara ekki að redda mér
200 milligrömmum af Contalgini til
að sprauta mig út í dauðann. Það var
það sem ég ætlaði að gera. En svo tók
ég ákvörðun um að keyra þarna inn.“
Örn hafði þá lengi glímt við geð-
raskanir og ítrekað komist í kast
við lögin. Hefur hann
margsinnis verið
lagður inn á geðdeild.
Læknar úrskurðuðu að
hann glímdi við geð-
klofa. Heldur Örn fram
að læknar hafi dregið
þá greiningu til baka
og hann sé haldinn
persónuleikaröskun.
Hann er eins og áður
segir laus af Kleppi eftir
að hafa dvalið þar í tvö ár.
Leiðin inn á Klepp
„Þeir koma fram við mig eins og ég
sé ósakhæfur,“ segir Örn og bætir við
að fimm ára frelsisskerðing hafi kom-
ið til vegna þess að hann kveikti í
starfsmannabústað Kleppsspítala og
vegna líkamsárásar á Poolstofunni á
Hverfisgötu.
„Ég hef alltaf verið sakhæfur. Ég
hef glímt við geðræna erfiðleika og
slíkt en mest er glíman vegna ofbeldis
í æsku og af hendi ríkisstarfsmanna.“
Ef þú telur þig sakhæfan, er þá ekki
ömurlegt hlutskipti að vera læstur
inni á Kleppi í tvö ár?
„Ég var vistaður í félagsskap við
þroskahefta? Það er ekki skemmti-
legt. Það voru engir fleiri í svipaðri
stöðu og ég,“ segir Örn og kveðst
ekki hafa átt neina samleið með öðr-
um vistmönnum á Kleppi. Örn rekur
síðan raunir sínar og kveðst hafa
verið beittur ofbeldi af móður sinni,
sem ekki hafi verið viðurkennt. Þá
var hann aðeins 12 ára þegar hann
átti hvergi höfði sínu að halla og bjó
á götunni í Reykjavík.
„Ég var eitt af þessum vegalausu
börnum í Reykjavík og vinir mínir
voru rónar.“
Þegar Örn var ellefu til tólf ára var
hann á barna- og unglingageðdeild.
Á aldrinum þrettán til sextán ára var
hann vistaður á Efstasundi og þar var
hann teipaður og höndum og fótum,
beittur ofbeldi. Sögurnar af þeim stað
eru sumar óhugnanlegar og DV hefur
rætt við fleiri sem þar dvöldu á sínum
tíma. Þar mátti beita kjallaravistun
14 daga í senn. Þá segir hann starfs-
mann hafa leitað á hann og viljað
misnota hann kynferðislega. Þegar
Örn neitaði segist hann hafa verið
barinn. Aðeins 16 ára var Örn svo
kominn í fangelsi í Síðumúla. Það hafi
gerst eftir að hann reyndi að verja sig
á unglingaheimilinu. Þremur árum
síðar átti hann eftir að stinga Stein-
grím Njálsson ítrekað með tann-
bursta. Þeir voru tveir saman, hann
og jafnaldri hans, sem einnig var fyrst
settur í tukthús 16 ára en hengdi sig
nokkrum árum síðar á Litla-Hrauni.
„Ætli ég hafi ekki stungið hann 12
sinnum með tannbursta sem var ekki
þannig gerður að hann væri morð-
vopn. Við ydduðum hann á sturtu-
veggnum. Þetta var bara kjánaskap-
ur, ofvirkni og hatur,“ segir Örn en
málið varð frægt á sínum tíma og á
kaffihúsum mátti heyra á sumum að
Örn hefði unnið þjóðþrifaverk með
árásinni.
„Ég fékk hins vegar ekki mikið
hrós hjá yfirvöldum, því það má ekki
bera virðingu fyrir mér. Svona brot
eru fordæmd af kerfinu. Ég fæ hvergi
að vera á meðal jafningja og fæ ekki
að vera með öðrum fíklum og öðrum,
mér er haldið í félagsskap með geð-
veikum og þroskaheftum,“ segir Örn
og er mikið niðri fyrir: „Fólk var að
segja að ég ætti að fá fálkaorðu og
eitthvert djöfulsins kjaftæði en ég er
alveg sáttur. Ég er ekki að fara á fund
forseta til að fá fálkaorðu fyrir þetta
en það er algjör óþarfi að láta mig í
félagsskap þroskaheftra.“
Kveðst hvorki hættulegur
né geðveikur
Örn losnaði af Kleppi í lok síðasta
mánaðar líkt og fram hefur komið.
Þaðan fór hann beint á gistiskýlið
fyrir utangarðsfólk á Lindargötu. Í
Örn Úlriksson Loksins
laus eftir fimm ár. Örn var
í þrjú ár á Litla-Hrauni og
fimm ár á Kleppi. Þá er ríkið
búið að úrskurða að hann
eigi rétt á þremur milljónum
í bætur fyrir illa meðferð.
Mynd Sigtryggur Ari
Pressan 1994 Örn var aðeins 16 ára þegar hann var fyrst vistaður í þessu alræmda fang-
elsi. Sendi hann bréf á fjölmiðla þegar hann var 18 ára og sagðist hafa gleymst inni.
dV 2005 Örn var sviptur
sjálfræði eftir árás á
bróður sinn. Hann var síðar
sýknaður.
n 12 ára á götunni n Stakk Steingrím Njálsson með tannbursta
n Laus af Kleppi eftir tvö ár n Ríkið borgar þrjár milljónir í bætur
Erni var
misþyrmt
í bernsku:
Fær þrjár
milljónir
í bætur
Kristjón Kormákur guðjónsson
kristjon@dv.is