Morgunblaðið - 21.07.2017, Blaðsíða 12

Valgerður Þ. Jónsdóttir
vjon@mbl.is
Þ
ótt systkinin Freyja og
Fróði hafi svolítið stolið
senunni síðustu þrjú árin
og einkaspæjarinn Fjóli
Fífils og ferðafrömuður-
inn Ólafía Arndís þar af leiðandi fallið
í skuggann, fullyrðir skapari þeirra,
Kristjana Friðbjörnsdóttir, að þau
síðarnefndu muni stíga aftur fram á
sjónarsviðið. „Þeirra tími mun
koma,“ lofar barnabókahöfundurinn.
Eldri lesendum sínum, 8 til 13 ára,
efalítið til mikillar gleði.
Ævintýri meistara í fótspora-
fræðum og aðstoðarmanna hans,
hamstursins Pedró Almarilló og of-
vitans Fornfríðar Filippusdóttur, eru
enda efni í fleiri en þrjár bækur. Þá
er líka ástæðulaust að sleppa hend-
inni af Ólafíu Arndísi, sem flækst
hefur um landið með rótlausum for-
eldrum sínum og lent í ýmsum æv-
intýrum. Þessi óforbetranlega stelpa,
sem færði Kristjönu Barnabóka-
verðlaun Menntaráðs Reykjavíkur-
borgar árið 2011 og þremur árum
síðar tilnefningu Íslandsdeildar
IBBY-samtakanna á heiðurslista al-
þjóðlegu IBBY-samtakanna, á efalít-
ið eftir að leggja í fleiri söguleg
ferðalög. Ásamt Ólafíu Arndísi lét
Fjóli Fífils heldur ekki sitt eftir
liggja því árið 2013 fékk Kristjana
Vorvindaviðurkenningu IBBY á Ís-
landi fyrir störf sín að barnamenn-
ingu. Þrjár bækur um spæj-
arann og jafnmargar um
reisur Ólafíu Arndísar
voru lagðar til grundvallar. Síðan
hefur fjórða bókin um Ólafíu Arndísi
litið dagsins ljós, en í henni er sögu-
hetjan stödd við Heklurætur.
Ævintýri í hvunndeginum
En víkjum að senuþjófunum nú
um stundir, Freyju og Fróða, sem
skáka fyrrnefndum söguhetjum hvað
fjölda bóka áhrærir. „Nýjustu tvær
bækurnar af sex, sem komu út í vor,
nefnast Freyja og Fróði eru lasin og
Freyja og Fróði fara í búðir. Áður
þótti okkur Bergrúnu Írisi Sævars-
dóttur, myndskreyti, í frásögur fær-
andi þegar þau systkinin voru hjá
tannlækni, fóru í sund, létu klippa sig
og gátu ekki sofnað,“ segir Kristjana
og lýsir hvernig fæðingu krílanna
bar að. „Við Bergrún Íris, sem vel að
merkja á jafn mikið í
þeim Freyju og Fróða og ég, vorum á
fundi með Sigþrúði Gunnarsdóttur,
ritstjóra okkar hjá Forlaginu, og fór-
um að tala um að það vantaði bækur
fyrir minnstu krakkana. Við vorum
sammála um að bókaflokkarnir um
Emmu og Tuma, sem lesnir höfðu
verið fyrir krakka í áratugi, væru að
mörgu leyti ekki lengur í takti við
veruleika íslenskra barna. Til dæmis
var allt öðruvísi í leikskólunum
þeirra, tækin hjá lækninum, sem þau
fóru til, gamaldags, tölvur ekki
komnar til sögunnar og fleira í þeim
dúr,“ segir Kristjana og dregur ekki
fjöður yfir að Freyja og Fróði eigi
sér fyrirmyndir í öðrum bókmennta-
persónum.
Bækurnar snúast í grunninn um
tilhlýðilega hegðun barna við ýmsar
aðstæður, hvunndagslegar mestan-
part, og hvernig foreldrar geti
brugðist við óæskilegu háttalagi
þeirra á skemmtilegan og upp-
byggilegan hátt. Hugmyndirnar fá
þær stöllur hjá vinum og ættingjum
sem og úr eigin reynslubanka.
„Bergrún Íris á litla krakka, en þótt
mínir séu orðnir unglingar hef ég
engu gleymt og nota meira að segja
sum trixin ennþá,“ segir Kristjana
kankvíslega.
Búðarferð verður leikur einn
„Krökkum finnst til dæmis
óskaplega leiðinlegt að fara í búðir.
Þeir byrja yfirleitt að suða um
nammi og allir verða fljótlega óskap-
lega þreyttir og pirraðir. Við sýnum
hvernig mamma og pabbi geta snúið
þessu við og gert búðarferðina að
hreinustu skemmtiferð,“ segir Krist-
jana og nefnir líka þá raun foreldra
að koma börnum sínum í klippingu.
