Freyr - 01.08.2005, Blaðsíða 5

SAUÐFJÁRRÆKT
Mynd 4.
Einfðld gjafagrind utan um ferbagga. Ærnar slæddu um 20-25% af heyinu.
hálmstíunnar með plastdúk. Á tímabilinu
11.- 19. mars var meðal lágmarkshiti -5°C.
Á mynd 6 má sjá hvernig þróun lágmarks-
hita dagsins var á þessu tímabili en frostið
fór niður í -11°C 17. mars en hitinn undir
plastdúknum fór lægst niður í ríflega -4°C.
Að jafnaði hélst 5-6°C hærri hiti undir
dúknum en utan hans. Ærnar nýttu sér tals-
vert að liggja undir dúknum enda blotnaði
fljótlega upp í hálminum undir dúknum
vegna þess að loftrakinn jókst og eins skitu
ærnar meira þar.
ÆRNAR
Það var ekki áberandi munur á ánum sem
voru í hálmstíunni eða þeim sem voru í fjár-
húsunum. Ærnar á hálminum voru alveg
hreinar og klaufaheilsa þeirra var góð. Um
mánaðamót mars- april voru mældar klaufir
á ánum og voru þær ekki lengri heldur en áa
sem gengu á öðrum gólfefnum. Eins var
mjög áberandi að allar ærnar, sem gengu á
hálminum, voru með rétta fótstöðu og
klaufirnar voru áberandi mjúkar. Við vigtun í
lok mars eftir snoðrúning þá þyngdust ærn-
ar á hálminum dálítið misjafnt og það var
greinilegt að þær þoldu kuldann misvel.
Þegar komið var fram í apríl var þessi munur
ekki lengur greinilegur og þær höfðu náð
upp mismuninum frá mánuðinum á undan.
ÚTMOKSTUR
Hálmdýnunni var mokað út seinnipartinn í
maí. Þá var dýnan orðin 50-60 cm þykk. Var
um að ræða 22 m3 af hálmi/taði eða 0,57
m^/kind. Hálminum var mokað út með
dráttarvél með ámoksturtækjum og skóflu,
gekk það bærilega. Það væri til stórkost-
legra bóta að hafa skóflu eða gaffal með
kló til að moka hálminum sérstaklega ef um
meira magn er að ræða. Hálmurinn var
haugsettur á mel þar sem hann verður lát-
inn brjóta sig og stefnt er að því að dreifa
honum á tún eftir eitt eða tvö ár.
HÁLMMAGN
í töflu 1 má sjá það hálmmagn sem var not-
að í þessar stíu. Þetta er töluvert minna en
notað var í annarri athugun á Hesti 2003 en
þá var notað 0,26 kg/kind/dag (Sigurður
Þór Guðmundsson, 2004). Stafar þessi mis-
munur af því að slæðingurinn var svo mikill
þennan vetur. Skýrt hefur verið frá hálm-
verði upp á 4,0 kr (Bjarni Guðmundsson
o.fl., 2004).
Tafla 1 Hálmmagn
Dags fj. rúlla kg
20. des 2 230
20. mar 1 105
6. apr 1 96
samtals hálmur431
38 ær í 141 dag - 0,08 kg/kind/dag
AÐ LOKUM
Það er varla hægt að bjóða fé betra undir-
lag til að liggja á heldur en hálm ef undan
er skilin gróin jörð. Útbúa má hálmstfur á
einfaldan máta vfða og nú þegar hafa verið
byggð fjárhús þar sem gert ráð fyrir því að
fé gangi á hálmi. Höfundur þessarar grein-
ar hefur ekki reynt að láta fé bera á hálmi
en það er sjálfsagt vandalaust en líklega
þarf að bera meira undir ærnar á sauðburði.
Innréttingar í hálmhúsum þurfa að vera
þannig útbúnar að annað hvort þoli þær að
sökkva í skítinn eða að hægt sé að lyfta
þeim upp annað slagið. Útmokstur á hálmi
er það erfiður að menn skyldu aldrei gera
ráð fyrir öðru en að moka hann með vél.
ÞAKKIR
Sigvaldi Jónsson,
bústjóri Hesti og samstarfsmenn hans.
Guðmundur Hallgrímsson,
bústjóri, Hvanneyri.
HEIMILDIR
Bjarni Guðmundsson og Guðmundur Hallgríms-
son, (2004). Kornræktin á Hvanneyri.
Freyr; 1, 30-33.
Boe, K.E., (2002). Framtidens sauehus: Oslo:
Norsk kjotsamvirke.
Eiríkur Blöndal, (2000). Hálmfjós á Kanastöðum -
Húsvist nautgripa. Greinasafn Landbúnaður.is.
Jóhannes Sveinbjörnsson, (1997), Sjálffóðrun
sauðfjár á rúlluböggum. Freyr; 10-12, 409-412.
Sigurður Þór Guðmundsson, (2004). Fjárhúsgólf -
samanburður sex gólfgerða. B.S.-90 Lokaverk-
efni. Landbúnaðarháskólinn á Hvanneyri.
Freyr 08 2005