Víkurfréttir - 03.03.2005, Blaðsíða 16

16 VÍKURFRÉTTIR Á NETINU I www.vf.is I LESTU NÝJUSTU FRÉTTIR DAGLEGA!
Fermingarblað Víkurfrétta 2005
Marg ir telja að áður en fólk stofni til barn eigna ætti það að huga bet ur að því hvað í
því felst að elska, virða og móta ann an
ein stak ling. Menn skop-
ast með það að eign ist
menn hunda fari þeir á
hunda nám skeið en að
fólk hafi það ein hvern
veg inn í sér að ala upp
barn. “Það geng ur eng-
inn með ung ling” er
stund um sagt og fátt
er meira fjarri ólétt unni en hugs un in
um ung ling inn og það þroska skeið
sem bíð ur for eldr anna og barns ins á
ung lings ár um þess. For eldr ar þurfa að
huga að mörgu í upp eld inu og hann er
vand rat að ur hinn gullni
með al veg ur
í s a m -
skipt um
for eldra
og barna.
For varn ar-
um ræð an
fjall ar oft
u m a ð
r e y n a a ð
fá for eldra
til að skilja
bet ur þarf ir
u n g l i n g a
o g að þe i r
r ý n i í þ a ð
hvað börn in
eru að ganga
í g e g n u m
bæði lík am-
lega og and-
lega á þessu
tíma bili. Litla
k r ú t t i ð ve x
nefni lega og
dafn ar ótrú lega
fljótt og áður
en við vit um
af er kom ið að
ferm ing unni.
Barn ið sem var
að byrja í skóla
„ í g æ r ” e r a ð
verða kyn þroska.
Lík am leg ar breyt-
ing ar eru oft ast
sjá an legri en það
sem er að ger ast
hið innra og mik ið
um vert að huga
að hin um and legu
breyt ing um þar sem
í mót un er full orð ið f ó l k .
Stelp an að verða kona og dreng ur inn
að verða að karl manni. Hugs un barns-
ins fær ist frá því að vera hlut bund in og
verð ur meira hug læg. Jú, þá fer í gang
hin hefð bundna nafla skoð un “Hver er
ég?” og sú pæl ing get ur tek ið á sig ýms ar
mynd ir með til heyr andi hegð un ar ferli
þar sem mik il vægt er að leggja ung við-
inu lið við að skapa sig sem mann eskj ur.
Þar get ur ferm ing in ver ið vendi punkt ur
og í eld gamla daga var tal að um að þá
kæmust menn í full orð inna manna tölu.
Ferm ing ar gjaf ir
Kenn ar ar og starfs fólk skóla tal ar um
merkj an lega breyt ingu á ung ling un um
þeg ar nem end ur sem voru í 8. bekk
koma í skól ann að hausti og hefja nám
í 9. bekk. Bekkj ar brag ur og skóla and inn
í 9. og 10. bekk sé með öðr um hætti en
í 8. bekk. Það sé eins og að börn in sem
gengu upp að alt ar inu um vor ið hafi
full orðn ast mik ið á einu sumri. Hér
áður fyrr töldu menn að auk ið frelsi og
kannski meiri aura ráð ættu þar hlut að
máli. Menn hafa hins veg ar áhyggj ur af af-
leið ing um þeirr ar ofgnótt ar af aur um og
frelsi sem nú ríð ur hús um og birt ist m.a.
í ferm ing ar gjöf un um sem áður voru oft
og tíð um ýms ir nytja hlut ir. Hver borg ar
brús ann og hvern ig á að skipta kostn-
aði spyrja ein stæð ar mæð ur? Hvað gæti
nú hent að
þessu unga fólki best í
ferm ing ar gjöf? Sum ir
for eldr ar gleyma
sér svo ger sam-
lega í und ir bún-
ingi veisl unn ar
að ekki vinnst
tími til að huga
að því hvað raun veru lega kem ur sér best
fyr ir ung ling inn og fram tíð hans.
Er kom inn óska listi spyrja boðs gest-
irn ir? Um ræð an um takt laus ar ferm ing-
ar gjaf ir kem ur alltaf upp ann að slag ið
og mörg um finnst nóg um. Aug lýs inga-
flóð ið magn ast stig af stigi og fólk spyr
hvað sé við eig andi að gefa. Gaml ar
tönt ur hrista höf uð ið yfir verð lag inu og
því gjafa flóði sem flæð ir yfir óharðn að an
ung ling inn og spyrja hvort menn hafi nú
gott af þeirri „mann dóms vígslu” sem allt
til stand ið er.
Sam vera
Það er lang ur veg ur frá því að skatt hol,
skrif borð, seg ul band eða arm bandsúr
var talið við eig andi fyr ir ung dóm inn.
Ung ir for eldr ar með óvit ana brosa út í
ann að og segja að kannski verði ferm ing-
ar gjöf in, þeg ar litla krútt ið fermist, ferð
til tungls ins. Þannig end ur spegl ar um-
ræð an í kring um ferm ing arn ar tíð ar and-
ann hverju sinni. Í tíma leysi
n ú -
tím ans þar sem hin
