Freyr - 01.08.2005, Page 7

VIÐTAL
Jón Helgason og Guðrún Þorkelsdóttir í Seglbúðum árið 1972.
Grenlækur við Seglbúðir. Þarna er auðugt lífríki og mikið fuglalíf.
Grenlækur er vinsælt veiðisvæði en sjóbirtingsstofninn er löngu
landsþekktur meðal veiðimanna. Efst á myndinni má sjá yfirfallið af
stíflunni sem er við rafstöðina sem byggð var á sjötta áratugnum.
Kennarinn þar var Kristjana
Jónsdóttir, ættuð frá Eystri-Sól-
heimum í Mýrdal en hún bjó
með fjölskyldu sinni á Sólheim-
um i Landbroti, sem var nýbýli
úr hluta af eyðijörðinni Uppsöl-
um.
Þarna var ég í skóla i fjóra vet-
ur. En áður en ég lauk barna-
skólanum hafði Margrét, elsta
systir min, sem þá var komin til
Reykjavíkur og vann hjá Raf-
magnsveitunni, hvatt til þess að
ég reyndi að komast í Mennta-
skólann í Reykjavík, sem þá var
með sex bekki, þrjá i gagn-
fræðadeild og þrjá í lærdóms-
deild.
Veturinn áður en ég lauk
fullnaðarprófi fór ég því í nám
hjá séra Gísla Brynjólfssyni á
Kirkjubæjarklaustri í nokkrar
vikur, aðallega í íslensku og
dönsku. Haustið eftir er ég svo
aftur í nokkrar vikur hjá séra
Gísla, en eftir áramótin fer ég til
Reykjavíkur í undirbúningsdeild
hjá Einari Magnússyni, mennta-
skólakennara. Vorið 1945 tók
ég inntökupróf í MR og varð í
hópi þeirra 32 sem settust þar í
1. bekk um haustið.
Ég átti því láni að fagna að
fyrri námsárin hélt ég til hjá
Gissuri Pálssyni rafvirkjameist-
ara, móðurbróður mínum, og
Sigþrúði Pétursdóttur, konu
hans, en í lokin hjá Margréti,
systur minni, sem þá var gift Er-
lendi Einarssyni, forstjóra Sam-
vinnutrygginga og síðar S(S.
Fórst þú í mála- eða stærðfræði-
deild?
I stærðfræðideildina þegar að
deildaskiptingu kom, en í 3ja
bekk fór ég að búa mig undir að
stytta námstímann og taka próf
upp úr 5. bekk að loknu náminu
í 4. bekk. Sótti ég því þann vet-
ur námskeið hjá Alliance
Francaise, ásamt Gunnlaugi
Pálssyni félaga mínum. í 4. bekk
fékk ég undanþágu frá vorpróf-
um vegna hárrar árseinkunnar,
nema ( greinum þar sem tekið
var stúdentspróf, þ.e. í ensku,
dönsku og latínu, en tók í stað-
inn nokkur 5. bekkjarpróf, m.a.
stúdentspróf í sögu. Þetta var
harða vorið 1949 og um það
leyti deyr faðir minn snögglega.
Ég fer síðan heim að jarðarför-
inni og er við húsbyggingu og
heyskap fram í ágústlok, en fer
þá aftur til Reykjavíkur. Við
Gunnlaugur settumst þá við og
lásum námsefni 5. bekkjar í
stærðfræði og eðlisfræði fram
eftir september og fengum fá-
eina tíma hjá stærðfræðikenn-
aranum Birni Bjarnasyni. Prófin
gengu bærilega og 1. október
settumst við í 6. bekk. (Skrásetj-
ari hefur flett upp í skólaskýrsl-
um MR og þar kemur fram að
Jón varð næstefstur á stúdents-
prófi í stærðfræðideild MR vorið
1950 með 8,73 í aðaleinkunn
og 4. hæstur í árgangnum).
Hvernig var skólalífið?
Þarna var komið í allt aðra
veröld en í sveitinni en ég aðlag-
aðist henni fljótt. Mér fannst ég
falla mjög vel inn í hópinn. (
skólanum voru tvö málfundar-
félög, Fjölnir fyrir gagnfræða-
deildina, þ.e. þrjá fyrstu bekk-
ina, en Framtíðin fyrir efri bekk-
ina. Ég fór strax í Fjölni og var
þar virkur og í stjórn þess, auk
þess sem við nokkrir bekkjar-
bræður mynduðum lítið félag
og hittumst alloft á heimili ein-
hvers þeirra fyrstu árin.
Pálmi Hannesson var rektor
og það báru allir virðingu fyrir
honum. Hann kenndi mér líka
einn vetur náttúrufræði. Einar
Magnússon þekkti ég frá því
fyrr. Jón S. Guðmundsson, sem
enn er á lífi, kenndi mér íslensku
og marga fleiri minnisstæða
kennara má nefna, svo sem
Guðmund Arnlaugsson, Sigur-
karl Stefánsson, Ólaf Hansson,
Sigurð Þórarinsson, Þórodd
Oddsson, Ingvar Brynjólfsson,
Jón Magnússon, Gunnar Nor-
land, Magnús Jónsson, Finn
Jónsson, Gylfa Þ. Gíslason og sr.
Jakob Jónsson.
Hafði faðir þinn hug á að þú
færir áfram i háskóla?
Ég fann aldrei fyrir neinum
þrýstingi frá honum um það,
fyrst og fremst vildi hann að ég
fengi góða menntun. Ég hafði
reyndar látið í Ijós við foreldra
mína áður en faðir minn dó að
ég gæti vel hugsað mér að
koma aftur heim og setjast í bú-
skapinn. Það var ekki fyrir sér-
stakan áhuga minn á búskap,
heldur var það heimilið, samfé-
lagið og umhverfið sem togaði í
mig. Og svo hitt að ég hafði
ekki áhuga á neinu sérstöku
námi. Heimahagarnir drógu og
ég hef aldrei séð eftir þessu vali
mínu.
Móðir mín stóð áfram fyrir
búi eftir að faðir minn dó, en
hefði varla gert það lengi, nema
ég kæmi heim. Auk hennar var
í heimilinu margt af fullorðnu
fólki. Ólöf amma var enn lifandi.
Jóhann Jónsson hafði verið
vinnumaður í 20 ár. Elías, móð-
urbróðir minn, flutti til okkar
FREYR 08 2005