Fréttablaðið - 20.12.2017, Blaðsíða 10

Hugvit „Út frá sjónarhorni mínu
sem skákmaður þá er þetta einhver
ótrúlegasti viðburður sem ég hef séð
í skáksögunni,“ segir alþjóðlegi skák-
meistarinn Björn Þorfinnsson um
skákforrit Google, Alpha Zero. Segja
má að forritið hafi pakkað saman einu
öflugasta skákforriti heims, Stockfish
8. Forritunum var att saman í 100
skákum, þar sem Stockfish vann ekki
eina einustu skák. Alpha Zero vann 28
skákir en 72 lyktaði með jafntefli.
Björn segir að viðburðurinn sé á
allra vörum í skákheiminum, bæði
hérlendis og ytra. Hann segir að þetta
hafi komið mönnum í opna skjöldu
en 5. desember birti Google, án fyrir-
vara, skýrslu um Alpha Zero, þar sem
einvígi þessara véla var krufið. „Þetta
er dagurinn sem allt breytist,“ segir
Björn og hlær.
Það magnaðasta við AlphaZero er
að forritið er sjálfnuma. Skaparar þess
kenndu því mannganginn en afgang-
inn lærði það með að tefla við sjálft sig.
Að sögn Björns reiknar Stockfish út
70 milljón niðurstöður á sekúndu en
Alpha Zero „ekki nema“ 80 þúsund á
sama tíma. Munurinn sé hins vegar
sá að Stockfish eyði tíma í að reikna
út niðurstöður allra leikja, líka þeirra
sem engu skili. „Þegar ég tefli fæ ég
hugmyndir um þrjá til fjóra leiki og
reyni svo að velja þann sem leiðir til
bestu niðurstöðunnar. Alpha Zero
beitir svipaðri aðferðafræði og eyðir
bara kröftum sínum í það sem máli
skiptir. Aðferðin er í senn skilvirkari
og mannlegri,“ segir hann en bætir við
að forritið finni inn á milli leiki sem
stórmeistara myndi aldrei detta í hug.
Dæmi um slíkan leik sé að finna í
fimmtu skákinni milli tölvuforritanna
þar sem Alpha Zero leiki biskupi beint
í dauðann í leik númer 21. „Þar er um
að ræða stöðu sem sterkustu tölvur
hafa verið látnar reikna út. Þær skilja
ekki leikinn. Ekki nokkrum lifandi
manni myndi detta í hug að tefla
á þennan hátt,“ segir Björn. Smám
saman leiði skákin þó hugsunina að
baki leiknum í ljós. Hann segir að
einhver hafi komist þannig að orði
að Alpha Zero léki eins og geimvera.
Um hríð hefur skákheimurinn að
sögn Björns litið svo á að ákveðinni
fullkomnun hafi verið náð á sviði
skákforrita. Geta forritanna hafi nán-
ast verið stöðnuð og enginn hafi séð
fyrir sér að bylting gæti átt sér stað.
„Þetta eru glæsilegar skákir. Menn
héldu að það væri ekki hægt að vinna
tölvu svona. Venjulega, ef þú missir
peð gegn ofurtölvu, þá geturðu nán-
ast bókað tap. En Alpha Zero vinnur
með því að fórna peðum og jafnvel
riddurum og biskupum miskunnar-
laust. Rauði þráðurinn er sá að Alpa-
Zero reynir að hefta virkni manna
andstæðingsins og tekst það yfirleitt
á ótrúlegan hátt,“ útskýrir Björn. Það
sé því miklu skemmtilegra að fylgjast
með Alpa Zero tefla en hefðbundnum
skákforritum. „Það eru allir alveg dol-
fallnir yfir þessu.“
Skákin hefur að sögn Björns
lengi verið prófsteinn á gervigreind.
Um skák gildi fastmótaðar reglur
en mannlegt innsæi þurfi til að ná
árangri. Þess vegna hafi skákin lengi
verið „hið heilaga gral í gervigreind“.
Hann segir að í kjölfar þessarar upp-
götvunar séu menn farnir að spá því
að tæknina megi nota til þess að leysa
mikilvægari mál, til dæmis uppgötva
nýjar stjörnur eða leita að lækningum
við sjúkdómum.
Björn tekur undir þau sjónar-
mið sem heyrst hafa að Google hafi
sennilega engan áhuga á að búa til
skákforrit heldur noti skákina til
þess að hrifsa til sín frumkvæðið í
gervigreindarkapphlaupi stórfyrir-
tækja. Hann segir það hins vegar ekki
draga úr gildi þessa einvígis, sem
skákheimurinn allur hafi hrifist af.
„Maður er búinn að dást að afrekum
Magnúsar Carlsen [ríkjandi heims-
meistara í skák, innsk. blm.] í rúman
áratug en þetta óvænta útspil Google
er eiginlega stærra en það.“ Aðspurður
hvernig Carlsen myndi farnast gegn
Alpha Zero þá er svarið afdráttarlaust:
„Alpha Zero myndi rústa Magnúsi
Carlsen, líklega 100-0.“
baldurg@frettabladid.is
Skákheimurinn dolfallinn eftir
vaska framgöngu Alpha Zero
Skákforrit sem byggir á gervigreind á vegum Google hefur sett skákheiminn á hliðina. Forritið lærði skák
af sjálfsdáðum. Alpha Zero tefldi hundrað skákir við öflugasta skákforrit heims án þess að tapa. Alþjóðlegi
meistarinn Björn Þorfinnsson segir að Magnús Carlsen ætti ekki minnsta möguleika gegn Alpha Zero.