starfs frama krefjandi
menn ing tek ur
m i k i n n
tíma koma
fram ýmis
ný mæl i í
gjafa flóð inu
og ný lega heyrði
ég af for eldr um sem gáfu ferm ing ar barn-
inu tíma í ferm ing ar gjöf. Ákveð inn var
til tek in sam vera þar sem for eldr arn ir
skuld bundu sig til að verja sam vist um
með ung lingn um helg uð um hon um
og því sem hann vildi gera. Engu lík ara
var en það dýr mætasta sem for eldr arn ir
gátu gef ið barn inu væri tími. Þannig
tengj ast ferm ing ar einnig ýms um menn-
ing ar leg um þátt um en á und an för um
árum hafa tölv ur að al lega ver ið á döf-
inni með öllu til heyr andi og að gangi að
netheim um sem freist ar margra ung linga
og er of ar lega á lista. Eitt af því sem for-
eldr ar geta gert til að vinna að já kvæðri
reynslu barna sinna í þeim efn um er að
ræða við þau um ábyrga og ör ugga net-
notk un.
SAFT - Sam fé lag, fjöl skylda
og tækni (www.saft.is)
Tal að hef ur ver ið um ein elti sem eitt
mesta heilsu far s vanda mál nú tím ans
og sér fræð ing ar vilja koma þeim skila-
boð um til skóla sam fé lags ins
og for eldra að mik il vægt sé
að börn hafi ábyrga að ila
sem þau geti leit að til varð-
andi tölvu notk un. Börn
verða að get að stólað á
eða treyst þess um ábyrgu
að il um ef þeir verða fyr ir
ein elti eða lenda í vand-
ræð um á net inu. En
hvern ig mynd ast þessi
trún að ur milli nem enda,
for eldra og skól ans? Til
að það ná ist þarf að auka
sam veru og sam starf
þess ara að ila. Miðl un
upp lýs inga og auk in
sam skipti eru for send ur
fyr ir því að sá trún að ur
mynd ist. Mik il vægt er
einnig að við kom andi
að il ar temji sér já kvætt
við horf í garð hvors
ann ars. Nú eru uppi til-
mæli til for eldra að fá
börn sín til að kynna
netheima bet ur fyr ir
„fá fróð um” tölvu for-
eldr un um þar sem
far ið er yfir alla króka
og kima þeirr ar ver-
ald ar sem börn in lifa
og hrær ast í.
SAFT er verk efni
um ör yggi barna
og ung linga á net-
inu sem Heim ili og
skóli - lands sam-
tök for eldra er að
vinna. Á heima síðu
verk efn is ins www.
saft.is er að finna
10 góð heil ræði fyr ir
for eldra sem vilja stuðla
að ánægju legri og ör uggri net notk un
barna sinna. Þar er minnst á at riði eins
og að gott geti ver ið að gera sam komu lag
við barn ið um net notk un á heim il inu, að
hvetja þurfi barn ið til að vera gæt ið þeg ar
það veit ir per sónu leg ar upp lýs ing ar og
að ræða við barn ið um þá áhættu sem
fylg ir því að hitta net vin. Með sam eig in-
legri við veru í tölvu notk un inni er hægt
að kenna barn inu að skoða efn ið á Net-
inu með gagn rýn um hætti. Mun ið að
já kvæð ir þætt ir nets ins eru fleiri en hin ir
nei kvæðu og hægt að til einka sér góða
siði og notk un ar hætti sem eru upp byggi-
leg ir og auka víð sýni og þekk ingu en um
leið er ým is legt sem ber að var ast og er
vand með far ið fyr ir fólk í mót un.
Helga Mar grét
Guð munds dótt ir
... það er eins og gerst hafi í gær...
Á heima síðu ve
rk efn is ins www
.saft.is er að fi
nna 10 góð hei
l-
ræði fyr ir for eld
ra sem vilja stu
ðla að ánægju l
egri og ör uggr
i
net notk un barn
a sinna. Þar er
minnst á at rið
i eins og að go
tt
geti ver ið að g
era sam komu l
ag við barn ið
um net notk un
á
heim il inu, að h
vetja þurfi barn
ið til að vera g
æt ið þeg ar það

veit ir per sónu l
eg ar upp lýs ing
ar og að ræða
við barn ið um

þá áhættu sem
fylg ir því að h
itta net vin. Me
ð sam eig in legr
i
við veru í tölvu n
otk un inni er hæ
gt að kenna ba
rn inu að skoða

efn ið á Net inu
með gagn rýn
um hætti. Mun
ið að já kvæð ir

þætt ir nets ins e
ru fleiri en hin ir
nei kvæðu og h
ægt að til einka

sér góða siði
og notk un ar hæ
tti sem eru up
p byggi leg ir og

auka víð sýni og
þekk ingu en u
m leið er ým is l
egt sem ber að

var ast og er va
nd með far ið fyr i
r fólk í mót un.