Freyr - 01.08.2005, Blaðsíða 22

SAUÐFJÁRRÆKT
ær. Mörg af þessum félögum
hafa starfssvæði, sem nær yfir
fleiri sveitir og á það t.d. við um
stóru félögin í Austur-Húna-
vatnssýslu sem bæði eru kennd
við tiltekin sveitarfélög en
starfssvæði þeirra beggja er
miklu víðfemara en svo.
Þrátt fyrir mikla fjölgun á
skýrslufærðum ám fækkar með
hverju ári þeim ám í skýrslu-
haldinu sem hafa fulla skrán-
ingu upplýsinga um þunga
ánna að vetrinum. Eins og áður
hefur verið bent á er þetta viss
öfugþróun þó að vafalítið Kti
sumir bændur á þetta sem þátt
í hagræðingu. Þó að þessar
upplýsingar hafi ekki beina þýð-
ingu vegna ræktunarstarfsins er
ekkert vafamál að þær geta
verið mjög gagnlegur bústjórn-
arþáttur í tengslum við skipu-
lagningu fóðrunar ánna að
vetrinum. Hins vegar koma
þessar upplýsingar enn frá
mörgum búum, sem standa á
gömlum merg í ræktunarstarf-
inu, þannig að þær verða þann-
ig ef til vill samanburðarhæfar
um þróun þessa eiginleika.
Samkvæmt tölunum hafa ærn-
ar haustið 2003 verið vænni en
nokkru sinni. Þær ær, sem hafa
fullar skráningu á þessum upp-
lýsingum í skýrsluhaldinu, voru
að jafnaði 66,6 (65,7) kg haust-
ið 2003. Eins og vænta má
þyngjast þær örlítið minna en
árið áður yfir veturinn eða um
9,6 (10,2) kg að jafnaði.
FRJÓSEMI ÁNNA
Niðurstöður sýna að hver full-
orðin ær átti að jafnaði 1,80
(1,81) lömb vorið 2004 og til
nytja að hausti koma að meðal-
tali 1,65 (1,67) lömb eftir
hverja á. Þrátt fyrir gífurlega
fjölgun ánna í skýrsluhaldinu
og með hliðsjón af því að þau
bú, sem nú eru að byrja sitt
skýrsluhald, eru með talsvert
minni frjósemi og meðalafurðir
að jafnaði en búin þar sem
starfið stendur á gömlum
merg, þá munar litlu á meðal-
tölum samanborið við árið áð-
ur. Því virðist mega álykta að
frjósemi hjá íslensku sauðfé
hafi verið í hámarki vorið 2004.
Þegar niðurstöður um fædd
lömb eru skoðaðar nánar kem-
ur í Ijós að algeldar ær voru
9.763 eða 3,26%, einlembdar
voru samtals 55.597 ær eða
18,54% ánna, tvílembur voru
218.317 eða 72,84%, þrdemb-
ur voru samtals 15.565 eða
5,19% ánna og fjögur lömb
eða fleiri áttu 498 ær eða
0,17% þeirra.
Á mynd 1 er gefið yfirlit um
frjósemi ánna í einstökum sýsl-
um vorið 2004, ásamt yfirliti
um meðallambafjölda til nytja
eftir ána haustið 2004. Þar sést
að verulegur munur er eftir
landsvæðum. Eins og oftast er
frjósemin mest á Norðurlandi
eystra en Strandasýsla, Vestur-
Húnavatnssýsla, Norður-Múla-
sýsla og Austur-Skaftafellssýsla
fylgja þar fast á eftir. Árangur-
inn er hins vegar einna slakast-
ur í Borgarfirði, ísafjarðarsýsl-
um, Austur-Húnavatnssýslu,
Skagafirði og Rangárvallasýslu.
( einstökum sýslum er meðal-
frjósemin eins og oft áður mest
í Suður-Þingeyjarsýslu þar sem
fæðast að meðaltali 1,89 lömb
eftir hverja á og til nytja að
hausti fást 1,74. ( þremur sýsl-
um, Strandasýslu, Eyjafirði og í
Austur-Skaftafellssýslu, fást að
jafnaði 1,71 lamb til nytja eftir
ána að hausti árið 2004. (öllum
öðrum héruðum eru ærnar að
skila færri lömbum að meðal-
tali til nytja.
( einstökum félögum er, líkt
og oft áður, hvað mest frjósemi
að jafnaði í félögunum í Mý-
vatnssveit. ( Sf. Austra fæðast
að jafnaði 1,96 lömb eftir ána
og 1,82 fást til nytja að hausti.
( Sf Mývetninga er meðaltal
fæddra lamba 1,95 en vanhöld
lamba eru talsverð þannig að
ekki koma að jafnaði nema
1,77 lömb til nytja, sem að vísu
er mjög góður árangur en
mætti enn bæta með betri
lambahöldum. Þessi mikla frjó-
semi fæst ekki nema með tals-
verðum fjölda af marglembum,
þannig eiga 12% ánna í Austra
þrjú lömb eða fleiri og í Sf. Mý-
vetninga er þetta hlutfall
10,9%. Rétt er einnig að nefna
mikla frjósemi ánna i Sf. Frey í
Eyjafjarðarsveit sem eiga að
meðaltali 1,98 lömb, en van-
höld eru veruleg þannig að ekki
koma nema 1,73 lömb að jafn-
aði til nytja eftir ána um haust-
ið. Að síðustu skal athyglinni
FREYR 08 2005