RafbílaR „Á meðan rafbílaeigendur
eru ekki í vandræðum með að fá
hleðslu þá horfum við fram hjá
þessu,“ segir Þórarinn Ævarsson,
framkvæmdastjóri IKEA. Í Facebook-
hópnum Rafbílar VFÍ hafa reglulega
verið birtar myndir af bensínbílum
sem lagt hefur verið í stæði sem
ætluð eru þeim sem þurfa að hlaða
rafbíla. Einnig hafa birst myndir þar
sem rafbílaeigendur leggja í stæðin
án þess að hlaða. Á það er bent að
stæðin við hleðslustöðvarnar séu
ekki langtímastæði fyrir rafbíla.
Nokkrar myndir hafa verið birt-
ar af stæðum við IKEA, en við versl-
unina eru 50 hleðslustöðvar fyrir
viðskiptavini – og raunar önnur
tíu fyrir starfsfólk. Á meðfylgjandi
myndum má sjá bensín- og dísil-
bíla í stæðunum sem auðkennd
eru með grænum lit. Þórarinn
hefur orðið var við umræðuna en
segist ekki fá kvartanir á sitt borð.
„Menn geta alveg sleppt því að
móðgast fyrir mína hönd. Það er
skortur á stæðum á svæðinu og sá
dagur er enn ekki runninn upp að
öll hleðslustæðin séu nýtt,“ segir
hann.
Framkvæmdastjórinn hefur því
skilning á því að hleðslustæðin, sem
séu mjög nálægt innganginum, geti
freistað viðskiptavina þegar kalt
er í veðri. „Þetta minnir pínulítið á
hvernig fólk hagaði sér einu sinni
gagnvart stæðum fyrir fatlaða,“
segir hann. Í því samhengi tekur
hann fram að við IKEA sé að finna
sérstakt stæði fyrir fatlaða rafbíla-
eigendur. „Það er svolítið sárt að sjá
menn misnota það.“ – bg
Skilur vel að hleðslustæðin freisti
Mikið er um að hleðslustæði fyrir rafbíla séu notuð af bílum sem ekki þurfa á
hleðslu að halda. Hér eru fjórir slíkir bílar. Mynd/RagnaR EyþóRsson
Björn hefur rýnt í skákir alpha Zero og hrifist af, sérstaklega af hinum stórfenglega 21. Bg5!! sem sést á stöðumyndinni. fRéttaBlaðið/anton BRink
feRðaþjónusta Borgaryfirvöld
hafa nú til meðferðar fyrirspurn
um það hvort leyft yrði að byggja
446 herbergja hótel á Hlíðar-
enda undir Öskjuhlíð. Samkvæmt
fundargerð skipulagsfulltrúa yrði
húsið kjallari og fjórar hæðir og
herbergjahlutinn gerður úr tilbún-
um einingum. Ekki kemur fram hver
umsækjandinn er en eigandi lóðar-
innar sem um ræðir, Hlíðarenda 16,
er félagið O1 ehf. – gar
Hótel með 446
herbergjum
DanMÖRK Flóttamenn og aðrir ein-
staklingar frá löndum utan Evrópu-
sambandsins ganga nú í meiri mæli
í störf Pólverja og annarra Austur-
Evrópumanna sem haldið hafa
heim frá Danmörku. Samtímis ríkir
ágreiningur milli stjórnvalda og
Danska þjóðarflokksins um hvort
senda eigi flóttamenn úr landi.
Hagfræðingar benda á að danski
vinnumarkaðurinn  sé háður
erlendu vinnuafli. – ibs
Flóttamenn í
stað Pólverja
nOReguR Kaupmenn í Svíþjóð við
landamæri Noregs senda rútur til
nágrannalandsins eftir norskum
vi ð s k i p t avi n u m . S a m k væ m t
norskum tollayfirvöldum freistast
margir Norðmenn til að koma
með of mikið af kjöti heim en það
er einkum sú vara sem freistar
þeirra. Sænska ríkisútvarpið hefur
það eftir Norðmanni að kílóið af
rifjasteik, sem gjarnan er á borðum
Norðmanna um jólin, kosti um 200
norskar krónur í Noregi. Í Svíþjóð sé
kílóið á 29 krónur.
Tugir sænskra langferðabifreiða
sækja Norðmenn í hverri viku til
að þeir geti verslað í Svíþjóð. Norð-
menn mega taka með sér 10 kg af
kjöti yfir landamærin. Þeir kaupa
hins vegar oft miklu meira og dæmi
eru um að norski tollurinn hafi
lagt hald á eitt tonn af kjöti í einni
rútunni.
Sjálfir fara Svíar með langferðabif-
reiðum til Þýskalands til að kaupa
ódýrt áfengi. – ibs
Senda rútur á
eftir kúnnunum
norðmenn ferðast langar leiðir til að
kaupa kjöt í svíþjóð.
noRdiCPHotos/gEtty
28
skákir vann AlphaZero í 100
skáka einvígi við Stockfish.
AlphaZero reiknar út
mun færri niðurstöður fyrir
hvern einasta leik en hefð-
bundið skákforrit.
2 0 . D e s e M b e R 2 0 1 7 M i ð v i K u D a g u R10 f R é t t i R ∙ f R é t t a b l a ð i ð
2
0
-1
2
-2
0
1
7

0
4
:4
6
F
B
0
5
6
s
_
P
0
5
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
4
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
5
6
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
E
8
E
-2
D
3
0
1
E
8
E
-2
B
F
4
1
E
8
E
-2
A
B
8
1
E
8
E
-2
9
7
C
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
5
6
s
_
1
9
_
1
2
_
2
0
1
C
M
Y
K