„Þriðja aðalpersónan í bókinni
Freyja og Fróði fara í klippingu,
heitir eftir Báru, hársnyrtinum mín-
um til margra ára, enda kallaði hún
eftir svona bók einhverju sinni þegar
ég sat í stólnum hjá henni. Bókin
liggur frammi á hárgreiðslustofunni
og núna á Bára ekki í nokkrum vand-
ræðum með krakkana sem koma til
hennar í klippingu. Þeir hlaupa að
minnsta kosti ekki lengur gargandi
út með hálfklippt hár.“
Kristjana segir að Freyja og
Fróði séu venjulegir krakkar, sprell-
fjörug og stundum óþæg, en taki vel
tilsögn. „Mamma þeirra og pabbi eru
skynsemdarfólk en þó ekki full-
komin. Þau eru bara týpískir, ís-
lenskir foreldrar, sem ekki hafa alltaf
ráð undir rifi hverju og glíma við
sömu vandamál í uppeldinu og flestir
Gott mál fyrir
smáfólkið
Íslenska og barnamenning eru hjartans mál Krist-
jönu Friðbjörnsdóttur barnabókahöfundar. Úr
smiðju hennar hafa komið spæjarinn knái Fjóli Fíf-
ils, hin uppátækjasama Ólafía Arndís og systkinin
Freyja og Fróði, hálfgerðir óvitar sem eiga margt
ólært í lífinu. Aukinheldur stendur Kristjana ásamt
nokkrum kennurum að námsefnisvef og er ásamt
Ásu Marin, rithöfundi og kennara, höfundur að
Orðspori 1, 2 og 3.
Lasin Systkinin eiga við krankleika að
stríða og langafi styttir þeim stundirnar í
bókinni Freyja og Fróði eru lasin.
Bækurnar um Freyju og
Fróða snúast í grunninn
um hegðun barna við
ýmsar aðstæður í hvers-
dagsleikanum.
Höfundurinn Kristjana
Friðbjörnsdóttir segir
kennarastarfið skemmti-
legasta starf í heimi.
12 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 21. JÚLÍ 2017
Um daginn furðaði vinkonamín sig á því að ég vildiekki að allir vinir mínirværu stöðugt upplýstir
um hvar ég er á Snapchat. Það sat í
mér enda skildi ég ekki af hverju
fólk ætti sífellt að vita hvar ég er.
Auðvitað vildi ég líka viðhalda
blekkingunni að líf mitt sé alltaf
spennandi en ég sé til dæmis ekki
bara heima að horfa á Ríkissjón-
varpið.
Í dag erum við svo heppin að vera
margtengd umheiminum. Fréttir
flæða eins og í æðalegg fólks. Aldrei
hefur verið jafn auðvelt að fylgjast
með og fyrir aðra að fylgjast með
þér. Ég get talað við hvern sem er,
hvenær sem er. Amma er meira
að segja virk á Facebook!
Þessi gríðarlega sítenging
er tvíeggjað sverð. Stöðugt
flæða fréttir frá nær-
umhverfinu sem og heims-
fréttirnar. Morðin í Mósúl,
tíst Trumps og svo mætti
lengi telja. Allt kemur
manni við enda
ótækt að vita
ekki.
Með myndum
úr ferðalögum og
af fallegum mat
þarf maður
sjálfur að birta
hið fullkomna líf,
því fólk fylgist
með þér sömuleiðis.
Þú þarft aldeilis að
sannfæra fyrrverandi
kennara um að í dag
sértu hamingjusamur einstaklingur
í fullkomnu jafnvægi. En gleymir
maður ekki að njóta ef maður er
stöðugt að færa sönnur á eigin
ánægju?
Í amstri dagsins hanga geðorðin
tíu á ísskápnum. Eitt þeirra starir á
mig: „Flæktu ekki líf þitt að óþörfu“.
Undanfarið hef ég reynt að fjar-
lægja mig frá samfélagsmiðlum og
mæla ekki hamingju og velgengni í
færslum og myndum. Ég vil ekki
deila öllu með öllum, Jón úr
Hagaskóla þarf til dæmis ekki
að vita nákvæmlega hvar ég
er.
Ég verð ekki ham-
ingjusöm af því einu að
aðrir haldi að ég sé glöð.
Liggur ekki ham-
ingjan bara stundum í
því að slaka á og
njóta? Það er list að
kunna stundum að
vera hjartanlega
sama. Er ekki ein-
mitt sumarið tím-
inn fyrir það?
»En gleymir maðurekki að njóta ef maður
er stöðugt að færa sönnur á
eigin ánægju?
Heimur Ragnheiðar
Ragnheiður
Davíðsdóttir
ragnheidur@mbl.is
Loftpressur - stórar sem smáar